Rythm training: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για την προπόνηση ρυθμού – συντονισμού
Γράφει ο Νικόλαος Παγούνης, M.Sc Sport Science & Physical Education*
Μία από τις υποτιμημένες και παραμελημένες προπονητικές μονάδες στην άθληση των παιδιών, είναι η προπόνηση ρυθμού – συντονισμού. Λέγοντας ρυθμό στον αθλητισμό, εννοούμε την ικανότητα του παιδιού να διατηρεί ένα συγκεκριμένο μοτίβο αθλητικής κίνησης. Ο ρυθμός διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε όλες τις κινητικές δραστηριότητες του ατόμου συμπεριλαμβανομένου και των αθλητικών κινήσεων, γιατί τις οργανώνει καθιστώντας τες πιο παραγωγικές, ορθολογικές και αποτελεσματικές.
Ρυθμός είναι η ικανότητα αντίδρασης του ατόμου, τόσο σε ακουστικό όσο και σε οπτικό ερέθισμα, και για την ανάπτυξη του απαιτείται μία ακολουθία πολλαπλών βαθμίδων οι οποίες ξεκινούν από ένα σταθερό περιβάλλον και χωρίς ταχύτητα και εξελίσσονται σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον με αυξημένη ταχύτητα. Ο ρυθμός θα πρέπει να αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια της πρώιμης μάθησης των κινητικών δεξιοτήτων, δηλαδή μεταξύ των ηλικιών 7 – 14 ετών, με την πιο κρίσιμη περίοδο να είναι αυτή μεταξύ 10 και 13 ετών, διότι η πλαστικότητα του νευρικού συστήματος είναι υψηλή, και το παιδί δεν έχει αποκτήσει ακόμα μόνιμες κινητικές συνήθειες.
Είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε ότι η εκμάθηση του ρυθμού, έχει ένα ανώτατο ηλικιακό όριο το οποίο τελειώνει γύρω στην ηλικία των 16 ετών, διότι σε αυτή την ηλικία ξεκινάει η εφηβεία κατά την οποία η δύναμη, η ταχύτητα και η σωματική μάζα αλλάζουν σημαντικά και είναι πολύ πιο σωστό εκπαιδευτικά, αλλά και πιο εύκολο για τα παιδιά, σε αυτές τις ηλικίες να τελειοποιήσουν και να ενισχύσουν κάποια ήδη γνωστά κινητικά μοτίβα, παρά να διδαχτούν νέα, για αυτό το λόγο αυτή η ηλικιακή περίοδος δεν είναι η κατάλληλη για την εκμάθηση του ρυθμού. Μάλιστα αυτή είναι και η τέχνη και η ικανότητα ενός καλού γυμναστή – εκπαιδευτή, να γνωρίζει, να κατανοεί και να δουλεύει πάνω στα στάδια ανάπτυξης ενός παιδιού.
Ένα σημείο στο οποίο θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση είναι η γενετική προδιάθεση, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στο πόσο μπορεί το κάθε παιδί να αντιληφθεί το ρυθμό. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα παιδιά τα οποία δεν έχουν τόσο καλή αντίληψη του ρυθμού δεν μπορούν να αποκτήσουν ρυθμό, απλώς ίσως δεν θα μπορέσουν να φτάσουν στο ίδιο επίπεδο με εκείνα τα παιδιά που έχουν καλύτερη αντίληψη του ρυθμού.
Στο functional movement, δίνουμε μεγάλη έμφαση στην εκμάθηση του ρυθμού από τα παιδιά, εφαρμόζοντας μουσικοκινητές μεθόδους οι οποίες στηρίζονται:
- Στο ξεκίνημα από μικρές ηλικίες,με ασκήσεις που βασίζονται στο συντονισμό και στο ρυθμό, προκαλώντας σε λογική βάση τις ικανότητές τους, και αυτό γιατί όσο πιο νωρίς μάθει ένα παιδί να συντονίζεται, τόσο πιο ικανό θα γίνει σε οποιοδήποτε άθλημα και αν ακολουθήσει μελλοντικά.
- Στην ικανότητα του κάθε παιδιού.Κάποια παιδιά μπορεί να έχουν καλό ρυθμό, ενώ κάποια άλλα όχι. Το κλειδί για την επιτυχημένη καθοδήγηση είναι να ανακαλύψουμε τα επίπεδα αντίληψης του ρυθμού που έχει το κάθε παιδί, και να δημιουργήσουμε ασκήσεις οι οποίες να στοχεύουν στις αδυναμίες του.
- Προκαλώντας τους σωματικά και διανοητικά.Στις περισσότερες περιπτώσεις τα παιδιά μαθαίνουν γρήγορα. Εμείς φροντίζουμε να τους προκαλούμε και με νέες ασκήσεις, ακολουθώντας κάθε φορά την πρόοδο τους.
Τελειώνοντας θα πρέπει να τονίσουμε ότι η εκμάθηση του ρυθμού, περιλαμβάνει στοιχεία ισορροπίας, προσανατολισμού και διάφορα άλλα χαρακτηριστικά, τα οποία βοηθούν σε μια αρμονική και συγχρονισμένη κίνηση των άνω και κάτω άκρων του σώματος, κάτι το οποίο θα πρέπει να αποτελεί σημαντικό μέρος της άθλησης του παιδιού και να μην παραμελείται, γιατί διαφορετικά τα παιδιά θα υιοθετήσουν μία μηχανική – ρομποτική κίνηση χωρίς ροή και αρμονία, πράγμα που μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή τους, όπως η αποφυγή σωματικών δραστηριοτήτων (π.χ. γυμναστική, ομαδικά παιχνίδια), η παχυσαρκία, ενώ ταυτόχρονα λόγω της απόσυρσης τους από συγκεκριμένες δραστηριότητες να προκαλέσει δυσκολία στη δημιουργία κοινωνικών σχέσεων με συνομηλίκους τους.
*O κ. Νικόλαος Παγούνης ζει και εργάζεται στην Καστοριά, είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Σπουδών στην Αθλητική Ψυχολογία & Κινησιολογία με εξειδίκευση στην Αναπτυξιακή Κινησιολογία, Πιστοποιημένος Αξιολογητής της Κίνησης & της Αναπνοής του Ανθρώπινου σώματος και δημιουργός της ιστοσελίδας functionalmovement.gr
