Σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου: Πώς προκαλείται και πώς θεραπεύεται;
Γράφει ο Νικόλαος Παγούνης, M.Sc Sport Science & Physical Education*
Τι είναι ο έσω επιγονατιδομηριαίος σύνδεσμος;
Η άρθρωση του γόνατος αποτελείται από 3 οστά το μοιραίο οστό, την κνήμη, και την επιγονατίδα . Η επιγονατίδα βρίσκεται στο πρόσθιο μέρος της άρθρωσης και από πάνω της περνά ο επιγονατίδικος σύνδεσμός ο οποίος αποτελεί και την προέκταση του τένοντα του τετρακέφαλου.
Ο έσω επιγονατιδομηριαίος σύνδεσμος είναι ο πιο βασικός σύνδεσμος σταθεροποίησης της επιγονατίδας προς τα έσω. Η επιγονατίδα αν και είναι σχετικά μικρό οστό σε σχέση με τα υπόλοιπα οστά του γόνατος, είναι το μεγαλύτερο οστό που σχηματίζεται μέσα σε μυϊκό τένοντα, και συγκεκριμένα στον τετρακέφαλο. Η ακριβής ονομασία του είναι σησαμοειδές οστούν και κατά την κάμψη και έκταση του γόνατος κυλάει φυσιολογικά σε μια αύλακα του μηριαίου οστού, που ονομάζεται τροχιλία. Η ομάλη αυτή κίνηση διασφαλίζεται από πολλούς παράγοντες, όπως είναι οι μύες, οι σύνδεσμοι καθώς και η μορφολογία των οστών του γόνατος. Έτσι σχηματίζεται η επιγονατιδομηριαία άρθρωση, δηλαδή η άρθρωση η οποία σχηματίζεται από την επιγονατίδα και το μηριαίο οστό.
Σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου
Φυσιολογικά η επιγονατίδα είναι ευθυγραμμισμένη κεντρικά στην μηριαία τροχιλία. Όταν η επιγονατίδα δεν είναι σωστά ευθυγραμμισμένη στην μηριαία τροχιλία, τότε τα φορτία το οποία δέχεται η άρθρωση, δεν κατανέμονται με ομαλό τρόπο και δημιουργείται πόνος και φλεγμονή στην άρθρωση. Αυτό είναι και η αιτία της εμφάνισης του συνδρόμου του επιγονοπιδομηριαίου πόνου.
Παράγοντες πρόκλησης του συνδρόμου του επιγονοπιδομηριαίου πόνου
Ο επιγονατιδομηριαίος πόνος, οφείλεται σε πολλούς παράγοντες οι οποίοι πρέπει να αξιολογηθούν και να αντιμετωπιστούν κατάλληλα, πρώτα από κάποιον ορθοπεδικό και στη συνέχεια από κάποιον εξειδικευμένο γυμναστή, ο οποίος θα αναλάβει την σωστή και ισορροπημένη ενδυνάμωση της άρθρωσης.
Μερικοί από τους παράγοντες που προκαλούν το σύνδρομο του επιγονοπιδομηριαίου πόνου είναι:
- Μυϊκή ανισορροπία
- Μυϊκή αδυναμία (ειδικά του έσω πλατύ)
- Αρθρική δυσκαμψία (άρθρωση του ισχίου, γόνατος ή ποδοκνημικής)
- Μειωμένη ελαστικότητα μυών Λάθος εμβιομηχανική του κάτω άκρου
- Εκφυλιστικές αλλαγές που εμφανίζονται στην άρθρωση
- Υπέρμετρη ή ακατάλληλη άσκηση
- Λάθος στάση σώματος
Συμπτώματα του συνδρόμου του επιγονοπιδομηριαίου πόνου
Άτομα που εμφανίζουν το σύνδρομο του επιγονατιδομηριαίου πόνου, νοιώθουν πόνο στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος και γύρω ή κάτω από την επιγονατίδα, κυρίως σε κινήσεις κάμψης ή έκτασης του γόνατος. Μερικές φορές ο πόνος μπορεί να γίνεται αισθητός και στο πίσω μέρος του γόνατος ή εσωτερικά της άρθρωσης, ενώ κατά τη διάρκεια κάποιας δραστηριότητας, μπορεί ο πόνος να γίνει «κοφτερός». Δραστηριότητες όπως το τρέξιμο, το βαθύ κάθισμα, τα άλματα και το ανεβοκατέβασμα σκάλας, αλλά και όταν το γόνατο είναι λυγισμένο για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.
Θεραπεία και αντιμετώπιση του συνδρόμου του επιγονοπιδομηριαίου πόνου
Οι περισσότεροι ασθενείς με σύνδρομο επιγονοπιδομηριαίου πόνου αναρρώνουν πλήρως με την κατάλληλη θεραπεία και τη σωστή ενδυνάμωση. Αυτό απαιτεί μια προσεκτική κινητική αξιολόγηση του σώματος του ασθενή, από κάποιον εξειδικευμένο γυμναστή ή φυσικοθεραπευτή, έτσι ώστε να εντοπιστούν οι μυϊκές ανισορροπίες, οι αρθρώσεις με μειωμένη κινητικότητα και οι μυϊκές αδυναμίες στο σώμα του, και στη συνέχεια με ένα στοχευόμενο και εξειδικευμένο ασκησιολόγιο, να διορθωθούν σταματώντας έτσι τον επιγονοπιδομηριαίο πόνο.
- Η παγοθεραπεία είναι πολύ βασικό κομμάτι της θεραπείας του επιγονοπιδομηριαίου πόνου στο οξύ στάδιο, δηλαδή τις πρώτες 72 ώρες και έχει ως στόχο τη μείωση του πόνου και του οιδήματος. Σε αυτό το στάδιο ο ασθενής θα πρέπει να ξεκουράσει το τραυματισμένο γόνατο, βάζοντάς το σε ανάροπη θέση, και εφαρμόζοντας συχνά ( 3 με 4 φορές την ημέρα ) πάγο.
- Αποφυγή δραστηριοτήτων οι οποίες αυξάνουν τα συμπτώματα και οι οποίες δημιουργούν πόνο, γιατί α) αυτό βοηθάει τον οργανισμό να επουλώσει του τραυματισμένους ιστούς και β) αν αγνοήσουμε τον πόνο και τα συμπτώματα και συνεχίσουμε την πλήρη δραστηριότητα, η κατάσταση περνά στο χρόνιο στάδιο. Δραστηριότητες όπως (βαθύ κάθισμα , τρέξιμο, άλματα, ανεβοκατέβασμα σκάλας) επιβαρύνουν την επιγονατιδομηριαία άρθρωση, και γι’αυτό το λόγο θα πρέπει να αποφεύγονται ή να ελαχιστοποιούνται.
- Η μυική ενδυνάμωση και βελτίωση της κινητικότητας των αρθρώσεων, είναι το επόμενο κομμάτι της θεραπείας και αποκατάστασης του συνδρόμου επιγονοπιδομηριαίου πόνου. Σε αυτό το κομμάτι της αποκατάστασης θα πρέπει να δώσουμε έμφαση, στην ενδυνάμωση του έσω πλατύ τετρακέφαλου και των γλουτιαίων μυών, βελτιώνοντας ταυτόχρονα την κινητικότητα και τον κινητικό έλεγχο στις αρθρώσεις του ισχίου, του γονάτου και της ποδοκνημικής.
- Ασκήσεις βελτίωσης της ιδιοδεκτικότητας και ισορροπίας
- Ασκήσεις μαλακών μορίων (foam roller).
*O κ. Νικόλαος Παγούνης ζει και εργάζεται στην Καστοριά, είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Σπουδών στην Αθλητική Ψυχολογία & Κινησιολογία με εξειδίκευση στην Αναπτυξιακή Κινησιολογία, Πιστοποιημένος Αξιολογητής της Κίνησης & της Αναπνοής του Ανθρώπινου σώματος και δημιουργός της ιστοσελίδας functionalmovement.gr
