Μια αποκαλυπτική έρευνα που έγινε για πρώτη φορά πάνω σε εγκέφαλο ετοιμοθάνατου ανθρώπου δείχνει κάτι το εξαιρετικά εντυπωσιακό: Ερευνητές επιστήμονες κατέγραψαν για πρώτη φορά τη δραστηριότητα ενός ανθρώπινου εγκεφάλου ενώ βρισκόταν στα πρόθυρα του θανάτου· ανακάλυψαν ότι παρουσίαζε την ίδια δραστηριότητα όπως όταν ονειρεύεται, ή κατά την ανάκληση μνήμης και τον διαλογισμό.

Το νευροφυσιολογικό αποτύπωμα της εγκεφαλικής δραστηριότητας μετά από καρδιακή ανακοπή και κατά τη διάρκεια της παρ’ ολίγον θανατικής εμπειρίας (NDE) δεν είναι ευκόλως κατανοητό. Αν και υποτίθεται ότι υπάρχει υποδραστική κατάσταση εγκεφαλικής δραστηριότητας, πειραματικές μελέτες σε πειραματόζωα έχουν δείξει αυξημένη δραστηριότητα έπειτα από καρδιακή ανακοπή.
Καμία μελέτη δεν είχε ακόμη διερευνήσει αυτό το θέμα διεξοδικά σε ανθρώπους. Στην τελευταία όμως μελέτη παρουσιάστηκε καταγραφή συνεχούς ηλεκτροεγκεφαλογραφίας (ΗΕΓ) από ετοιμοθάνατο ανθρώπινο εγκέφαλο, ασθενούς 87 ετών που υπέστη καρδιακή ανακοπή μετά από τραυματικό υποσκληρίδιο αιμάτωμα.

Η επιθανάτια εμπειρία (NDE) έχει αναφερθεί σε καταστάσεις όπου ο εγκέφαλος μεταβαίνει προς το θάνατο. Οι υποκειμενικές περιγραφές αυτού του φαινομένου περιγράφονται ως έντονες και σουρεαλιστικές και περιλαμβάνουν μια πανοραμική ανασκόπηση της ζωής με ανακλήσεις μνήμης, υπερβατικές και εξωσωματικές εμπειρίες με όνειρα, παραισθήσεις και μια διαλογιστική κατάσταση.
Τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Frontiers in Aging Neuroscience έδειξαν την καταγραφή της δραστηριότητας σε έναν 87χρονο ασθενή που είχε συνδεθεί με ένα μηχάνημα ηλεκτροεγκεφαλογραφίας (EEG) για την ανίχνευση επιληπτικών κρίσεων και τη θεραπεία του ασθενούς, όταν παρουσίασε ξαφνικά έμφραγμα. 

Τα 900 δευτερόλεπτα εγκεφαλικής δραστηριότητας που καταγράφηκαν γύρω από το χρόνο του θανάτου του ασθενούς περιεγράφηκαν ως παρόμοια με την «επιστροφή στη ζωή».

Η εμπειρία, η οποία παρομοιάζεται με αυτό που συμβαίνει κατά τη διάρκεια μιας παρ’ ολίγον θανάσιμης εμπειρίας, δυνητικά απαντά στο ερώτημα σχετικά με την εγκεφαλική δραστηριότητα σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές, το οποίο έχει προβληματίσει τους νευροεπιστήμονες.

Αναπολέι σημαντικά γεγονότα

«Μέσω της δημιουργίας ταλαντώσεων που διενεργούνται κατά την ανάκτηση μνήμης, ο εγκέφαλος μπορεί να αναπολεί μια τελευταία επαναφορά σημαντικών γεγονότων της ζωής λίγο πριν καταλήξει», είπε ο δρ Ατζμάλ Ζεμάρ, νευροχειρουργός στο Πανεπιστήμιο του Λούισβιλ των ΗΠΑ, ο οποίος ήταν επικεφαλής της έρευνας και εκείνος που συνέταξε τη μελέτη.

Οι ερευνητές ανέφεραν ότι τα ευρήματα θα μπορούσαν να σημαίνουν ότι ο εγκέφαλος παραμένει ενεργός και συντονισμένος καθώς το άτομο πεθαίνει, αλλά ακόμη και μετά το θάνατό! Ο Ζεμάρ πρόσθεσε ότι «αυτά τα ευρήματα αμφισβητούν την κατανόησή μας για το πότε ακριβώς τελειώνει η ζωή και δημιουργούν σημαντικά επακόλουθα ερωτήματα, όπως αυτά που σχετίζονται με το χρονοδιάγραμμα της δωρεάς οργάνων».

Αυτή η τελευταία μελέτη είναι η πρώτη που εξέτασε τη ζωντανή εγκεφαλική δραστηριότητα σε έναν άνθρωπο που πεθαίνει, αλλά έχει παρακολουθήσει παρόμοιες καταστάσεις σε αρουραίους που βρίσκονταν σε ελεγχόμενο περιβάλλον.

Καθώς ο συγκεκριμένος ασθενής είχε προηγουμένως υποστεί εγκεφαλικές κακώσεις λόγω επιληπτικών κρίσεων και οιδήματος, οι ερευνητές δέχονται ότι τα δεδομένα είναι περίπλοκα, με τον δρ. Ζεμάρ να δηλώνει ότι σχεδιάζει να διεξαγάγει περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιώσει την αρχική του μελέτη.

«Κάτι που μπορούμε να μάθουμε από αυτή την έρευνα είναι: Αν και οι αγαπημένοι μας έχουν τα μάτια τους κλειστά και είναι έτοιμοι να μας αφήσουν, ο εγκέφαλός τους μπορεί να επαναφέρει μερικές από τις ωραιότερες στιγμές που βίωσαν στη ζωή τους», είπε ο Ζέμαρ, ανοίγοντας παράθυρα ελπίδας στους τεθλιμένους συγγενείς…