Αντισταθμιστικές κινήσεις και το φαινόμενο του “ντόμινο”
Γράφει ο Νικόλαος Παγούνης, M.Sc Sport Science & Physical Education*
Αντισταθμιστική κίνηση
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει αλλοιώσει την ανθρώπινη κίνηση, επηρεάζοντας αρνητικά την ικανότητα τού ατόμου σε όλες του τι καθημερινές δραστηριότητες. Την αλλοίωση αυτή των κινήσεων, το ανθρώπινο σώμα προσπαθεί να τις αντισταθμίσει με νέες κινήσεις οι οποίες ονομάζονται αντισταθμιστικές κινήσεις.
Ουσιαστικά μία αντισταθμιστική κίνηση είναι ένα νέο κινητικό μοτίβο, το οποίο ενεργοποιεί εκείνες τις κινητικές μονάδες (μύες, οστά, συνδέσμους, τένοντες, και τις δομές αρθρώσεων) που «βολεύει» το ανθρώπινο σώμα για να μπορέσει να ισορροπήσει να σταθεροποιήσει και να ελέγξει τις κινήσεις του. Ένα ενδεικτικό παράδειγμα μοτίβου αντισταθμιστικής κίνησης είναι ο τρόπος που περπατάμε μετά από ένα διάστρεμμα στον αστράγαλο, όπου το φυσιολογικό μοτίβο βάδισης αντικαθίσταται από μία εναλλακτική έκδοση, μεταφέροντας το βάρος του ανθρώπινου σώματος στον υγιή αστράγαλο για να προστατέψουμε τον τραυματισμένο αστράγαλο.
Το φαινόμενο «ντόμινο»
Πολλά αντισταθμιστικά κινητικά μοτίβα γίνονται δύσκολα αντιληπτά, κάτι που με την πάροδο του χρόνου είναι επιζήμιο για την ποιότητα της κίνησης και της δομικής ακεραιότητας του ατόμου γιατί προκαλείται το φαινόμενο του «ντόμινο». Για να καταλάβουμε τι ακριβώς είναι το φαινόμενο του «ντόμινο», παραθέτω ένα τέλειο παράδειγμα του φαινομένου αυτού.
Όταν ένα άτομο περπατά ή στέκεται συνεχώς σε σκληρές επιφάνειες όπως ένα δάπεδο από σκυρόδεμα ή ένα χαλύβδινο δάπεδο το οποίο δεν προσφέρει καθόλου ευκαμψία όπως άλλες φυσικές επιφάνειες π.χ το χόρτο, επιβαρύνει τον οπίσθιο μυ της κνήμης του (βασικός μυς για την στήριξη και σταθεροποίηση του ανθρώπινου σώματος) ο οποίος εξασθενεί, με αποτέλεσμα όλο το σωματικό βάρος να «πέφτει» στην ποδική καμάρα η οποία σιγά σιγά καταρρέει προς το πάτωμα. Στη συνέχεια η καταρρεύσει της ποδικής καμάρας, έχεις ως αποτέλεσμα η κνήμη του ποδιού να στρέφεται προς τα μέσα (valgus knee) επιβαρύνοντας το οστό της κνήμης, τον περονιαίο μυ, τον δικέφαλο μηριαίο και τον γαστροκνήμιο μυ. Με λίγα λόγια μία απλή αντισταθμιστική κίνηση αλλοιώνει τη φυσιολογική κίνηση του ανθρώπινου σώματος και με το φαινόμενο του «ντόμινο», επηρεάζει διάφορα σημεία του σώματος το ένα μετά το άλλο, προκαλώντας τελικά μυοσκελετικές παθήσεις και τραυματισμούς.
Πόσο σημαντικό να εντοπίσουμε τις αντισταθμιστικές κινήσεις;
Είναι πολύ σημαντικό να μπορέσουμε να εντοπίσουμε τις κινητικές δυσλειτουργίες και τις αντισταθμιστικές κινήσεις στο ανθρώπινο σώμα, κάτι το οποίο μπορεί να γίνει από ειδικά εκπαιδευμένους γυμναστές οι οποίοι στη συνέχεια προτείνουν στα άτομα αυτά ένα εξατομικευμένο ασκησιολόγιο το οποίο θα διορθώσει τα λάθος κινητικά πρότυπα και θα επαναφέρει τη δομική και βιομηχανική ακεραιότητα στο ανθρώπινο σώμα, βελτιώνοντας ταυτόχρονα την ποιότητα της κίνησης και περιορίζοντας τον κίνδυνο ενός μελλοντικού μυοσκελετικού τραυματισμού.
Στο functional movement by Nikolaos Pagounis, δίνουμε προτεραιότητα στην εκμάθηση των βασικών και θεμελιωδών κινητικών μοτίβων και αυτό γιατί:
1ον) είναι ένα σημαντικό εφόδιο για τα παιδιά γιατί εκτός του ότι μπορούν να είναι αποδοτικά σε πλήθος δραστηριοτήτων κάτι το οποίο θα τονώσει την αυτοπεποίθηση τους, το πιο σημαντικό είναι ότι βοηθάει το σώμα τους να αναπτυχθεί σωστά, ελαχιστοποιώντας τους κινδύνους μυοσκελετικών τραυματισμών (π.χ στα γόνατα κ.α) και μυοσκελετικών παθήσεων (κύφωση, σκολίωση κ.α) και
2ον) είναι ένα αξιόπιστο εργαλείο το οποίο είναι χρήσιμο στα ενήλικα άτομα, γιατί ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο τραυματισμών και μυοσκελετικών πόνων που σχετίζονται με τις δυσλειτουργίες της κίνησης, βελτιώνοντας έτσι την καθημερινότητά τους.
*O κ. Νικόλαος Παγούνης ζει και εργάζεται στην Καστοριά, είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Σπουδών στην Αθλητική Ψυχολογία & Κινησιολογία με εξειδίκευση στην Αναπτυξιακή Κινησιολογία, Πιστοποιημένος Αξιολογητής της Κίνησης & της Αναπνοής του Ανθρώπινου σώματος και δημιουργός της ιστοσελίδας functionalmovement.gr
