Εκγύμναση του εγκεφάλου μία αποτελεσματική θεραπεία ενάντια στου χρόνιου πόνους/ Γράφει ο Νικόλαος Παγούνης
Πρόσφατες έρευνες, σχετίζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος με τους χρόνιους πόνους. Αυτό συμβαίνει διότι όταν ένα άτομο ταλαιπωρείται από χρόνιο πόνο, τότε ο εγκέφαλος και το νευρικό σύστημα του σώματός του γίνονται υπερευαίσθητα στον πόνο, κάτι που ονομάζεται «κεντρική ευαισθητοποίηση». Όταν το νευρικό σύστημα γίνεται υπερευαίσθητο, τότε η αίσθηση του πόνου γίνεται ακόμα πιο έντονη από την πραγματική ακόμη και κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων και κινήσεων που κανονικά δεν θα έπρεπε να προκαλούσαν πόνο. Μάλιστα υπάρχουν και πολλές περιπτώσεις ατόμων που μπορεί να αισθάνονται πόνο, απλά και μόνο στη σκέψη χωρίς καν να κινηθούν, και αυτό γιατί έχουν συνδέσει την εκτέλεση μιας κίνησης με τον πόνο.
Όλοι πλέον γνωρίζουμε τη σημασία της άσκησης στην αντιμετώπιση των χρόνιων πόνων, δεν γνωρίζουμε όμως τη σημασία της άσκησης του εγκεφάλου στην αντιμετώπιση αυτών.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος όπως και κάθε άλλος μυς του ανθρώπινου σώματος, μπορεί να σχηματιστεί, να ενισχυθεί και να αναπτυχθεί με την κατάλληλη και εξειδικευμένη άσκηση . Ο ανθρώπινος εγκέφαλος αποτελείται από νευρικά κύτταρα που ονομάζονται νευρώνες και συνδέονται με συνάψεις οι οποίες μεταφέρουν πληροφορίες από τον ένα νευρώνα στον άλλο. Όπως και άλλοι μύες και όργανα του ανθρώπινου σώματος, έτσι και ο ανθρώπινος εγκέφαλος αλλάζει με την ηλικία και η συνολική του μάζα συρρικνώνεται με την πάροδο του χρόνου.
Η δραστηριότητα, η φυσική άσκηση και η κίνηση, αποτελούν τροφή για τον ανθρώπινο εγκέφαλο βοηθώντας όχι μόνο να αναπτυχθεί αλλά και να αποτρέψει τον εκφυλισμό του. Αυτή η νέα φιλοσοφία που στηρίζεται στην εκγύμναση του ανθρώπινου εγκεφάλου παράλληλα με την εκγύμναση του σώματος, επινοήθηκε από τον Δρ. Katz και Rubin το 1999 και αναφέρεται στη βιβλιογραφία ως νευροβιολογία.
Τι είναι όμως η εκγύμναση του εγκεφάλου και πως επιτυγχάνεται;
Η εκγύμναση του εγκεφάλου (Brain Gym), είναι μια σειρά φυσικών δραστηριοτήτων οι οποίες εκτός από την άσκηση του σώματος στοχεύουν στην ολική ενσωμάτωση του εγκεφάλου κατά την εκτέλεση τους. Η εκγύμναση του εγκεφάλου γίνεται μέσω εξειδικευμένων δεξιοτήτων, οι οποίες εστιάζουν στη λειτουργική κίνηση, στην επανεκπαίδευση του σώματος και στην κινησιολογία. Οι δεξιότητες αυτές έχουν μία βαθιά επίδραση, και στοχεύουν στην ανάπτυξη των νευρωνικών διαδρομών του ανθρώπινου εγκεφάλου μέσα από την κίνηση.
Η εκγύμναση του εγκεφάλου αποτελεί στοιχείο της εκπαιδευτικής και εφαρμοσμένης κινησιολογίας και πραγματοποιείται μέσα από μια σειρά εξατομικευμένων ασκήσεων, οι οποίες σχεδιάζονται αφού προηγηθεί η κινητική αξιολόγηση του ασκούμενου. Οι ασκήσεις αυτές στοχεύουν εκτός από την εκγύμναση του σώματος και στην εκγύμναση του εγκεφάλου και περιλαμβάνουν δραστηριότητες όπως:
· Crossing the midline
· Cross Crawling
· Skip –a – cross
Και γενικότερα δραστηριότητες οι οποίες εμπεριέχουν συντονισμό χεριών & ποδιών, αλλά και κινήσεις οι οποίες αναγκάζουν τα μέλη του σώματος να κινούνται και να εξασκούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις.
Στόχος όλων αυτών των δραστηριοτήτων είναι τόσο το σώμα όσο και ο εγκέφαλος να εξασκηθούν σε νέες κινήσεις και οποίες εκτός του ότι θα βελτιώσουν την καθημερινότητα των ασκούμενων, ταυτόχρονα θα εξασκήσουν και θα επαναπρογραμματίσουν το ευαίσθητο από τους χρόνιους πόνους νευρικό σύστημα.
Η εκγύμναση του εγκεφάλου είναι ουσιαστικά μία νέα μέθοδος η οποία τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται όλο και περισσότερο στην αντιμετώπιση των χρόνιων πόνων. Το συγκεκριμένο είδος θεραπείας, στοχεύει στο να μειώσουμε την «κεντρική ευαισθητοποίηση» άρα και τον πόνο, ενισχύοντας τη φυσιολογική κίνηση και την επανεκπαίδευση του Κ.Ν.Σ. Για να επιτευχθεί όμως αυτό, σημαντικό ρόλο παίζει η συγκέντρωση του ασκούμενου κατά την εκτέλεση των ασκήσεων, αλλά και η εμπιστοσύνη του στο θεραπευτή και στις μεθόδους που χρησιμοποιεί.
Άρα η εκγύμναση του εγκεφάλου ταυτόχρονα με την εκγύμναση του σώματός, βοηθάει στον επαναπρογραμματισμό του Κ.Ν.Σ, πετυχαίνοντας με αυτό τον τρόπο να μειώσουμε τα υπερδραστήρια σήματα κινδύνου που φτάνουν στον εγκέφαλο. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε :
· Να απαλλάξουμε τους ασκούμενους από χρόνιους πόνους,
· Να τους εκπαιδεύσουμε στο να διαχειρίζονται το στρες και να επικεντρώνονται όσο το δυνατόν λιγότερο στον πόνο, γιατί αυτό βοηθά στην καλύτερη λειτουργία του οργανισμού.
· Να ασκούνται, γιατί η φυσική δραστηριότητα που γίνεται με συνετό τρόπο βοηθά στο να μειωθεί η υπερευαισθησία στον πόνο
· Να ασχολούνται με καινούργια χόμπι, γιατί είναι κάτι που βοηθά στην εκγύμναση του εγκεφάλου, κάτι που βοηθά στο να ηρεμούν και να ενεργοποιούνται οι ΜΗ-επίπονοι σύνδεσμοι του νευρικού συστήματος.
Περισσότερα στο https://functionalmovement.gr/
Παγούνης Νικόλαος
Β.Sc Sport Science & Physical Education
M.Sc Kinisiology & Physical therapy
International Certificate in Osteopathic and Chiropractic Manipulation
Certified Medical Exercise Specialist