Σχετίζεται η αλλαγή του καιρού με τον πόνο στις αρθρώσεις; – Τι μπορούμε να κάνουμε για να αντισταθμίσουμε το φαινόμενο αυτό;
Γράφει ο Νικόλαος Παγούνης, M.Sc Sport Science & Physical Education
Πονάει το γόνατο μου, θα βρέξει!!!
Αισθάνομαι τη μέση μου περίεργα, μάλλον θα αλλάξει ο καιρός!!!
Σίγουρα όλοι μας έχουμε ακούσει αρκετές φορές παρόμοιες φράσεις από άτομα τα οποία πάσχουν από κάποια χρόνια πάθηση ή χρόνιους πόνους στις αρθρώσεις ή έχουν υποστεί κάποιον τραυματισμό σε αυτές.
- Μπορεί όμως πραγματικά ο καιρός να επηρεάσει τον πόνο στις αρθρώσεις;
- Πώς το σώμα μας καταλαβαίνει πότε θα βρέξει;
- Μπορεί ο πόνος στις αρθρώσεις να προβλέψει τις αλλαγές του καιρού;
Είναι πλέον κοινή πεποίθηση, ότι τα άτομα που πάσχουν από κάποια χρόνια πάθηση ή από χρόνιους πόνους στις αρθρώσεις τους ή έχουν υποστεί κάποιον τραυματισμό σε αυτές, έχουν μία περίεργη αντίληψη με τον πόνο και μάλιστα αυτός διαφοροποιείται με τις αλλαγές του καιρού.
Αν και τα ερευνητικά συμπεράσματα για το συγκεκριμένο θέμα είναι ανάμεικτα, υπάρχουν πολλές μαρτυρίες τόσο από ασθενείς που ταλαιπωρούνται από χρόνιους πόνους, όσο και από διάφορους επιστήμονες οι οποίες αναφέρουν ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ του πόνου και των αλλαγών του καιρού. Μάλιστα διάφορες επιστημονικές έρευνες που έχουν δημοσιευθεί κατά καιρούς στο περιοδικό Pain, αναφέρουν ότι η αύξηση του πόνου σχετίζεται με τις αλλαγές της θερμοκρασίας, της βαρομετρικής πίεσης (BMP) και της σχετικής υγρασίας του αέρα σε συνθήκες χρόνιου πόνου, παρόλο που κάποιες άλλες μελέτες δεν κατάφεραν να βρουν κάποια συσχέτιση.
Παρά το γεγονός ότι τα στοιχεία για το αν οι αλλαγές του καιρού επηρεάζουν τον πόνο των αρθρώσεων είναι αμφιλεγόμενα, διάφοροι επιστήμονες προσπάθησαν να δώσουν κάποιες επιστημονικές εξηγήσεις για το γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό, αναφέροντας ως πιθανές αιτίες:
- Τις αλλαγές στη βαρομετρική πίεση: Λίγες μέρες πριν ο καιρός γίνει κρύος, οι βαρομετρικές πιέσεις πέφτουν. Αυτή η μεταβολή της βαρομετρικής πίεσης προκαλεί επέκταση στους τένοντες και στους ιστούς, ασκώντας πίεση στα νεύρα προκαλώντας πόνο στις αρθρώσεις
- Την αυξημένη ευαισθησία των νεύρων στην άρθρωση: Όταν υπάρχει κάποιος τραυματισμός στην άρθρωση, τα νεύρα παρουσιάζουν μία υπερευαισθησία λόγω της φλεγμονής και των συμφύσεων, κάτι τα οποία τα κάνει πιο ευαίσθητα στις μεταβολές της πίεσης.
- Την ποιότητα του αρθρικού υγρού: Όταν ο καιρός είναι ψυχρός, το αρθρικό υγρό που δρα ως απορροφητής κραδασμών στο εσωτερικό της άρθρωσης μπορεί να γίνει πιο παχύρρευστο και να μην ρέει ελεύθερα προκαλώντας άκαμπτες και ζοφερές αρθρώσεις.
- Την αύξηση της υγρασίας: Τα υψηλά επίπεδα υγρασίας και ο κρύος καιρός μπορεί να είναι επιβλαβής για τα κύτταρα των οστών και των χόνδρων.
- Την αδράνεια: Οι άνθρωποι τείνουν να κινούνται λιγότερο στον παγωμένο καιρό και αυτό είναι επιζήμιο για την υγεία των αρθρώσεων.
- Τη μείωση της θερμοκρασίας: Σύμφωνα με τον Armin Tehrany ορθοπεδικό χειρούργο και ιδρυτής της Manhattan Orthopedic Care, το σώμα σε ψυχρές καιρικές συνθήκες προσπαθεί να διατηρήσει μία φυσιολογική θερμοκρασία, και για αυτό το λόγω στέλνει περισσότερο αίμα στα ζωτικά όργανα προς το κέντρο του σώματος, όπως την καρδιά και στους πνεύμονες. Όταν όμως συμβαίνει αυτό τα χέρια, τα πόδια, οι ώμοι, οι αρθρώσεις του γόνατος, καθίστανται πιο κρύες και πιο δύσκαμπτες, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει δυσφορία και πόνο.
Όπως καταλαβαίνετε υπάρχουν αρκετές θεωρίες οι οποίες να εξηγούν γιατί το σώμα μας πονάει όταν αλλάζει ο καιρός. Την τελευταία 15ετία έχουν διεξαχθεί και δημοσιευθεί περίπου δέκα επιστημονικές έρευνες που μελέτησαν όλες αυτές τις θεωρίες και ποιες από αυτές επηρεάζουν πραγματικά τα επίπεδα του πόνου που αισθάνονται οι ασθενείς χρόνιων μυοσκελετικών παθήσεων. Η πλειοψηφία των μελετών, έδειξαν πως οι αυξημένοι πόνοι δεν οφείλονται τόσο στο κρύο ή την υγρασία ή στην ποιότητα του αρθρικού υγρού, όσο στην απότομη μείωση της ατμοσφαιρικής πίεσης που προηγείται της κακοκαιρίας. Η σχέση είναι αντιστρόφως ανάλογη …. όσο πέφτει το βαρόμετρο, τόσο αυξάνονται οι πόνοι.
Οι επιστήμονες εικάζουν πως ο αυξημένος πόνος ίσως οφείλεται στην διαφορά πίεσης μεταξύ του περιβάλλοντος και των αρθρώσεών μας. Για παράδειγμα, αν παρομοιάσουμε την άρθρωση με ένα μπαλόνι, η φυσιολογική ατμοσφαιρική πίεση «σπρώχνει» από όλες τις μεριές αυτό το μπαλόνι. Σε περίπτωση μείωσης της ατμοσφαιρικής πίεσης, το μπαλόνι θα διασταλεί. Μια φυσιολογική άρθρωση, ακόμα και όταν διασταλεί δεν πονάει. Μια άρθρωση όμως που έχει τραυματιστεί, που έχει φθαρεί, ή που πάσχει από ρευματοειδή/ουρική αρθρίτιδα θα μεταδώσει πόνο.
Άρα οι ασθενείς που δεν γνωρίζουν τη διαφορά πίεσης, θα συνδέσουν τον αυξανόμενο πόνο τους με οποιαδήποτε αλλαγή του καιρού πιστεύοντας ότι μπορούν να προβλέψουν τις αλλαγές στις καιρικές συνθήκες.
Τι μπορούμε όμως να κάνουμε για να αντισταθμίσουμε το φαινόμενο αυτό;
Βέβαια όταν πονάμε είναι λίγο δύσκολο να απαλλαγούμε εντελώς από τον πόνο. Υπάρχουν όμως πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να ανακουφιστούμε από τον πόνο και να μην του επιτρέψουμε να επιδεινωθεί.
- Μια λύση είναι να ασκήσουμε εξωτερική πίεση στην άρθρωση που μας πονάει. Αν χρησιμοποιήσουμε επιγονατίδες, επιστραγαλίδες, κάλτσες, καλσόν ή κολάν, περικάρπια και γάντια από ελαστικό υλικό, ασκούμε σημαντική πίεση στην άρθρωση και την ανακουφίζουμε όταν το βαρόμετρο πάρει τον κατήφορο. Ακόμα και αν δέσουμε λίγο σφιχτά ένα ελαστικό επίδεσμο τον τότε αυτό μπορεί να μετριάσει τον πόνο.
- Άσκηση. Μπορεί να ακούγεται παράξενο, αλλά η άσκηση είναι θεραπευτική και συστήνεται από τους γιατρούς για τους περισσότερους μυοσκελετικούς πόνους, αρκεί να μην το παρακάνουμε.
- Να εφαρμόσουμε ζεστά επιθέματα, μια θερμοφόρα, μια ηλεκτρική κουβέρτα ή να κάνουμε ένα ζεστό μπάνιο. Όλα αυτά προσφέρουν ανακούφιση διότι η ζέστη γενικά μαλακώνει τον πόνο όπως αυτός μεταδίδεται μέσω του νευρικού συστήματος.
- Να συνεχίσουμε να κινούμαστε. Πριν βγούμε έξω κατά τη διάρκεια του κρύου καιρού, καλό είναι να κινητοποιήσουμε τις αρθρώσεις στις οποίες πονάμε, γιατί έτσι μειώνουμε τη δυσκαμψία.
- Να βελτιώσουμε τη διάθεσή μας. Οι άνθρωποι με χρόνιο πόνο συχνά αισθάνονται ανήσυχοι, καταθλιπτικοί και στρεσαρισμένοι. Καλό είναι να μάθουμε να ρυθμίζουμε τον εαυτό μας και να προσπαθούμε να βελτιώσουμε τον ύπνο μας.
- Να συνειδητοποιήσουμε ότι ο πόνος είναι προσωρινός. Όταν ο πόνος που σχετίζεται με τον καιρό, θυμηθείτε ότι δεν είναι μια μόνιμη αλλά μία βραχυπρόθεσμη αλλαγή.
*Σύντομο βιογραφικό: O κ. Νικόλαος Παγούνης ζει και εργάζεται στην Καστοριά, είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Σπουδών στη Φυσικοθεραπεία και στην Κινησιοθεραπεία, Πιστοποιημένος Αξιολογητής της Κίνησης& της Αναπνοής του Ανθρώπινου σώματος, σπουδαστής του τμήματος Οστεοπαθητικής του London College of Osteopathy & Health Science, δημιουργός και διαχειριστής της ιστοσελίδας functionalmovement.gr
Εάν αντιμετωπίζετε πρόβλημα με διάφορους μυοσκελετικούς πόνους ή πάσχετε από κάποια χρόνια πάθηση (οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδή αρθρίτιδα, οστεοπόρωση κ.α) μπείτε στο https://functionalmovement.gr και πατήστε στο Online Αξιολόγηση. Στο functional movement, μέσω ειδικών εφαρμογών δίνουμε τη δυνατότητα σε ανθρώπους με μυοσκελετικούς πόνους και χρόνιες παθήσεις να εκτελέσουν τη θεραπεία τους μέσω ατομικών διαδικτυακών συνεδριών.
Περισσότερα στο https://functionalmovement.gr/#top