Η Εφαρμογή της κινησιολογίας στην αντιμετώπιση του πόνου
Γράφει ο Νικόλαος Παγούνης, M.Sc Sport Science & Physical Education
Στον ακαδημαϊκό χώρο, η κινησιολογία αναφέρεται στις διάφορες μορφές θεραπείας – φροντίδας του ανθρώπινου σώματος, οι οποίες επικεντρώνονται στην κίνηση και τη σωματική δραστηριότητα, με σκοπό να βελτιώσουν την ανθρώπινη ποιότητα ζωής. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι γιατροί αναφέρουν τη μειωμένη χρήση των φαρμάκων, τα ψυχολογικά οφέλη, αλλά και την διαχείριση των χρόνιων πόνων, ως τα πλεονεκτήματα αυτής της μορφής θεραπείας.
Η κινησιολογία είναι μία μορφή θεραπείας η οποία βασίζεται στην επιστημονική μελέτη της ανθρώπινης κίνησης, όπως αυτή διαμορφώνεται μέσα από τους φυσιολογικούς, μηχανικούς και ψυχολογικούς μηχανισμούς. Μέσω της αξιολόγησης της κίνησης, μπορούμε να εντοπίσουμε δυσλειτουργίες του ανθρώπινου σώματος οι οποίες να αποτελούν την αιτία χρόνιων μυοσκελετικών πόνων και παθήσεων και οι οποίες να μην μπορούν να εντοπιστούν από τις συμβατικές απεικονιστικές εξετάσεις π.χ μαγνητική τομογραφία, αξονική κ.α. Οι τομείς της κινησιολογίας περιλαμβάνουν τη φυσιολογία άσκησης, την κινητική ανάπτυξη, την κινητική μάθηση και έλεγχο, την βιομηχανική του ανθρώπινου σώματος, την αθλητική ιατρική, τη φυσιοθεραπεία, τη θεραπεία αποκατάστασης, τη μέτρηση και αξιολόγηση της σωματικής δραστηριότητας, με λίγα λόγια μια διεπιστημονική προσέγγιση που περιλαμβάνει διάφορους τομείς, οι οποίοι μπορούν να εφαρμοστούν στη θεραπεία και στην πρόληψη πολλών ιατρικών προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένου και του χρόνιου πόνου.
Ο πόνος είναι ένα διαδεδομένο ζήτημα υγείας στη σύγχρονη εποχή, που πλήττει περίπου 1,5 δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ιατρικής έκθεσης (ΙΟΜ), το 40% των ατόμων που ταλαιπωρούνται από χρόνιους πόνους, ταλαιπωρούνται από μυοσκελετικούς πόνους, ενώ το 35% των ατόμων αυτών από πόνους που οφείλονται σε περιφερική νευροπάθεια. Οι πιο συχνοί πόνοι που αναφέρουν οι ενήλικες, είναι ο πόνος στον αυχένα, στη μέση και στο ισχίο, πόνοι οι οποίοι είναι χρόνιοι, δεν προέρχονται από κάποιο εμφανή τραυματισμό και οι οποίοι τους δυσκολεύουν στις καθημερινές και στις επαγγελματικές τους δραστηριότητες.
Λόγω του ότι η κινησιολογία εστιάζει σε μια προσέγγιση πολλαπλών επιπέδων φροντίδας του ανθρώπινου σώματος τις οποίες αναφέραμε παραπάνω, οι κινησιολόγοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της αντιμετώπισης του χρόνιου πόνου. Η κινησιοθεραπεία είναι μια μορφή θεραπείας, η οποία χρησιμοποιεί την σωστή κίνηση για θεραπευτικούς σκοπούς. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βασική και μοναδική μορφή θεραπείας, στην αντιμετώπιση χρόνιων μυοσκελετικών πόνων μέσω της γυμναστικής και της άσκησης και της δημιουργίας εξατομικευμένων προγραμμάτων άσκησης για κάθε ασθενή.
Η άσκηση σύμφωνα με όλες τις έρευνες συνίσταται πλέον ως η αποτελεσματικότερη θεραπεία στο χρόνιο πόνο, αλλά και στα δευτερογενή προβλήματα που σχετίζονται με αυτόν, όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Επίσης λόγω του ότι ο χρόνιος πόνος αλλοιώνει τόσο την αίσθηση, όσο και τη φυσιολογική λειτουργία και κίνηση ενός ατόμου, οι επιστήμονες αναφέρουν ότι η άσκηση και η σωστή κίνηση είναι ο καλύτερος τρόπος για να βελτιωθεί η αντίληψη της σωματικής λειτουργίας μεταξύ των ατόμων με χρόνιο πόνο.
Με λίγα λόγια όλα τα τελευταία ερευνητικά δεδομένα, αναφέρουν την κινησιοθεραπεία ως το καταλληλότερο και πιο αποτελεσματικό μοντέλο θεραπείας όχι μόνο του χρόνιου πόνου, αλλά και ως βασικό μέρος των περισσοτέρων προγραμμάτων αποκατάστασης. Τα οφέλη για τα άτομα που συμμετέχουν σε τέτοιας μορφής θεραπείας είναι πολλαπλά όπως:
- η αύξηση της φυσικής λειτουργίας,
- η βελτίωση των δεξιοτήτων αντιμετώπισης του πόνου,
- η προώθηση της επιστροφής σε έναν παραγωγικό και ενεργό τρόπο ζωής και
- η προώθηση της ανεξαρτησίας στη διαχείριση του πόνου.
αλλά το κυριότερο είναι η εκπαίδευση του κεντρικού νευρικού συστήματος, το οποίο βελτιώνει τον κινητικό έλεγχο και δίνει σταθερότητα στις αρθρώσεις και στις κινήσεις του ανθρώπινου σώματος.
Ο πιο σημαντικός αλλά συχνά μη εκτιμημένος τομέας της κινησιολογίας είναι ένας ζωτικός σύνδεσμος, που βοηθάει στην καλύτερη κατανόηση, θεραπεία και ανάπτυξη θεραπευτικών αποτελεσμάτων έχοντας μία προσέγγιση, η οποία αντιμετωπίζει το ανθρώπινο σώμα ως σύνολο και όχι ως μία περιοχή του.
Αυτή ακριβώς την προσέγγιση έχουμε και στο functional movement, να επικεντρωνόμαστε δηλαδή συνολικά στο ανθρώπινο σώμα και όχι μόνο στην περιοχή του πόνου. Αυτή είναι και η διαφορά της συγκεκριμένης μορφής θεραπείας από τις υπόλοιπες συμβατικές μορφές, μέσω της οποίας θεραπεύουμε τους ασκούμενούς μας.
*Σύντομο βιογραφικό: O κ. Νικόλαος Παγούνης ζει και εργάζεται στην Καστοριά, είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Σπουδών στη Φυσικοθεραπεία και στην Κινησιοθεραπεία, Πιστοποιημένος Αξιολογητής της Κίνησης& της Αναπνοής του Ανθρώπινου σώματος, σπουδαστής του τμήματος Οστεοπαθητικής του London College of Osteopathy & Health Science, δημιουργός και διαχειριστής της ιστοσελίδας functionalmovement.gr
