Νευρομυϊκή Συναρμογή «Η λύση σε πολλές κινητικές δυσλειτουργίες» Γράφει ο Νικόλαος Παγούνης*

Νευρομυϊκή Συναρμογή «Η λύση σε πολλές κινητικές δυσλειτουργίες»

Γράφει ο Νικόλαος Παγούνης*

Νευρομυϊκή συναρμογή ονομάζεται η ικανότητα που πρέπει να έχει ένα παιδί σχολικής ηλικίας, ώστε να μπορεί να εκτελεί εύκολα, δυναμικά, επιδέξια, ρυθμικά, γρήγορα και αποτελεσματικά διάφορες κινήσεις μέσα σε ένα περιβάλλον το οποίο συνεχώς μεταβάλλεται.

Για να συμβεί όμως αυτό, θα πρέπει να υπάρχει μια αρμονική συνεργασία μεταξύ του νευρικού και του μυϊκού συστήματος καθώς και διάφορων νευρικών διαδικασιών, όπως είναι:

• Η ικανότητα ισορροπίας (ιδιοδεκτικότητα), δηλαδή η ικανότητα του παιδιού να διατηρεί ή να επανακτά την ισορροπία του.
• Η ικανότητα αντίληψης και προσανατολισμού στο χώρο , να μπορεί δηλαδή το σώμα του παιδιού να αντιδρά αποτελεσματικά σε διάφορες κατευθύνσεις. Με λίγα λόγια να έχει την αίσθηση του χώρου στον οποίο βρίσκεται.
• Η ικανότητα αντίδρασης , δηλαδή η γρήγορη και αποτελεσματική αντίδραση του παιδιού σε απρόβλεπτες αγωνιστικές καταστάσεις, όπως για παράδειγμα η επαναφορά της μπάλας μετά από κτύπημα στο δοκάρι. Σημειώνεται ότι η συναρμοστική ικανότητα της αντίδρασης μπορεί να βελτιωθεί με συστηματική προπόνηση ακόμα και στην ηλικία των ενηλίκων (15 ετών και άνω).
• Η ικανότητα του ρυθμού που αφορά την εκτέλεση ρυθμικών κινήσεων, διότι ο ρυθμός στην κίνηση είναι αναγκαίος σε πολλές τεχνικές ενέργειες όπως στη ντρίμπλα, στο control, στο χρόνο εκτέλεσης άλματος κλπ.
• Η ικανότητα του κιναίσθησης , η οποία αφορά την εκτέλεση των κινήσεων με ακρίβεια (π.χ. η αντίστοιχη δύναμη στην πάσα ή στο σουτ), καθώς και στην ικανότητα του παιδιού να κινείται σε συνθήκες αυξημένης δυσκολίας.

Γενική και Ειδική νευρομυική συνάρτηση

Η νευρομυϊκή συναρμογή διαφοροποιείται στη γενική νευρομυϊκή συναρμογή ​​που είναι η ικανότητα ελέγχου και μεταβολής των κινήσεων και η εκμάθηση νέων κινήσεων.

Και σε ειδική νευρομυϊκή συναρμογή που είναι ο συνδυασμός των γενικών δεξιοτήτων με τεχνικές και ενέργειες ενός συγκεκριμένου αθλήματος.

Η βελτίωση της νευρομυϊκής συναρμογής γίνεται ως επί το πλείστον στην παιδική ηλικία 6-12 ετών, κατά την οποία ωριμάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα του οργανισμού, και εκτός του ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην εκμάθηση και τη βελτίωση των θεμελιωδών κινητικών προτύπων, είναι εξίσου σημαντική διότι μειώνονται οι πιθανότητες πρόκλησης τραυματισμού του παιδιού, και αφετέρου αυξάνεται η αυτοπεποίθησή του, μιας και αποκτά μια καλή κινητική λειτουργία σε όλες του τις δραστηριότητές.

Επιπλέον το καλό επίπεδο συναρμοστικών ικανοτήτων ενός παιδιού, το βοηθάει στην καλύτερη κατανομή των ενεργειακών του αποθεμάτων κατά τη διάρκεια ενός αγώνα ή μιας προπόνησης, κάνοντάς το πιο αποδοτικό.

Γιατί είναι σημαντική η νευρομυϊκή συναρμογή;

Ένα παιδί είναι πολύ σημαντικό να αναπτύξει την ικανότητα της νευρομυϊκής συναρμογής γιατί: α) μέσω της νευρομυϊκής συναρμογής το παιδί αποκτά τον απαιτούμενο κινητικό έλεγχο κατά τη διάρκεια εκτέλεσης διαφόρων δραστηριοτήτων, κάτι το οποίο το προστατεύει απο διάφορους μυοσκελετικούς τραυματισμούς, ενώ ταυτόχρονα περιορίζει την απαιτούμενη ενέργεια που πρέπει να καταναλώσει ελαχιστοποιώντας έτσι την κόπωση του, και β) μέσω της ικανότητας της νευρομυϊκής συναρμογή, το ανθρώπινο σώμα αποκτά μια καλή ισορροπία εξασφαλίζοντας έτσι μία σωστή στάση σώματος κατά τις καθημερινές δραστηριότητες του παιδιού, μειώνοντας κατά αυτό τον τρόπο τις πιθανότητες εμφάνισης μυοσκελετικών παθήσεων (κύφωση, σκολίωση κ.α).

 Ποιά στοιχεία είναι αναγκαία για την ανάπτυξη της νευρομυϊκής συναρμογή;

• Η προσοχή και η συγκέντρωση:Η ικανότητα δηλαδή του παιδιού να μπορεί να διατηρεί τη συγκέντρωση και την προσοχή του, σε μια συγκεκριμένη εργασία για ένα παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
• Ο κινητικός έλεγχος:Η αίσθηση των μελών του σώματος και ο έλεγχος των κινήσεων του κατά την εκτέλεση διαφόρων δραστηριοτήτων.
• Η Χρήση και των δύο χειρώνπ.χ. το κράτημα μιας ρακέτας του τένις με το μη κυρίαρχο χέρι, έτσι ώστε να συγκρατήσει τη ρακέτα μεταξύ των χτυπημάτων.
• Crossing Mid-Line:Η ικανότητά του να διασχίζει τη φανταστική γραμμή που τρέχει από την μύτη του και τη λεκάνη του και διαιρεί το σώμα του στην αριστερή και τη δεξιά πλευρά, γεγονός που επηρεάζει την κυριαρχία των χεριών.
• Συντονισμός ματιού χεριού:Η ικανότητα επεξεργασίας πληροφοριών που λαμβάνονται οπτικά, έτσι ώστε στη συνέχεια να καθοδηγήσουν τα χέρια για την εκτέλεση μιας συγκεκριμένης εργασίας, όπως το πιάσιμο της μπάλας.
• Κυρίαρχο χέρι:Η συνεπής χρήση ενός  χεριού (συνήθως το ίδιο) για την εκτέλεση διαφόρων δραστηριοτήτων, κάτι το οποίο είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη των εξειδικευμένων δεξιοτήτων.
• Προσαρμοστικότητα:Η ικανότητά να προσαρμόζει τις κινήσεις του και το σώμα του, ανάλογα με το επίπεδο δυσκολίας της δραστηριότητας την οποία εκτελεί.
• Έλεγχος της στάσης του σώματος:Η δυνατότητα σταθεροποίησης του κορμού και του λαιμού, έτσι ώστε να του επιτρέπει τον συντονισμό των άκρων για την ελεγχόμενη απόδοση της δραστηριότητας την οποία εκτελεί.
• Ιδιοδεκτικότητα:Οι πληροφορίες που λαμβάνει ο εγκέφαλος από τους μυς και τις αρθρώσεις ώστε να γνωρίζει τη θέση του σώματος στο χώρο, κάτι το οποίο βοηθάει ώστε οι κινήσεις του να γίνονται «αυτόματα».
• Αισθητική επεξεργασία:Η ακριβής επεξεργασία των αισθήσεων που λαμβάνουμε από το εξωτερικό περιβάλλον καθώς και από το σώμα μας, έτσι ώστε να έχουμε γρήγορες και φυσικά κατάλληλες αντιδράσεις κατά την κίνηση.
• Απομονωμένη κίνηση:Η δυνατότητα μετακίνησης ενός μόνο χεριού ή ποδιού διατηρώντας το υπόλοιπο σώμα σταθερό και ισορροπημένο κάτι το οποίο βοηθάει στο να εκτελέσουμε μιας εκλπεπτυσμένη δεξιότητας.

Πώς μπορώ να καταλάβω αν το παιδί μου δεν έχει καλή νευρομυϊκής συναρμογή;

• Πέφτει εύκολα και συχνάή δεν μπορεί να σταθεροποιήσει γρήγορα το σώμα του μετά από μια κατάσταση εκτός ισορροπίας.
• Έχει σφιχτό σώμα κατά τη μετακίνηση τουχωρίς να κινεί τα μέλη του σώματος του (π.χ. τρέχει σαν «ρομπότ»).
• Αποφεύγει τις σωματικές δραστηριότητες(π.χ. χρήση παιδικών χαρών, συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες κλπ).
• Μαθαίνει πιο αργά από τους συνομηλίκους τουδιάφορες φυσικές δεξιότητες (π.χ. ποδηλασία, τρέξιμο, άλματα κ.α).
• Είναι λιγότερο ικανός από τους συνομηλίκους τουστην εκλεπτυσμένη αθλητική συμμετοχή (π.χ. ποδόσφαιρο, μπάσκετ κ.α.).
• Έχει δυσκολία στο να ντυθεί όρθιος(π.χ. πρέπει να καθίσει για να βάλει το παντελόνι του, γιατί διαφορετικά χάνει την ισορροπία του).

Γιατί πρέπει να αναζητήσω θεραπεία αν παρατηρήσω ότι το παιδί μου δυσκολεύεται να συντονίσει τις κινήσεις του;  

Η Θεραπευτική παρέμβαση για να βοηθήσουμε ένα παιδί με προβλήματα ισορροπίας και συντονισμού είναι σημαντική γιατί με αυτόν τον τρόπο:

• Τονώνουμε την εμπιστοσύνη του παιδιούκατά την εκτέλεση διαφόρων κινητικών δραστηριοτήτων.
• Αυξάνουμε την αυτοεκτίμηση τουκαι έτσι δεν θα φοβάται να συμμετάσχει με τους συνομηλίκους του, σε διάφορες αθλητικές δραστηριότητες.
• Βελτιώνουμε την αθλητική του ικανότητακαι την επιθυμία του να ασχοληθεί με τον αθλητισμό.
• Βελτιώνοντας την ισορροπία και συντονισμό τουβοηθάμε το παιδί να αγαπήσει τον αθλητισμό, και γνωρίζουμε ότι τα ενεργά παιδιά είναι πιο πιθανό να είναι και ενεργοί ενήλικες, με αποτέλεσμα μια πιο υγιεινή και μακροχρόνια ζωή.
• Απομακρύνουμε το φόβο συμμετοχής στις σχολικές δραστηριότητες, κάτι το οποίο είναι πολύ συχνό φαινόμενο.
• Μειώνουμε την πιθανότητατραυματισμού.

Ποιος τύπος θεραπείας συνιστάται για δυσκολίες ισορροπίας και συντονισμού;

Στο functional movement, δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στην εκμάθηση των απαιτούμενων, σύμφωνα με την ηλικία, κινητικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων κατά την εκγύμναση ενός παιδιού, διότι με αυτό τον τρόπο:

1. Τον βοηθάμε να μάθει το σώμα του μέσα από την άθληση,
2. Τον βοηθάμε να αποκτήσει κινητική έλεγχο,

και το πιο σημαντικό,

3. Εξασφαλίζουμε την σωστή κινητική και σωματική ανάπτυξη του παιδιού, βοηθώντας τον να είναι ευδιάθετο, δραστήριο και αποδοτικό σε όλες του τις δραστηριότητές, κάτι που θα του δώσει αυτοπεποίθηση και θα το κάνει να κοινωνικοποιηθεί ευκολότερα.

*O κ. Νικόλαος Παγούνης ζει και εργάζεται στην Καστοριά, είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Σπουδών στην Αθλητική Ψυχολογία & Κινησιολογία με εξειδίκευση στην Αναπτυξιακή Κινησιολογία, Πιστοποιημένος Αξιολογητής της Κίνησης & της Αναπνοής του Ανθρώπινου σώματος. Περισσότερα στο  functionalmovement.gr