Τουρκία: Κίνδυνος νέου προσφυγικού από τη στροφή Ερντογάν
Η καθίζηση των ποσοστών της κυβερνητικής συμμαχίας AKP-MHP αναγκάζει τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να προετοιμάσει το έδαφος για την επιστροφή στην πατρίδα τους πολλών Σύρων προσφύγων που τα τελευταία χρόνια έχουν εγκατασταθεί στην Τουρκία.
Στην ομιλία του την περασμένη Τρίτη ο κ. Ερντογάν δήλωσε ότι «προετοιμάζουμε την εθελοντική και περήφανη επιστροφή των Σύρων αδελφών μας στη χώρα τους». Ενώ ο κυβερνητικός εταίρος του Ντεβλέτ Μπαχτσελί ζήτησε να απαγορευθεί η είσοδος στην Τουρκία όσων προσφύγων επισκεφθούν τη Συρία κατά τη διάρκεια της θρησκευτικής γιορτής των μουσουλμάνων (σ.σ. Μπαϊράμι) στις αρχές Μαΐου. «Πρέπει να σκεφτούμε τη δημογραφική θέση μας και το μέλλον της χώρας μας», δήλωσε χαρακτηριστικά!
Γεγονός που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις θέσεις που εξέφραζε ο Τούρκος πρόεδρος μέχρι και πριν από λίγες εβδομάδες. Ο κ. Ερντογάν τον περασμένο Μάρτιο δήλωσε πως η Αγκυρα «δεν θα διώξει από τη χώρα κανέναν πρόσφυγα» και είχε απαντήσει στις πιέσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης που κατηγορούσαν τον πρόεδρο της Τουρκίας για το άνοιγμα των συνόρων και την υποδοχή των προσφύγων.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας χαρακτήριζε «αδέλφια» τους Σύρους πρόσφυγες και στις 15 Μαρτίου είχε δηλώσει ότι «θα συνεχίσουμε να τους φιλοξενούμε, δεν θα τους απομακρύνουμε από τη χώρα».
Ηδη εκατοντάδες χιλιάδες Σύροι έχουν πάρει την τουρκική ιθαγένεια. Ομως τις τελευταίες ημέρες υπάρχουν αναφορές «παγώματος» αυτής της διαδικασίας, ενώ απορρίπτονται και πολλές αιτήσεις ανανέωσης αδειών παραμονής!
Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν πως αυτή η «στροφή» της τουρκικής κυβέρνησης μπορεί να προκαλέσει ένα νέο προσφυγικό κύμα προς την Ελλάδα, καθώς πολλοί Σύροι οι οποίοι δεν θα θέλουν να επιστρέψουν στη χώρα τους και δεν θα έχουν τη δυνατότητα να παραμείνουν στην Τουρκία, ίσως επιχειρήσουν να περάσουν στην Ευρώπη.
Κάποιοι από αυτούς έχουν αντιταχθεί στο καθεστώς του Μπασάρ Αλ Ασαντ, ενώ κάποιοι άλλοι δεν επιθυμούν να πάνε στη Συρία, της οποίας μεγάλο μέρος των υποδομών έχει ισοπεδωθεί.
Η εφημερίδα Cumhuriyet υποστηρίζει ότι ο κ. Ερντογάν υποχρεώθηκε να ταυτιστεί με τις απόψεις του προέδρου του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος είχε κατηγορήσει την κυβέρνηση ότι «γέμισε τη χώρα με Σύρους πρόσφυγες». Εκτιμήσεις έμπειρων πολιτικών αναλυτών αναφέρουν πως με την παρουσία 5 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων, ο πληθυσμός των οποίων αυξάνεται καθώς γεννούν περισσότερα παιδιά από τους Τούρκους, η ήττα της κυβέρνησης στις εκλογές θεωρούνταν σίγουρη.
Τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Τουρκία, η αυξημένη ανεργία και η αύξηση της εγκληματικότητας δημιούργησαν μεγάλες αντιδράσεις στους ψηφοφόρους της Κωνσταντινούπολης, όπως και στους κατοίκους των πόλεων που βρίσκονται κοντά στα σύνορα με τη Συρία.
«Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ξεκάθαρα πως οι Τούρκοι πολίτες αντιδρούν περισσότερο στα ζητήματα της οικονομίας, της δικαιοσύνης και του προσφυγικού. Η κυβέρνηση διαπίστωσε πως αυτό οδηγεί σε κύμα αντιδράσεων και γι’ αυτό αλλάζει πολιτική», αναφέρει ο πρόεδρος εταιρείας δημοσκοπήσεων Μεχμέτ Αλί Κουλάτ.
Ο πολιτικός αναλυτής της εφημερίδας Birgun Ιμπραήμ Βαρλί σε άρθρο του ισχυρίζεται πως «η κυβέρνηση του AKP χρησιμοποίησε τους πρόσφυγες ως εργαλείο της νεο-οθωμανικής πολιτικής και είχε ελπίδες για την ανατροπή του καθεστώτος της Συρίας. Τους χρησιμοποίησε και ως εργαλείο παζαρέματος με την Ευρώπη. Η Αγκυρα έλαβε 6 δισεκατομμύρια και προσπάθησε να πάρει την απαλλαγή της βίζας για Τούρκους πολίτες. Παράλληλα, τους εκμεταλλεύθηκε και ως φθηνό εργατικό δυναμικό».
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Διεύθυνσης Μετανάστευσης της Τουρκίας, στη χώρα ζουν 3,7 εκατομμύρια Σύροι πρόσφυγες. Ωστόσο τουρκικά μέσα ενημέρωσης τονίζουν πως υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι που ζουν δίχως άδεια παραμονής και γι’ αυτό υπολογίζουν πως ο πληθυσμός των Σύρων φτάνει τα 4 εκατομμύρια.
Τα επίσημα στοιχεία αναφέρουν ότι 540.000 Σύροι ζουν στην Κωνσταντινούπολη, ενώ 462.000 στην πόλη Γκαζίαντεπ. Ενα εκατομμύριο είναι τα παιδιά Σύρων προσφύγων, τα οποία είναι κάτω των 10 ετών και δεν έχουν δει ποτέ τη χώρα τους!
Ο κ. Κιλιτσντάρογλου σε ομιλία του στο Κοινοβούλιο ανέφερε ότι «η κυβέρνηση κάποτε έλεγε πως θα φτάσουν στο τέμενος Εμεβί (στη Δαμασκό) και θα προσευχηθούν εκεί με τους νικητές. Ξαφνικά συνέβη το αντίθετο και είδαν πως στην Τουρκία ήρθαν 3,8 εκατομμύρια Σύροι. Στις 15 Μαρτίου, ο πρόεδρος δήλωσε πως δεν θα τους διώξει ποτέ! Ομως είδε τις δημοσκοπήσεις, διαπίστωσε πως πολλοί θέλουν την απομάκρυνση των προσφύγων και εντός ολίγων ημερών άλλαξε πολιτική. Μα πώς “τα γυρίζεις έτσι;”».
Ενας επιπλέον παράγοντας που θα παίξει σημαντικό ρόλο στις προεδρικές εκλογές του 2023 είναι η στάση των Κούρδων της Τουρκίας και το μέλλον του φιλοκουρδικού κόμματος HDP. «Στις εκλογές ρόλο-κλειδί έχουν οι Κούρδοι», αναφέρει σε άρθρο του στην εφημερίδα Oksihen ο έμπειρος δημοσκόπος και πολιτικός αναλυτής Μπεκίρ Αγιρντίρ και τονίζει πως «θα παίξουν τον καθοριστικό ρόλο».
Στις προεδρικές εκλογές θα ψηφίσουν 62 εκατομμύρια Τούρκοι πολίτες και τα 12 εκατομμύρια, δηλαδή το 20%, είναι κουρδικής καταγωγής. Σύμφωνα με τον κ. Αγιρντίρ, το φιλοκουρδικό κόμμα HDP σε όλες τις δημοσκοπήσεις έχει ένα πάγιο ποσοστό 12% και η υποστήριξη η οποία θα δώσει ενδέχεται να καθορίσει τον μελλοντικό πρόεδρο της χώρας. Ο ίδιος υπενθυμίζει πως ο πρόεδρος του HDP Σελαχατίν Ντεμιρτάς παραμένει φυλακισμένος, όπως έχουν καθαιρεθεί από τα καθήκοντά τους εκατοντάδες εκλεγμένοι δήμαρχοι του HDP και έχουν φυλακιστεί, γεγονός που απομακρύνει τους Κούρδους ψηφοφόρους από την κυβερνητική συμμαχία AKP-MHP. «To ΑΚP έχει χάσει την εμπιστοσύνη των Κούρδων που κάποτε το ψήφιζαν και σήμερα αν κάνει κάποιο άνοιγμα σε αυτούς, δύσκολα θα το πιστέψουν», αναφέρει.
«Διαπιστώνουμε πως η κυβέρνηση δεν βλέπει τις αλλαγές στην κοινωνία των Κούρδων και δύσκολα θα υποχωρήσει από τις πολιτικές της ασφάλειας της χώρας. Ισως κλείσουν και το ΗDP. Ομως οι Κούρδοι θα ψηφίσουν σύμφωνα με τις ανάγκες τους, όπως την αναγνώριση και τον σεβασμό στην εθνική ταυτότητά τους. Αν απαγορευθεί το HDP, ίσως μποϊκοτάρουν και τις εκλογές. Το σίγουρο είναι πως η ένστασή τους στην παρούσα κατάσταση θα είναι καθοριστικός παράγοντας στις εκλογές».
Εμπειροι δημοσιογράφοι της Τουρκίας υποστηρίζουν πως στις δημοτικές εκλογές του 2019 στην Κωνσταντινούπολη η νίκη έκπληξη του Εκρέμ Ιμάμογλου ήρθε και με την υποστήριξη των Κούρδων που ζουν στην Κωνσταντινούπολη.
Σήμερα, οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το ποσοστό της κυβερνητικής συμμαχίας AKP-MHP βρίσκεται στα επίπεδα του 38%-40% και της συμμαχίας των έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης, που επίσημα δεν συμμετέχει το φιλοκουρδικό ΗDP, βρίσκεται στο 45%-47%. Για την εκλογή του προέδρου το αναγκαίο ποσοστό είναι το 50,1%.
