Το ποντικάκι “Ο Σκομπουρίτης”. Λαϊκό παραμύθι απ’ τον Γέρμα Καστοριάς
Μια φορά κι έναν καιρό ζούσαν στο φτωχικό αγροτόσπιτο κάποιου χωριού ένας γέρος και η γριά γυναίκα του, που δεν είχαν παιδιά. Ο γέρος εργαζόταν όλη την ημέρα στο αμπέλι του, ενώ η γυναίκα του έμενε στο σπίτι τους κι έκανε τις ανάλογες δουλειές. Μερικές φορές έμπαιναν στο σπίτι ποντίκια κι προξενούσαν διάφορες ζημίες και γι’ αυτό η γριά τα χτυπούσε με το σκουπόξυλο και τα σκότωνε.
Μια ημέρα μπήκε στο δωμάτιο τής γριάς ένα μικρό και χαριτωμένο ποντικάκι και τότε αυτή άρπαξε αμέσως τη σκούπα της για να το χτυπήσει. Το ποντίκι όταν είδε τη γριά με το σκουπόξυλο φοβήθηκε πολύ, τη (της) μίλησε κλαίγοντας και την (της) είπε: Καλή μου γιαγιά, είμαι ο Σκομπουρίτης, μην με σκοτώνεις. Σε παρακαλώ να με κρατήσεις εδώ, να με έχετε εσύ και ο παππούς σαν παιδάκι σας κι εγώ θα σας κάνω όλες τις δουλειές του σπιτιού, θα σκουπίζω, θα πλένω και θα μαγειρεύω.
Η γριά σκέφτηκε για λίγο τα λόγια του Σκομπουρίτη, δεν τον χτύπησε και ύστερα αποφάσισε μαζί με τον άντρα της να τον κρατήσουν στο σπίτι και να τον έχουν σαν παιδί τους. Και δεν το μετάνιωσαν. Ο Σκομπουρίτης έκανε με προθυμία και πολύ καλά όλες τις δουλειές του σπιτιού, και γι΄ αυτό οι δυο γέροντες τον αγαπούσαν πάρα πολύ.
Κάποιο πρωινό, που ο γέρος και η γριά απουσίαζαν από το σπίτι, ο Σκομπουρίτης αποφάσισε να μαγειρέψει τραχανά. Έβαλε λοιπόν στο αναμμένο τζάκι την κατσαρόλα με τον τραχανά και περίμενε αμέριμνος να βράσει (ο τραχανάς). Δυστυχώς όμως, εκείνη την ώρα εμφανίστηκε στο ανοιχτό παράθυρο ένας φοβερός γάτος με πολύ άγριες διαθέσεις. Όταν ο Σκομπουρίτης είδε το γάτο τρόμαξε πολύ, κατάλαβε ότι δεν μπορούσε να γλυτώσει από τα δόντια του, και αμέσως είπε τραγουδιστά, “βράσε – βράσε τραχανά, να ριχτώ κι εγώ μέσα”, και ρίχτηκε…
Το μεσημέρι, ο γέρος και η γριά γυναίκα του επέστρεψαν στο σπίτι, όμως δεν βρήκαν εκεί τον Σκομπουρίτη και ανησύχησαν. ‘Αρχισαν λοιπόν να τον φωνάζουν, αλλ’ αυτός δεν εμφανίστηκε. Τότε κάθισαν στο τραπέζι να φάνε και η γριά ξεκίνησε να βγάζει με την κουτάλα το φαγητό απ’ την κατσαρόλα στο πιάτο. Και ξαφνικά συνέβη το φοβερό. Μαζί με τον τραχανά έβγαλε και τον βρασμένο Σκομπουρίτη…
Ο γέρος και η γριά λυπήθηκαν πάρα πολύ για τον τραγικό θάνατο του Σκομπουρίτη, τον πένθησαν έναν ολόκληρο χρόνο, και μετά “έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα”.
Σημειώσεις
1) Το παρόν παραμύθι “Ο Σκομπουρίτης” ήταν και είναι (;) απ’ τα δημοφιλέστερα και γνωστότερα λαϊκά παραμύθια των Γερμανιωτών.
2) Οι Γερμανιώτες αστειευόμενοι αποκαλούν ακόμη και σήμερα “Σκομπουρίτη” το κάθε μικρόσωμο και ζωηρό παιδάκι του χωριού τους.
- Στον Γέρμα Καστοριάς χρησιμοποιείται σπανίως και μόνον σε καθιερωμένες τυπικές εκφράσεις το ρήμα “πηδώ”. Αντ’ αυτού χρησιμοποιείται η λέξη “ρίχνομαι“.
Γ.Τ.Α.
