Υπογειοποίηση καλωδίων: Κόστος 18 δισ. ευρώ – Οσο ένα ΕΣΠΑ
Ασύλληπτου κόστους έργο με το οποίο όμως θα ξεμπερδεύαμε δια παντός από τον κίνδυνο των μπλακ άουτ και με τη συζήτηση «ποιος ευθύνεται για το κλαδί που δεν κόπηκε».
Αν υπογειοποιούσαμε και τα 240.000 χιλιόμετρα καλωδίων σε όλες τις πόλεις και τους οικισμούς της χώρας, σε σημερινές τιμές, αυτό θα στοίχιζε πάνω από 18 δισ ευρώ. Όσο ένα ΕΣΠΑ. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι το σύνολο των επιδοτήσεων του νέου Ταμείου Ανάκαμψης για την Ελλάδα δεν υπερβαίνει τα 16 δισ. ευρώ.
Σαν σενάριο θα ήταν το ιδανικό, θα τελείωνε η κουβέντα ποιος είναι αρμόδιος από τη στιγμή που το δέντρο αγκαλιάζει καλώδια ηλεκτροδότησης, γιατί ο δήμος δεν μετακίνησε το κλαδί, τι κάνει η Περιφέρεια και όλη αυτή γραφειοκρατική καχεξία που ζούμε τις τελευταίες ώρες.
Μην νομίζετε ότι η υπογειοποίηση δεν έχει κατά καιρούς απασχολήσει τους αρμόδιους. Τους έχει φρενάρει το κόστος. Σύμφωνα με υπολογισμούς από ανθρώπους που έχουν ασχοληθεί με το θέμα, ένα τέτοιο project θα σήμαινε ετήσιο κόστος 2 δισ ευρώ, τα οποία θα έπρεπε να βρεθούν είτε μέσω προυπολογισμού, είτε να επωμιστούν μέρος του βάρους οι καταναλωτές.
Οταν οι ειδικοί βάζουν κάτω τα νούμερα, αφενός βλέπουν ότι ένα τέτοιο φαραωνικό έργο ακόμη και αν σπάσει σε βάθος χρόνου, δεν μπορεί να καλυφθεί χρηματοδοτικά. Εκτός και αν μέρος της δαπάνης μετακυλίονταν στους χρήστες του δικτύου, κάτι που θα ήταν απαγορευτικό.
Πως προκύπτουν τα κόστη
Για να αντιληφθεί κανείς ποια είναι τα κόστη, σήμερα η κατασκευή ενός χιλιομέτρου δικτύου Μέσης Τάσης στο εναέριο δίκτυο στοιχίζει 30.000 ευρώ. Αν αυτό γίνει υπόγειο το κόστος εκτινάσσεται στα 100.000 ευρώ. Δυόμισι φορές πάνω.
Στη Χαμηλή Τάση, το αντίστοιχο κόστος ενός χιλιομέτρου στο ενάεριο δίκτυο κινείται στα 25.000 ευρώ. Αν αυτό υπογειοποιηθεί η τιμή εκτοξεύεται στα 70.000 ευρώ.
Από τα 240.000 χλμ του ΔΕΔΔΗΕ, αφαιρώντας το 10% των δικτύων που είναι ήδη υπόγεια, απομένουν 216.000 χλμ. Αν τα πολλαπλασιάσουμε με ένα μέσο κόστος 85.000 ευρώ/ χλμ, με βάση την αναλογία των γραμμών Μέσης και Χαμηλής Τάσης, η άσκηση βγάζει ότι η υπογειοποίηση θα κόστιζε πανελλαδικά 18,3 δισ ευρώ.
Ποιός επωμίζεται τα βάρη
Ενας τρόπος θα ήταν να καλυφθεί μέρος των πόρων από ευρωπαικά προγράμματα, εφόσον συναινούσε η Κομισιόν. Ενας δεύτερος, πάντα σε αυτή την υπόθεση εργασίας, θα ήταν να μετακυλισθεί το κόστος στους καταναλωτές.
Διαιρώντας τα 18 δισ. ευρώ με τα περίπου 7 εκατομμύρια ρολόγια της χώρας, προκύπτει στη δεκαετία ένα κόστος γύρω στα 2.600 ευρώ ανά πελάτη ή 260 ευρώ το χρόνο.
Σπάζοντας το ποσό αυτό στους έξι διμηνιαίους λογαριασμούς ρεύματος, αναλογούν επιπλέον 40-45 ευρώ ανά λογαριασμό. Αν αναλογιστεί κανείς ότι ο μέσος λογαριασμός σήμερα κινείται στα επίπεδα των 150 ευρώ το δίμηνο, μια επιβάρυνση 45 ευρώ θα σήμαινε αύξηση 30%!
Κάποιος θα υποστηρίξει ότι προκειμένου να πέσουν τα κόστη, θα μπορούσε να υπογειοποιηθεί το δίκτυο μόνο σε συγκεκριμένες περιοχές μεγάλων πόλεων. Κάποιος άλλος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι αυτό θα ήταν δυνατόν να ξεκινήσει πιλοτικά από επιλεγμένα σημεία μεγάλων δήμων. Επίσης υπάρχει και το επιχείρημα ότι υπογειοποίηση των δικτύων εξαλείφει τον κίνδυνο των πυρκαγιών στα δάση που προέρχονται από τα ηλεκτροφόρα καλώδια.
Αλλά ακόμη και αν με κάποιο μαγικό τρόπο το ελληνικό κράτος ξεπερνούσε το οικονομικό ζήτημα, χιλιάδες άλλα θα πρέκυπταν με το «καλημέρα». Αν σε οργανωμένες χώρες του Βορρά η υπογειοποίηση του δικτύου αποτελεί κορυφαίο επίτευγμα, στην Ελλάδα, όπου κορυφαίο θέμα συζήτησης αποτελεί η αναζήτηση του υπεύθυνου για το κλαδί που έκοψε το καλώδιο και δεν έχουμε ρεύμα, θα μιλούσαμε για άθλο.
Αρχαιολογική υπηρεσία, αλληλοκάλυψη με άλλα δίκτυα, ύδρευσης, αποχέτευσης, οπτικών ινών, φυσικού αερίου, καυγαδες με πολλούς ιδιιοκτήτες ακινήτων για χίλιους δύο λόγους, θα βρίσκονταν στην ημερήσια διάταξη με το που θα ξεκινούσαν οι εκσκαφές.
Ακόμη και αν υπήρχε η πολιτική βούληση για να προχωρήσει ένα τόσο μεγάλο project, θα έπρεπε πρώτα να μετρηθούν οι επιπτώσεις στην κοινωνία. Το ποιός θα επωμισθεί το κόστος, ακόμη και αν απλωθεί σε ορίζοντα δέκα ετών και κατά πόσο η κοινωνία θα ήταν διατεθειμένη να αντέξει το να σκαφτεί η Ελλάδα από την αρχή.
Το κυριότερο ωστόσο ερώτημα θα ήταν το αρχικό. Ποιο ευρωπαικό Ταμείο θα χρηματοδοτούσε τέτοια δαπάνη και κυρίως ποιος καταναλωτής θα δεχόταν να επιβαρυνθεί αδρά ο μηνιαίος του λογαριασμός, προκειμένου να γλιτώσει από μια ταλαιπωρία, όπως ο σφοδρός χιονιάς των τελευταίων ημερών, ο οποίος εμφανίζεται μια φορά κάθε είκοσι χρόνια;
