Ανησυχία για το ενδεχόμενο παγίωσης των αρνητικών δεδομένων που δημιουργεί για την Ελλάδα το τουρκολιβυκό μνημόνιο επικρατεί στην Αθήνα, καθώς η κατάσταση στη Λιβύη έχει ξεφύγει ξανά από κάθε έλεγχο
Ανησυχία για το ενδεχόμενο παγίωσης των αρνητικών δεδομένων που δημιουργεί για την Ελλάδα το τουρκολιβυκό μνημόνιο επικρατεί στην Αθήνα, καθώς η κατάσταση στη Λιβύη έχει ξεφύγει ξανά από κάθε έλεγχο. Η Αγκυρα παραμένει ιδιαίτερα ενεργή στη Λιβύη και, παρά τη σαφή στάση που έχει λάβει στις νέες συγκρούσεις ανάμεσα στις δυνάμεις του διορισμένου πρωθυπουργού στην Τρίπολη Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπέιμπα και του Φάτι Μπασάγκα, ο οποίος από τον περασμένο Φεβρουάριο διεκδικεί να τον αντικαταστήσει έπειτα από απόφαση της ευρισκόμενης στη Βεγγάλη Βουλής, επιχειρεί να διαδραματίσει ρόλο γεφυροποιού.
Σύμφωνα με πληροφορίες που καταφθάνουν στην Αθήνα, αν και οι Τούρκοι στηρίζουν τον Ντμπέιμπα, διαθέτουν ήδη στενές επαφές με τον στρατάρχη Καλίφα Χαφτάρ, ενώ επιχειρούν να εγκαταστήσουν διαύλους επικοινωνίας και συνεννόησης και με τον Μπασάγκα.
Οι ελληνικές ανησυχίες εντείνονται από το γεγονός ότι πλέον η κατάσταση διαφέρει ριζικά από το 2020, όταν οι Αιγύπτιοι αντιμετώπιζαν την τουρκική παρουσία στη Λιβύη ως ανοιχτά εχθρική. Πλέον στις υπηρεσίες ασφαλείας και σε διπλωματικό επίπεδο στο Κάιρο δεν υπάρχει απλά κατανόηση για τη σημασία του ρόλου της Αγκυρας στη Λιβύη, αλλά και προσπάθεια για συντονισμό προκειμένου να ξεπεραστεί η υφιστάμενη κρίση.
Φυσικά, το μπρα ντε φερ στη Λιβύη είναι πολύ ευρύτερο, καθώς στον ανταγωνισμό βρίσκονται σε διάφορα στρατόπεδα η Ιταλία (Ντμπέιμπα) και η Γαλλία (Μπασάγκα). Ο πρόεδρος της Βουλής Αγκίλα Σάλεχ παραμένει αρνητικός κατά της τουρκικής επιρροής, ωστόσο το ενδεχόμενο η κρίση να ξεπεραστεί και να συγκροτηθεί τελικά μια νέα κυβέρνηση ή να δρομολογηθούν διαδικασίες τις οποίες σε σημαντικό βαθμό θα επηρεάσει και η Αγκυρα, παραμένει ανοιχτή. Πηγές με γνώση των πολύ σοβαρών και χαοτικών εξελίξεων, αναφέρουν στην «Κ» ότι οι Τούρκοι υπόσχονται υλικοτεχνική και οικονομική βοήθεια, αλλά και ακόμη μεγαλύτερες δυνατότητες εκμετάλλευσης στον βυθό της Ανατολικής Μεσογείου, αρκεί οι Λίβυοι να συνεχίσουν να στηρίζουν το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Τις ανησυχίες της Αθήνας εντείνει το γεγονός ότι πλέον οι Αιγύπτιοι δεν αντιμετωπίζουν την τουρκική παρουσία στη Λιβύη ως ανοιχτά εχθρική.
Με δεδομένη και την εμπλοκή της Αιγύπτου σε αυτόν τον νέο γύρο εξελίξεων στη Λιβύη, η κατάσταση στη μεγάλη βορειοαφρικανική χώρα βρίσκεται –αν μη τι άλλο– σε νέα φάση. Υπενθυμίζεται ότι Ελλάδα και Αίγυπτος έχουν υπογράψει συμφωνία τμηματικής οριοθέτησης των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) τους, που αποτελεί και το βασικό επιχείρημα της Αθήνας για τον παράτυπο χαρακτήρα του τουρκολιβυκού μνημονίου, καθώς επικαλύπτει κάποιες από αυτές τις περιοχές, αποκόπτοντας την Τουρκία από τη Λιβύη.
Διπλωματικός συναγερμός
Η έντονη διπλωματική κινητοποίηση στη Λιβύη, ακόμη και στο ανατολικό κομμάτι στο οποίο η Τουρκία είχε μέχρι πρότινος ελάχιστη πρόσβαση, σε συνδυασμό με την ολοένα και καλύτερη αλληλοκατανόηση με την Αίγυπτο, δείχνει την πολύ συνειδητή επιλογή που έχει κάνει η Αγκυρα προκειμένου να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία για τον διακηρυγμένο στρατηγικό στόχο της επέκτασης της επιρροής στο θαλάσσιο πεδίο. Είναι προφανές ότι η Αθήνα είναι σε διπλωματικό συναγερμό για την αποφυγή δυσάρεστων εκπλήξεων.
Η προσπάθεια αυτή περικύκλωσης της Ελλάδας, διά της τριπλής αμφισβήτησης των δικαιωμάτων της σε Αιγαίο, Λιβυκό και Ανατολική Μεσόγειο, αποτελεί ένα ακόμη επιχείρημα υπέρ όλων όσοι αντιλαμβάνονται ότι η τουρκική ρητορική έξαρση των τελευταίων εβδομάδων δεν αποτελεί ένα ακόμη προεκλογικό εργαλείο στα χέρια του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αλλά έχει πολύ πιο ουσιαστικό χαρακτήρα. Στην Αγκυρα επιθυμούν να επιταχυνθούν οι διαδικασίες αναθεώρησης του status quo στην περιοχή και πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο μπορεί να ενταχθεί σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αναμόρφωσης των ισορροπιών.
Στην Αθήνα την ανησυχία εντείνει το γεγονός ότι από το πεδίο των επιθετικών δηλώσεων δεν ξεφεύγουν πλέον ούτε και υπηρεσιακοί παράγοντες, τακτική όχι συνήθης για έναν τομέα με την πολυετή εμπειρία και παράδοση, όπως το διπλωματικό σώμα της Τουρκίας. Η ένταση της προσπάθειας της Αγκυρας να επιβάλει μια ατζέντα που θα οδηγήσει, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, σε μειωμένη επιρροή της Ελλάδας, όχι μόνο στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και στο Αιγαίο, συνδέεται αδιαμφισβήτητα με ό,τι γίνεται αντιληπτό στην Τουρκία ως ευκαιρία, ενώ η κρίση της Ουκρανίας απομυζά το διπλωματικό κεφάλαιο των μεγαλύτερων κρατών της Ευρώπης, αλλά και των ΗΠΑ.
