Τι κρύβεται πίσω από τις εκρήξεις που έχουν δημιουργήσει, μέχρι στιγμής, 17 τεράστιους κρατήρες στη Σιβηρία, αλλά και ένα απόκοσμο σκηνικό.
Τι κρύβεται πίσω από τις εκρήξεις που έχουν δημιουργήσει, μέχρι στιγμής, 17 τεράστιους κρατήρες στη Σιβηρία, αλλά και ένα απόκοσμο σκηνικό.
Το πέπλο του μυστηρίου που έχει απλωθεί πάνω από τους τεράστιους κρατήρες, οι οποίοι «ξεπήδησαν» ξαφνικά στην τούνδρα της Σιβηρίας προσπαθούν να σηκώσουν οι επιστήμονες.
Σύμφωνα με το CNN, όχι ένας, ούτε δύο, ούτε τρεις, αλλά 17 κρατήρες έχουν κάνει την εμφάνισή τους από το 2013, όταν και εντοπίστηκε ο πρώτος, «πυροδοτώντας» την ανησυχία των ειδικών, οι οποίοι προσπαθούν να αποκαλύψουν τα μυστικά τους και να εντοπίσουν την αιτία του φαινομένου, πιστεύοντας ότι συνδέεται με την κλιματική αλλαγή.
Ο 17ος κρατήρας, ο οποίος εμφανίστηκε στην απομακρυσμένη χερσόνησο Yamal και Gyda στη Ρωσική Αρκτική, ήταν το τελευταίο κομμάτι του παζλ, που δεν έχει ωστόσο ακόμα ολοκληρωθεί, με φόντο ένα μοναχικό και απόκοσμο τοπίο.
«Ο νέος κρατήρας είναι εξαιρετικά συντηρημένος, καθώς τα νερά στην επιφάνεια δεν είχαν συσσωρευτεί ακόμα στον κρατήρα όταν τον ερευνήσαμε, κάτι που μας επέτρεψε να μελετήσουμε έναν ανέγγιχτο και φρέσκο κρατήρα» δήλωσε ο Εβγένι Τσουβίλιν, επικεφαλής ερευνητής στο Κέντρο αποκατάστασης υδρογονανθράκων του Ινστιτούτου Επιστήμης και Τεχνολογίας του Skolkovo στη Μόσχα.
Ήταν επίσης η πρώτη φορά που οι ερευνητές κατάφεραν να πετάξουν drone μέσα σε έναν κρατήρα, που έφθασε τα 10 έως και τα 15 μέτρα κάτω από το έδαφος, επιτρέποντάς τους έτσι να αποτυπώσουν το σχήμα της υπόγειας κοιλότητας όπου είχε συσσωρευτεί το μεθάνιο.
Ο Τσουβίλιν ήταν μέλος μιας ομάδας Ρώσων επιστημόνων που επισκέφθηκαν τον κρατήρα τον Αύγουστο του 2020. Τα ευρήματά τους δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Geosciences την περασμένη εβδομάδα.
Το drone τράβηξε περίπου 80 φωτογραφίες, δίνοντας τη δυνατότητα στους ερευνητές να δημιουργήσουν ένα τρισδιάστατο μοντέλο του κρατήρα, το οποίο έχει βάθος 30 μέτρα.
Πιλότος του drone ήταν ο συγγραφέας της μελέτης Ιγκόρ Μπογκογιαλένσκι, από το Ινστιτούτο Ερευνών Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, ο οποίος χρειάστηκε να ξαπλώσει στην άκρη του κρατήρα και να κρεμάσει τα χέρια του στο κενό, προκειμένου να μπορέσει να ελέγξει το drone.
«Τρεις φορές παραλίγο να το χάσουμε, αλλά καταφέραμε να πάρουμε τα δεδομένα για το τρισδιάστατο μοντέλο» εκμυστηρεύτηκε.
Το μοντέλο, το οποίο έδειξε ασυνήθιστα σπήλαια στο κάτω μέρος του κρατήρα, επιβεβαίωσε σε μεγάλο βαθμό τις υποθέσεις των επιστημόνων: ότι το αέριο μεθανίου δημιουργείται σε μια κοιλότητα στον πάγο, προκαλώντας ένα ανάχωμα στο επίπεδο του εδάφους. Το ανάχωμα μεγαλώνει σε μέγεθος πριν αρχίσουν να εκρήγνυνται πάγος και άλλα υλικά, αφήνοντας πίσω του τον τεράστιο κρατήρα.
Μυστήριο ωστόσο εξακολουθεί να παραμένει η πηγή του μεθανίου, το οποίο θα μπορούσε να προέρχεται από βαθιά στρώματα μέσα στη Γη ή από τα πιο κοντινά στην επιφάνεια ή ακόμα και από τον συνδυασμό τους.
Το Permafrost είναι μια τεράστια φυσική δεξαμενή μεθανίου, ένα ισχυρό αέριο θερμοκηπίου πολύ πιο αποτελεσματικό από το διοξείδιο του άνθρακα στην παγίδευση της θερμότητας. Τα θερμότερα καλοκαίρια (η Αρκτική θερμαίνεται δύο φορές γρηγορότερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο) έχουν αποδυναμώσει το στρώμα permafrost, το οποίο λειτουργεί ως «καπάκι», επιτρέποντας την ευκολότερη διαφυγή του αερίου.
Κάποιοι εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι τα εδάφη με μόνιμο πάγο στην περιοχή διατηρούν διπλάσιο άνθρακα από την ατμόσφαιρα, καθιστώντας τα έτσι εξαιρετικά σημαντικά για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
«Η κλιματική αλλαγή έχει, φυσικά, αντίκτυπο στην πιθανότητα εμφάνισης των κρατήρων» δήλωσε ο Τσουβίλιν.
Παράλληλα, με τη χρήση δορυφορικών εικόνων, οι επιστήμονες κατάφεραν να εξακριβώσουν τον χρόνο σχηματισμού του κρατήρα. Εκτιμούν ότι η έκρηξη σημειώθηκε κάποια στιγμή μεταξύ 15 Μαΐου και 9 Ιουνίου 2020.
Ο κρατήρας εντοπίστηκε πάντως για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια πτήσης με ελικόπτερο στις 16 Ιουλίου 2020.
«Η συγκυρία δεν ήταν τυχαία» σύμφωνα με τον Τσουβίλιν.
«Αυτή την εποχή του έτους που υπάρχει μεγάλη εισροή ηλιακής ενέργειας, προκαλώντας το λιώσιμο του χιονιού και το ανώτερο στρώμα του εδάφους να θερμανθεί, φέρνει αλλαγές στις ιδιότητες και τη συμπεριφορά τους» πρόσθεσε.
Και μπορεί αυτοί οι κρατήρες να έχουν εμφανιστεί σε μια πολύ αραιοκατοικημένη περιοχή, ωστόσο εγκυμονούν κινδύνους για τους αυτόχθονες πληθυσμούς, αλλά και για τις υποδομές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Οι κρατήρες εντοπίζονται συνήθως κατά λάθος κατά τη διάρκεια πτήσεων με ελικόπτερο ή από βοσκούς ταράνδων.
Την ίδια ώρα, ενώ είναι… μετρημένοι 17 κρατήρες, άγνωστος παραμένει ο ακριβής αριθμός τους, ενώ δεν μπορεί να προβλεφθεί πότε θα μπορούσε να εμφανιστεί ο επόμενος.
Και αυτό γιατί οι επιστήμονες δεν διαθέτουν ακόμα τα κατάλληλα εργαλεία για την ανίχνευση και τη χαρτογράφηση των κρατήρων εκπομπών αερίων, αν και μια ομάδα στο Woodwell Climate Research Center της Μασαχουσέτης προσπαθεί να το αλλάξει αυτό.
Για να καταγράψουν τις αλλαγές στο τοπίο της Αρκτικής και ίσως τελικά να προβλέψουν πού θα μπορούσε να εμφανιστεί ο επόμενος κρατήρας, οι ερευνητές έχουν επινοήσει έναν αλγόριθμο για τον ποσοτικό προσδιορισμό των αλλαγών βάσει των χαρακτηριστικών τους, όπως είναι το ύψος των αναχωμάτων και η επέκταση ή συρρίκνωση των λιμνών στη χερσόνησο Yamal και Gyda.
Το μοντέλο των επιστημόνων προέβλεψε μάλιστα σωστά και τους επτά κρατήρες που είχαν αναφερθεί από τους επιστήμονες έως το 2017, ενώ αποκάλυψε το σχηματισμό τριών νέων.
Παράλληλα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι κρατήρες αποτελούν μόνο ένα από τα ανησυχητικά σημάδια ότι οι βορειότερες άκρες του πλανήτη μας υφίστανται ριζικές αλλαγές.
Και πώς όχι όταν περίπου στο 5% των 327.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων που ερεύνησε η ομάδα, διαπιστώθηκαν απότομες αλλαγές στο τοπίο μεταξύ 1984 και 2017.
Αυτές οι αλλαγές περιλάμβαναν καταρρεύσεις του εδάφους, σχηματισμό νέων λιμνών, εξαφάνιση άλλων, καθώς και τη διάβρωση των ποταμών, σύμφωνα με την έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Geosciences τον Ιανουάριο.
Αυτοί οι κρατήρες αντιπροσωπεύουν μια διαδικασία που ήταν προηγουμένως άγνωστη στους επιστήμονες» δήλωσε η Σου Ναταλί, διευθύντρια του προγράμματος της Αρκτικής στο Κέντρο Έρευνας για το Κλίμα «Woodwell» και συντάκτρια της μελέτης.
«Οι κρατήρες και άλλες απότομες αλλαγές που συμβαίνουν στο τοπίο της Αρκτικής είναι ενδεικτικές της ταχείας θέρμανσης και της απόψυξης της Αρκτικής, η οποία μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για τους κατοίκους της Αρκτικής και παγκοσμίως» πρόσθεσε, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου.
