Του Μηνά Κυβεντίδη
Το Μετέωρο κριτήριο του εκλογικού σώματος
Σε μια σύγχρονη δημοκρατία όπως η Ελληνική, αποτελεί συνταγματικό
δικαίωμα του λαού να ασκεί την εξουσία δια των εκλεγμένων αντιπροσώπων
του. Μάλιστα ο νομοθέτης προέβλεψε την αρχή της ισότητας της ψήφου
μεταξύ του συνόλου των Ελλήνων υπηκόων. Μέχρι εδώ όλα καλά και σοφά
τακτοποιημένα.
Αποτελεί πάγια και επιβεβλημένη τακτική του εκλεκτορικού σώματος,
να ασκεί κριτική στους θεσμικούς εκπροσώπους (οι οποίοι αποτελούν το
εκτελεστικό όργανο της εξουσίας), που υποτίθεται πως έχουν ως μοναδικό
προσανατολισμό τους τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια στην υπηρεσία του
πολίτη. Και φυσικά η κριτική δεν εξαιρεί κανένα θεσμικό πρόσωπο από
οποίο επίπεδο κι αν προέρχεται. Βουλευτές, περιφερειάρχες,
αντιπεριφερειαρχες, κοινοτάρχες, μέλη οικονομικών , συνδικαλιστικών και
κοινωνικών φορέων, υπόκεινται ανεξαιρέτως στον κοινωνικό έλεγχο και στην
τσιμπίδα της αξιολόγησης.
Εάν επιχειρήσουμε να περιοριστούμε σε ζητήματα τοπικού επιπέδου,
θα λέγαμε πως τείνει να αποτελέσει θεσμό η έκφραση δυσαρέσκειας και
παράπονων για πάγια ζητήματα που απασχολούν την ευρύτερη περιοχή. Από
την εποχή της πανεπιστημιακής μου θητείας μέχρι και σήμερα, έχω την
αίσθηση πως η ατζέντα των προβλημάτων παραμένει αμετάβλητη στην πάροδο
του χρόνου, με ελάχιστες προσθαφαιρέσεις κατά την μετακυλήσει των
ζητημάτων από εξουσία σε εξουσία και από θητεία σε θητεια. Ταυτόσημη
αίσθηση όμως προκύπτει και ως προς την αδράνεια η αδυναμία όλων των
εμπλεκόμενων πλευρών να προχωρήσουν σε τομές.
Ακούω και διαβάζω χρονιά τώρα για γούνα, για τουρισμό, για
πρωτογενή τομέα, για έργα ανάπτυξης η υπανάπτυξης, για φυσικά αέρια,
για σιδηροδρόμους, για αεροδρόμια , για φορείς διαχείρισης λίμνης, για
Πανεπιστήμια, για ορεινούς όγκους, για φράγματα και διαφράγματα, για
ενδιάμεσα λιμεναρχεία, για ταξιαρχίες και λεγεώνες των ξένων, για τρίχες
κατσαρές και για τον κακό μας τον καιρό. Όλα αυτά φαντάζουν βαρύτερα
στις πλάτες και στις μνήμες μας ακόμα κι από το προπατορικό
αμάρτημα. Σαν μια ανελέητη κατάρα που δε θα ξορκιστή ποτέ. Σαν μια
ανώτερη δύναμη να μας καταδίκασε σε εκείνο το κακό όνειρο που μας
συντροφεύει δεκαετίες τώρα με άγνωστο τον χρόνο απαλλαγής μας από τον
εφιάλτη.
Και επειδή τα τοπικά ζητήματα διαχρονικά απασχολούν έντονα την
κοινή γνώμη, έντονος θα είναι πάντα και ο προβληματισμός για τα κίνητρα
των πολίτικων ανδρών και γυναικών που μας εξουσιάζουν.
Οι πολιτικοί, είναι προφανές πως θα επιδιώξουν να αναζητήσουν
τεχνάσματα που θα τους καταστήσουν περισσότερο ελκυστικούς στα ματιά των
ψηφοφόρων. Λειτουργώντας άλλοτε ως αυτόφωτοι άλλοτε ως ετερόφωτοι
σωτήρες, θα αναζητήσουν να χτίσουν διόδους επικοινωνίας με την εκλογική
πελατεία , φορώντας τον μανδύα της υπερευαίσθητης ιδιοσυγκρασίας, που θα
τους επιτρέψει να πείσουν για τον ”ύψιστο ρολό’ ‘της κοινωνικής
προσφοράς και αλληλεγγύης προς τον συνάνθρωπο, χωρίς οι προθέσεις τους
να κινδυνεύσουν να σχετιστούν με το προσωπικό τους συμφέρον, την
προσωπική τους φιλοδοξία η ματαιοδοξία. Θα περπατήσουν με θρησκευτική
ευλάβεια πάνω στο μονοπάτι που οδηγεί στον απώτερο στόχο, ακόμα κι αν το
μονοπάτι προϋποθέτει την καταπάτηση της ελπίδας του ερήμου πολίτη.
Ίσως αυτή να είναι η δουλειά τους και πιθανότατα την έχουν καλά
σπουδαγμένη…Να τους το αναγνωρίσουμε στην τελική ανάλυση. Εάν θα
προσφέρουν σημαντικές η όχι υπηρεσίες είναι άγνωστο. Σίγουρα, πάντα θα
υπάρχουν φωτεινές εξαιρέσεις εργατικών και αξίων εκπροσώπων με αγαθά
κίνητρα. Είναι όμως σχεδόν βέβαιο πως αυτές οι λίγες εξαιρέσεις , αργά η
γρηγορά θα παρασυρθούν και θα εκτοπιστούν από το ρεύμα των ανεπαρκών.
Δε μας φταίει κανένας πολίτικος και κανένας καρεκλοκένταυρος
σαλτιμπάγκος. Η ευθύνη βαραίνει κυρίαρχα το εκλογικό σώμα. Το μέτριο,
χαλαρό και συχνά ανεπαρκές κριτήριο μας είναι πρωταρχικά υπαίτιο αν
κάποιες ”πολίτικες μετριότητες” ανεξαρτήτως θώκου και ανεξαρτήτως
συνδυασμού καθορίζουν τις τύχες μας. Όσο δεν θα καταφέρνουμε να
απαλλαγούμε από παρωχημένους δογματισμούς ως προς την επιλογή των
αντιπροσώπων μας, τόσο το αδελφάτο των μετρίων θα εδραιώνει τη θέση του
σε δυνατότερες βάσεις.
Όσο οι βδελυρές δεοντολογίες κατά την άσκηση του κριτήριου θα
είναι υπόδουλες αποκλειστικά σε βωμούς φίλιας, συγγένειας, κουμπαριάς,
γειτονίας και μικροπολιτικών συμφερόντων, τόσο η μάστιγα της
οπισθοδρόμησης θα έχει στημένο τσαντίρι στην περιοχή.
Όσο το ποιοτικό πολιτικό δυναμικό μιας άλλης γεωμετρίας και μιας
άλλης μοντέρνας οπτικής , θα παραμένει περιθωριοποιημένο και
εγκλωβισμένο στην επέλαση του περιορισμένων δυνατοτήτων συρφετού, τόσο
η τοπική πολιτική ανάφλεξη θα είναι καταδικασμένη στην αποτέφρωση πριν
καν γεννηθεί.
Όσο το πολιτικό κριτήριο θα είναι κατώτερο των περιστάσεων, όσο η
προοπτική του τόπου θα διαπραγματεύεται με ορούς παζαρέματος συνοικιακής
αγοράς, όσο στο ζύγι των επίλογων τα βαρίδια της προσχηματικής ηθικής
υπερισχύουν του ρεαλισμού και της αξιοκρατίας, τόσο τα στεγανά των
καιροσκόπων θα αναρροφούν τους κατά καιρούς κραδασμούς και ακλόνητα θα
διαφεντεύουν στο τέλμα του αιωνία κενοδόξου βασιλείου τους.
Όσο οι αξιώσεις των εκλογέων θα περιορίζονται αποκλειστικά στην
ικανοποίηση μικρών η μεγάλων προσωπικών ζητημάτων και συμφερόντων, τόσο
ευκολότερα θα εδραιώνεται το αλωθεί των πολίτικων ως προς την αποποίηση
ευθυνών τους, καθώς δεν είναι και μάγοι ώστε να ικανοποιούν πάσης φύσεως
αιτήματα βάσιμα η εξωφρενικά. Και με το δίκιο τους συχνά.
Το πλαίσιο και η ποιότητα των προσδοκιών του εκλογικού σώματος, είναι
αυτά που θα ορίσουν το φάσμα των δραστηριοτήτων και πρωτοβουλιών των
πολίτικων προσώπων και θα οδηγήσει εν συνέχεια στην ουσιαστική και
ασφαλή αξιολόγηση τους ως προς την αποτελεσματικότητα.
Ο τόπος δεν έχει ανάγκη από καλά παιδιά στην πολιτική. Δεν έχει
ανάγκη από τζάκια και κληροδοτούμενα δαχτυλίδια. Έχει ανάγκη από
ανθρώπους άξιους και ικανούς να ανταποκριθούν στο ρολό που καλούνται να
διαδραματίσουν. Έχει ανάγκη από προσωπικότητες με όραμα και τεχνογνωσία
που είναι σε θέση να εμπνεύσουν τον δοκιμασμένο πολίτη και να του
μεταλαμπαδεύσουν το αίσθημα της ελπίδας και της προοπτικής. Έχει ανάγκη
από εκπροσώπους με εκτόπισμα που είναι αποφασισμένοι να έρθουν σε ρήξεις
χωρίς να υπολογίζουν το πολιτικό κόστος. Διότι μόνο μέσα από τη ρήξη
μπορείς να είσαι παραγωγικός στο έργο σου.
Οι πολιτικοί εκπρόσωποι δεν είναι τίποτα άλλο πάρα ένας
καθρέφτης της κοινωνίας μας.. Κάθε κοινωνία εισπράττει ότι ακριβώς της
αξίζει τελικά. Ας αναλογιστούμε πως ίσως είναι καιρός να αιφνιδιάσουμε
τους ιδίους μας τους εαυτούς μέσα από την υιοθέτηση νέων πρακτικών κατά
την άσκηση των καθηκόντων μας, που θα οδηγούν στην υπέρβαση και σε έναν
νέο πολιτικό πολιτισμό.
Οι Άγγλοι λένε πως δεν υπάρχει λόγος να κλαις πάνω από το χυμένο
το γάλα. Η θλίψη δεν αλλάζει τα δεδομένα. Η αναθεώρηση, η δράση, η
πρωτοβουλία και το βλέμμα στο αύριο γεννά όραμα , προοπτική και
προσδοκία.. Ας κρατήσουμε στη σκέψη μας μια από τις πολλές σοφές ρήσεις
του σπουδαίου αρχαίου μας φιλόσοφου Πλάτωνα : “Η τιμωρία σου που δεν
καταδέχεσαι να ασχοληθείς με την πολιτική είναι ότι καταλήγεις να σε
κυβερνούν οι κατώτεροι σου”.
Εάν είτε εκ πεποιθήσεως είτε εκ παραδρομής κάποια στιγμή στέψαμε
Σταρ Ελλάς τη Γεωργία Βασιλειάδου, αυτό δε σημαίνει πως δεν υπήρξαν ποτέ
η Λάσκαρη, η Βουγιουκλάκη, η Καρέζη, η Μακρυπούλια και η Μενεγάκη.
