Πως μαθαίνουμε στα παιδιά να σέβονται το περιβάλλον;

Για να αποκτήσουν τα παιδιά μας οικολογική συνείδηση, χρειάζονται μικρές, καθημερινές “πράξεις σεβασμού” προς στο περιβάλλον, ξεκινώντας από την ανακύκλωση, μέχρι την ενεργειακή εξοικονόμηση. Όλες αυτές οι συνήθειες, είναι μικρά αλλά σημαντικά παραδείγματα προς μίμηση, οι οποίες θα βοηθήσουν τα παιδιά να αποκτήσουν οικολογική συνείδηση και θα ενισχύσουν την προσπάθειά μας, όχι μόνο στον καθένα ξεχωριστά, αλλά και στην κοινωνία ως σύνολο. Θα καταφέρουμε έτσι να εμφυσήσουμε στη νέα γενιά το γεγονός ότι ο πλανήτης μας αξίζει μόνο αγάπη και φροντίδα από εμάς.

Η περιβαλλοντική συνείδηση θεωρούνταν μέχρι πρόσφατα μια πολύ θεωρητική και αόριστη έννοια που δεν έχριζε μεγάλης σημασίας. Ανακύκλωση, εξοικονόμηση ενέργειας, συνετή χρήση του νερού, προστασία της θάλασσας, και πολλά άλλα, είναι ζητήματα για τα οποία οι προηγούμενες γενιές είχαν το άλλοθι της άγνοιας. Τη σημερινή μέρα όμως, βρισκόμαστε πλέον στο σημείο εκείνο όπου είναι υποχρέωσή μας όχι μόνο να εφαρμόζουμε οι ίδιοι πρακτικές που συνεισφέρουν στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και να διοχετεύσουμε τη γνώση στα παιδιά μας του πως να είναι σύμμαχοί του. Καθίσταται πλέον ανάγκη να βοηθήσουμε τη νέα γενιά να αντιληφθεί τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος, ώστε να γίνει δεύτερη φύση τους.

Ποιος είναι ο τρόπος να αντιληφθούν τα παιδιά τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος

Η απάντηση είναι μία: Μένοντας συνεπείς σε μικρές συνήθειες. Με τον τρόπο αυτό, δημιουργούμε στα παιδιά την ανάγκη να θέλουν τα ίδια να προστατεύουν το περιβάλλον μέσα από μια σειρά καθημερινών πράξεων οι οποίες ενδεχομένως στα μάτια τους να έχουν μικρή σημασία, αν όμως τις ακολουθεί ο καθένας μέσα στην οικογένεια στο μερίδιο που του αναλογεί, θα κάνουν τη διαφορά. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι η “επανάληψη είναι η μήτηρ πάσης μαθήσεως”, πόσο μάλλον στα παιδιά, για τα οποία οι γονείς λειτουργούν ως πρότυπο. Όταν σε ένα παιδί εντυπωθεί αποτελεσματικά το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα ακολουθήσει το παράδειγμά μας, ακόμη και όταν δεν είμαστε παρόντες.

Η καθημερινότητά μας είναι γεμάτη ευκαιρίες για “πράξεις σεβασμού” προς στο περιβάλλον, οι οποίες λειτουργούν σωρευτικά και μειώνουν το ενεργειακό μας αποτύπωμα. Κάθε φορά που ανακυκλώνουμε, κάθε φορά που κλείνουμε τα φώτα βγαίνοντας από ένα δωμάτιο, κάθε φορά που κλείνουμε τη βρύση στο πλύσιμο των δοντιών, ή απενεργοποιούμε συσκευές που δε χρησιμοποιούμε είναι η ευκαιρία για μια μικρή ιστορία. Φροντίζουμε να εντοπίζουμε αυτές τις στιγμές και να τις εντάσσουμε σε μικρές διδακτικές ιστορίες, τις οποίες μπορούμε να αφηγηθούμε στη νέα γενιά.

Από τη θεωρία στην πράξη: Πως μπορεί η καθημερινότητα να μας βοηθήσει στην ανάπτυξη της περιβαλλοντικής ευαισθησίας των παιδιών;

Ας πάρουμε για παράδειγμα την ανακύκλωση: Ζητάμε να μας βοηθήσουν, εμπλέκοντάς τα ενεργά στη διαδικασία του ξεπλύματος των άδειων συσκευασιών και του διπλώματος των χαρτονιών πριν μπουν στον κάδο ανακύκλωσης. Παράλληλα, δημιουργούμε μια ιστορία με τα πλεονεκτήματα της ανακύκλωσης και την αφηγούμαστε, εξηγώντας τι σημαίνει, που ωφελεί, ενώ τονίζουμε τη σημασία της τήρησής της από όλους στην οικογένεια, καθώς και τις θετικές επιπτώσεις αυτής μας της πράξης στην κοινωνία.

Η προσπάθεια αυτή έχει επαναληπτικό χαρακτήρα. Ίσως χρειαστούν παραπάνω από μία φορές για να αντιμετωπίσουν τελικά τα παιδιά αυτές τις καλές συνήθειες ως… αυτονόητες. Για το λόγο αυτό, φροντίζουμε να επαναλάβουμε ξανά με την πρώτη ευκαιρία τα περιβαλλοντικά μας… μαθήματα, προσαρμόζοντας τις ιστορίες και προσθέτοντας νέες πληροφορίες και παραδείγματα. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, μπορούν να αντιληφθούν περισσότερες και πιο σύνθετες πληροφορίες γύρω από οποιοδήποτε ζήτημα – πόσο μάλλον όταν αυτό του παρουσιάζεται με διασκεδαστικό και ενδιαφέροντα τρόπο. Επιπλέον, από μια ηλικία και μετά, μπορούμε να ζητήσουμε από τα ίδια τα παιδιά να σκεφτούν τρόπους μείωσης των ρύπων της οικογένειας, και να ακολουθήσουμε όσους γίνεται από αυτούς, μαζί με τους περιβαλλοντικούς κανόνες που θέτουμε οι ίδιοι. Με αυτόν τον τρόπο, κάνουμε τα παιδιά μέρος αυτής της διαδικασίας, με πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας.

Από τη δεντροφύτευση και την ανακύκλωση, μέχρι την ενεργειακή εξοικονόμηση και τη μείωση των πλαστικών μιας χρήσης, αυτές είναι οι… πράσινες δραστηριότητες μπορούν να μας βοηθήσουν

Δεντροφύτευση: Ένα Σαββατοκύριακο με καλό καιρό είναι μια ιδανική ευκαιρία να κάνουμε με τα παιδιά μας μια βόλτα στη φύση και να φυτέψουμε ένα μικρό δέντρο. Εκμεταλλευόμαστε την αφορμή αυτή για να μιλήσουμε στα παιδιά μας για τα δέντρα, τα ζώα και τα λουλούδια που υπάρχουν, αλλά και να για εξερευνήσουμε όλοι μαζί τη φύση, κάνοντας ένα αναζωογονητικό διάλειμμα από τις… οθόνες. Κάτω από το δεντράκι που φυτέψαμε, μπορούν τα παιδιά μας να αφήσουν πέτρες με τα ονόματά τους, ώστε να θυμούνται μεγαλώνοντας την όμορφη αυτή εμπειρία. 

Ανακύκλωση: Ήδη από πολύ μικρή ηλικία, μπορούμε να μιλήσουμε στα παιδιά μας για την ανακύκλωση. Ειδικά εφόσον διατηρούμε ήδη στο σπίτι μας αυτή την φιλοπεριβαλλοντική συνήθεια, μπορούμε να ζητήσουμε από τα παιδιά μας να μας βοηθήσουν να ξεχωρίσουμε τα απορρίμματα, ενώ παράλληλα τους εξηγούμε τι είναι η ανακύκλωση και γιατί είναι πολύ σημαντική για τον πλανήτη μας. Μπορούμε μάλιστα μέρος των χάρτινων συσκευασιών που θα ανακυκλώναμε, να το πολτοποιήσουμε και να κατασκευάσουμε μαζί με τα παιδιά ένα νέο αντικείμενο από την αρχή. Εμπλέκουμε με αυτόν τον τρόπο ενεργά τα παιδιά μας σε αυτή τη διαδικασία και τους μιλάμε παράλληλα για όλα όσα είναι χρήσιμα να γνωρίζουν. Δηλαδή για τον κύκλο ζωής των υλικών, τις επιπτώσεις που έχει η απόρριψη κάθε υλικού στο τέλος χρήσης του και τις αξίες της επαναχρησιμοποίησης.

Ενεργειακή εξοικονόμηση: Κάθε φορά που βγαίνουμε από ένα δωμάτιο κλείνουμε το φως, και κάθε φορά που σταματάμε να χρησιμοποιούμε μια συσκευή την κλείνουμε. Όσο απλό και να είναι αυτό για τους ενήλικες, τόσο δύσκολο μπορεί να είναι για τα παιδιά. Τους μαθαίνουμε λοιπόν να διατηρήσουν και τα ίδια αυτή τη συνήθεια, μιλώντας για την ηλεκτρική ενέργεια και το ταξίδι της, αλλά και για τη σημαντικότητα των ανανεώσιμων πηγών για το μέλλον του πλανήτη. Σε αυτό το σημείο μπορούμε επίσης να αναφέρουμε τις δυσμενείς συνέπειες των ορυκτών καυσίμων στο περιβάλλον, να μιλήσουμε για το ενεργειακό αποτύπωμα που εκλύεται από τους ανθρώπους στην ατμόσφαιρα, αλλά και και το τι μπορούμε να κάνουμε για να το μειώσουμε.

Μείωση πλαστικών μιας χρήσης: Με την οριστική απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης να είναι προ των πυλών, αδράττουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε στα παιδιά μας για τις επιπτώσεις της συσσώρευσης των πλαστικών μιας χρήσης στον πλανήτη, ενώ παράλληλα φροντίζουμε να παρουσιάσουμε εναλλακτικές λύσεις. Παγούρια πολλαπλών χρήσεων για το σχολείο, οικολογικές τσάντες για τα ψώνια, μεταλλικά πλενόμενα καλαμάκια, είναι μερικά μόνο από τα αγαθά που θα αλλάξουν προς το καλύτερο τον τρόπο που καταναλώνουμε και κατ’ επέκταση τον τρόπο που ζούμε.

Οικογενειακό μάζεμα απορριμμάτων από τη θάλασσα: Τι καλύτερο από μια βόλτα στη θάλασσα να συνδυαστεί με μια οικογενειακή, οικολογική δραστηριότητα; Φοράμε όλοι τα γάντια μας και παίρνουμε πρωτοβουλία να ψάξουμε την παραλία για πεταμένα απορρίματα. Μέσα από τέτοιες ομαδικές δραστηριότητες, τα παιδιά μας διαμορφώνουν κριτική σκέψη, ειδικά όταν συνοδεύουμε την εκάστοτε δραστηριότητα με συζήτηση. Φροντίζουμε λοιπόν να τους μιλήσουμε για τις συνέπειες του πλαστικού στους ωκεανούς αλλά και για το πόσο κινδυνεύουν τα ζώα και τα ψάρια που είτε μπλέκονται καθώς κολυμπούν στα απορρίματα, είτε τα τρώνε αφού τα μπερδεύουν με τροφή. Η γενικότερη επαφή με τη φύση, ωφελεί τα παιδιά μας σε πολλά επίπεδα: Τους προκαλεί το ενδιαφέρον, τα ευαισθητοποιεί, και τους μαθαίνει τα σέβονται τα αγαθά που η ίδια μας χαρίζει.

Ταινίες και βιβλία: Η βιωματική εκπαίδευση για την ευαισθητοποίηση απέναντι στο περιβάλλον μπορεί να πραγματοποιηθεί ακόμη και μέσα από ταινίες και βιβλία. Μπορούμε να οργανώσουμε βραδιές ταινίας τα Σαββατοκύριακα και να παρακολουθήσουμε ταινίες όπως τον Wall-E, τον Lorax ή το Happy Feet. Εκτός από ταινίες, υπάρχουν επίσης και εξαιρετικά βιβλία για τα παιδιά… βιβλιοφάγους: “Μια θάλασσα πλαστικά”, “Η περιπέτεια της Πλαστικούρας”, “Το πλαστικό στη ζωή μας, στο περιβάλλον μας”, “Το χάος που δημιουργήσαμε”, “Ο κότσυφας απαιτεί το δάσος να σωθεί”, “Γίνε Πράκτορας του πλανήτη”, “Γκαζόζα Α.Α.Α.”, “Το σταχτί πέπλο”, “Το πρασινομπούκαλο”, “Το πλανητόσπιτο”, και πολλά άλλα.

Πως θα είναι αποτελεσματική η περιβαλλοντική εκπαίδευση;

Είναι επίσης σημαντικό να εκμεταλλευόμαστε και τις δικές τους ερωτήσεις για το περιβάλλον και τον κόσμο, καθώς αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία για να μεταδώσουμε ακόμα πιο αποτελεσματικά τα μηνύματα που θέλουμε να τους περάσουμε. Αξίζει να σημειωθεί πως η περιβαλλοντική εκπαίδευση, δεν χρειάζεται να πάρει τη μορφή αυστηρής διδασκαλίας. Μία συζήτηση ή μια ιστορία κατά τη διάρκειας μιας βόλτας στη φύση, μπορεί να μεταδώσει πολύ πιο αποτελεσματικά τα μηνύματα μας, από τις συνεχείς νουθεσίες. Ας μην ξεχνάμε ακόμη, πως τα παιδιά βλέπουν τους ενήλικες σαν καθρέφτη, οπότε αν δεν ακολουθούμε οι ίδιοι τις πρακτικές που θέλουμε να τους μεταδώσουμε, δε θα έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Προμηθευόμαστε λοιπόν βιβλία, ταινίες, ντοκιμαντέρ με οικολογικά θέματα και παίρνουμε μέρος σε εκδηλώσεις για περιβαλλοντικά ζητήματα μαζί με τα παιδιά. Έτσι, και θα απολαύσουν τη διαδικασία, και θα υιοθετήσουν πιο πρόθυμα περιβαλλοντικές συμπεριφορές.

Η δύναμη των παιδιών για έναν πιο πράσινο κόσμο

Τα παιδιά είναι το μέλλον αυτού του πλανήτη. Η ενθάρρυνσή τους στην ανάπτυξη πράσινων συνηθειών θα σμιλεύσει την προσωπικότητά τους με τέτοιο τρόπο, ώστε να σέβονται το περιβάλλον. Ως αποτέλεσμα, θα μετατραπούν σε περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένους ενήλικες οι οποίοι θα επιλέγουν προστατεύουν συνειδητά το περιβάλλον σε κάθε έκφανση της ζωής τους. Βοηθώντας λοιπόν τα παιδιά να αποκτήσουν οικολογική συνείδηση με τα κατάλληλα εργαλεία, μπορούμε να πούμε με αισιοδοξία ότι είμαστε ένα βήμα πιο κοντά σε έναν καλύτερο, πιο ασφαλή και πιο… πράσινο κόσμο.

ΠΗΓΗ:https://weenergy.gr/