Ανατομικές αλυσίδες
Γράφει ο Νικόλαος Παγούνης, M.Sc Sport Science & Physical Education*
Οι ανατομικές αλυσίδες αποτελούν λειτουργικό στοιχείο του μυοσκελετικού συστήματος του ανθρώπινου σώματος. Για να μπορέσει το ανθρώπινο σώμα να κινηθεί, θα πρέπει οι μύες του σώματος να συνεργαστούν και να λειτουργήσουν μαζί για να μπορέσουν να σταθεροποιήσουν και να εξισορροπήσουν το σώμα, επιτρέποντας το να κινηθεί. Οι μυϊκοί αυτοί συνδυασμοί ονομάζονται αλυσίδες, και πρόκειται για τους μύες του ανθρώπινου σώματος οι οποίοι περιβάλλονται και συνδέονται μεταξύ τους με ένα στρώμα ιστού που ονομάζεται περιτονία (fascia), και η οποία τους περιβάλλει και τους συνδέει. Αυτές οι ανατομικές αλυσίδες ξεκινούν από την κορυφή του σώματός και καταλήγουν στα πόδια και είναι διαμήκης και λοξοί.
Ποιες είναι οι Ανατομικές αλυσίδες
- Η Οπίσθια διαμήκη, η οποία αποτελείται από τους μύες της σπονδυλικής στήλης, και μέσω του ιγνυακού συνδέσμου της λεκάνης (βρίσκεται στο κάτω και πίσω μέρος της λεκάνης) περνάει στους δικέφαλους μηριαίους (hamstrings) και στη συνέχεια στην έξω μεριά της κνήμης και τον μακρό περονιαίο μυ (peroneus longus).
- Η Οπίσθια λοξή, η οποία αποτελείται από τον πλατύ ραχιαίο, τον αντίθετο μείζων γλουτιαίο μυ και στη συνέχεια την περιτονία του μηρού.
Η οπίσθια λοξή ανατομική αλυσίδα, είναι η πιο σημαντική μυϊκή ομάδα του ανθρώπινου σώματος, επειδή εκεί βρίσκονται οι μεγαλύτεροι και πιο δυνατοί μύες και διαδραματίζει ενεργό ρόλο σε όλες τις κινήσεις τραβήγματος και περιστροφικής κίνησης, καθώς και στην κάμψη του ισχίου.
Η οπίσθια λοξή ανατομική αλυσίδα βοηθάει στο συντονισμό των κινήσεων και στην ισορροπία του σώματος κατά τη διάρκεια της βάδισης και συγκεκριμένα τη στιγμή της ώθησης του ποδιού όπου υπάρχει σύσπαση του μείζων γλουτιαίου μυ και του αντίθετου πλατύ ραχιαίου καθώς εκτείνεται ο βραχίονας. Αυτή η σύσπαση των αντίθετων μυών παράγει ένταση στο κάτω μέρος της πλάτης, κάτι που βοηθά στη σταθεροποίηση της ιερολαγόνιας άρθρωσης, όταν το πόδι πατάει στο έδαφος.
Τέλος οπίσθια λοξή ανατομική αλυσίδα αποτελεί τον λειτουργικό ανταγωνιστή της πρόσθιας ανατομικής αλυσίδας.
Κινήσεις της οπίσθιας λοξής ανατομικής αλυσίδας: τράβηγμα, περιστροφή “προς τα έξω”, πολυεστιακή επέκταση.
- Η Πρόσθια λοξή, η οποία αποτελείται από τους εξωτερικούς λοξούς, εσωτερικούς λοξούς και τους εγκάρσιους κοιλιακούς μύες, οι οποίοι συνεργάζονται με τους αντίθετους προσαγωγούς μύες, και βοηθούν στη σταθεροποίηση του σώματος.
Η πρόσθια λοξή ανατομική αλυσίδα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη σταθεροποίηση της θωρακικής και οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, του ιερολαγόνιου οστού και του ισχίου καθώς και στη μεταφορά δύναμης μεταξύ των κάτω και άνω άκρων. Έχει ενεργό ρόλο σε όλες τις κινήσεις ώθησης και περιστροφικής κίνησης (ιδιαίτερα στροφή), καθώς και στην έκταση, απαγωγή και εξωτερική περιστροφή του ισχίου και είναι ιδιαίτερα σημαντική κατά την επιτάχυνση και την επιβράδυνση του σώματος, συμπεριλαμβανομένου και της αλλαγής κατεύθυνσης.
Επίσης αποτελεί το λειτουργικό ανταγωνιστή της οπίσθιας λοξής ανατομικής αλυσίδας.
Κινήσεις πρόσθιας λοξής ανατομικής αλυσίδας: πίεση, περιστροφή “προς τα μέσα”, πολυγωνική κάμψη
Γιατί οι ανατομικές αλυσίδες είναι τόσο σημαντικές;
α. Γιατί μέσω του κορμού βοηθούν ώστε η μεταφορά της δύναμης στις αρθρώσεις του σώματος να γίνει συντονισμένα και χωρίς κόπο, κάτι το οποίο θα επηρεάσει θετικά τη δυναμική κίνηση και τη σταθερότητα των αρθρώσεων και του σώματος και θα διευκολύνει τις περιστροφικές κινήσεις.
β. Γιατί αξιολογώντας την κίνηση και τη μυϊκή λειτουργία του ανθρώπινου σώματος, μπορούμε να εντοπίσουμε ασυμμετρίες, αδυναμίες και κινητικές δυσλειτουργίες οι οποίες επηρεάζουν τις ανατομικές αλυσίδες και αλλοιώνουν την κίνηση μας, προκαλώντας μυοσκελετικούς πόνους και τραυματισμούς.
Με τον εντοπισμό των περιορισμών της κίνησης και των αδυναμιών στις ανατομικές αλυσίδες, επικεντρωνόμαστε σε περιοχές του σώματός που μπορεί να είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση μακροχρόνιων & επαναλαμβανόμενων συμπτωμάτων ή τραυματισμών. Με ειδικές & εξατομικευμένες ασκήσεις που βασίζονται στο pilates, στις μυϊκές ανισορροπίες, στη σταθερότητα του πυρήνα, σε ασκήσεις γιόγκα και σε ασκήσεις με το σωματικό βάρος, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το υπάρχον πρόβλημά, αλλά και να αλλάξουμε τη στάση του σώματος μας, την εργονομία στην εργασία μας και να βελτιώσουμε την αθλητική μας κατάρτιση.
Στο “Functionalmovement” θεωρούμε την αξιολόγηση της κίνησης και της μυϊκής λειτουργίας του ανθρώπινου σώματος, ένα τεστ ασφάλειας & πρόληψης και όχι ένα τεστ αντοχής και δύναμης.
*O κ. Νικόλαος Παγούνης ζει και εργάζεται στην Καστοριά, είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Σπουδών στην Αθλητική Ψυχολογία & Κινησιολογία με εξειδίκευση στην Αναπτυξιακή Κινησιολογία, Πιστοποιημένος Αξιολογητής της Κίνησης & της Αναπνοής του Ανθρώπινου σώματος και δημιουργός της ιστοσελίδας functionalmovement.gr
