Του απονεμήθηκε χάρη 72 χρόνια μετά το θάνατό του. Η εκτέλεση ενός διανοητικά καθυστερημένου που μέχρι το τέλος του, έπαιζε χαρούμενος με το τρενάκι του
Το 1939 ένας 23χρονος με δείκτη IQ 46 και αντίληψη εξάχρονου παιδιού καταδικάστηκε σε θάνατο για το φόνο και το βιασμό μίας δεκαπεντάχρονης κοπέλας. Το μόνο στοιχείο εναντίον του ήταν η ομολογία του. Μία ομολογία που είχε παρθεί με ανορθόδοξες μεθόδους.
Ο Τζόσεφ Άριντι γεννήθηκε το 1915 στο Πουέμπλο του Κολοράντο και ήταν το πρώτο παιδί μίας οικογένειας μεταναστών που είχε μόλις φτάσει στις ΗΠΑ από τη Συρία. Παρόλο που τα ανησυχητικά σημάδια έκαναν την εμφάνισή τους από νωρίς, οι γονείς του δεν είχαν αντιληφθεί ότι ο Τζο είχε διανοητικά προβλήματα μέχρι που πήγε στο δημοτικό.
Όταν ήταν ακόμα στην πρώτη τάξη, ο διευθυντής του σχολείου τους ενημέρωσε ότι ο 7χρονος «δεν μπορούσε να μάθει» και το καλύτερο θα ήταν να τον κρατήσουν σπίτι. Πράγματι, ο Τζο σταμάτησε το σχολείο και για μερικά χρόνια περνούσε τις μέρες του περιπλανώμενος στις γειτονιές του Πουέμπλο, αφού οι γονείς του εργάζονταν.
Όταν έκλεισε τα 10, τον έστειλαν να μείνει μόνιμα στο πολιτειακό ίδρυμα του Κολοράντο για άτομα με διανοητικές και ψυχικές διαταραχές. Εκεί πέρασε, με μικρά διαλείμματα, μία δεκαετία της ζωής του. Κατά την περίοδο αυτή, κακοποιούνταν λεκτικά και σωματικά, ενώ αναφέρθηκαν και περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης.
Τελικά στα 21 αποφάσισε να φύγει. Μπήκε σε ένα τρένο και κατευθύνθηκε προς την πόλη του, το Πουέμπλο, που βρισκόταν στην άλλη άκρη της Πολιτείας. Ωστόσο, κατέληξε 340 χιλιόμετρα βορειότερα, στην πόλη Σαϊέν.
Ο φόνος και ο βιασμός
Οι συγκυρίες αυτού του ταξιδιού ήταν πολύ ατυχείς για τον Τζο Άριντι. Όταν έφτασε στην άγνωστη γι’ αυτόν πόλη, δεν είχε μαζί του λεφτά. Αφού προσπάθησε ανεπιτυχώς να βρει δουλειά, περί τα τέλη του Αυγούστου του 1936 κατέληξε να ζητιανεύει στα σοκάκια του Σαϊέν. Τότε ένας αστυνομικός τον συνέλαβε.
12 μέρες νωρίτερα, στις 14 Αυγούστου, είχε διαπραχθεί ένα αποτρόπαιο έγκλημα στην πόλη καταγωγής του Τζο. Ένας άντρας είχε εισβάλει σε ένα σπίτι της ήσυχης κοινότητας του Πουέμπλο και είχε επιτεθεί με ένα τσεκούρι στα δύο ανήλικα κορίτσια που βρίσκονταν μέσα. Αφού τις άφησε αναίσθητες, βίασε την 15χρονη Ντόροθι και έπειτα το έσκασε. Η 12χρονη Μπάρμπαρα, παρότι βαριά τραυματισμένη, επέζησε. Η αδερφή της δεν τα κατάφερε.
Καθώς σχεδόν δύο βδομάδες αργότερα, ο δράστης παρέμενε ασύλληπτος, όλη η περιοχή βρισκόταν σε κατάσταση συναγερμού, ενώ είχαν ενημερωθεί και τα αστυνομικά τμήματα των γύρω πόλεων. Έτσι, όταν ο σερίφης Τζορτζ Κάρολ από το Σαϊέν άκουσε ότι ο Τζο Άριντι καταγόταν από το Πουέμπλο και πρόσφατα είχε βγει από ίδρυμα με ψυχικά ασθενείς, τον οδήγησε κατευθείαν στο δωμάτιο της ανάκρισης.
Καθ’όλη τη διάρκεια της ανάκρισης, στην αίθουσα βρίσκονταν μόνο οι δυο τους. Μόλις λίγη ώρα αργότερα, ο Κάρολ είχε στα χέρια του μια ομολογία.
Η δίκη-παρωδία
Όταν ο σερίφης από το Σαϊέν επικοινώνησε με τον αρχηγό της αστυνομίας του Πουέμπλο, έμαθε ότι είχαν ήδη συλλάβει έναν κύριο ύποπτο. Επρόκειτο για έναν μεξικανό εργάτη ονόματι Φρανκ Αγκιλάρ, ο οποίος μέχρι πρότινος δούλευε για τον πατέρα των κοριτσιών. Ο Αγκιλάρ είχε απολυθεί λίγες μέρες πριν από την επίθεση, ενώ στο σπίτι του βρέθηκε η κεφαλή από ένα τσεκούρι που ταίριαζε με το φονικό όπλο. Τότε, ο Τζορτζ Κάρολ ισχυρίστηκε ότι ο Τζο του είχε επαναλάβει αρκετές φορές ότι τη νύχτα εκείνη ήταν μαζί με έναν άντρα που λεγόταν Φρανκ. Οι αρχές δεν μπορούσαν να παραβλέψουν αυτήν την πληροφορία, κι έτσι ο 23χρονος μεταφέρθηκε στο Πουέμπλο όπου τέθηκε υπό κράτηση.
Σύμφωνα με τους αστυνομικούς, ομολόγησε αρκετές φορές το έγκλημα, κάθε εκδοχή όμως διέφερε από την προηγούμενη και δεν ταίριαζε με τα στοιχεία που είχαν βρεθεί στον τόπο του εγκλήματος ούτε με τη νεκροψία της Ντόροθι. Εκτός αυτού, η 12χρονη Μπάρμπαρα αναγνώρισε τον Φρανκ Αγκιλάρ και δεν έκανε ποτέ λόγο για δεύτερο δράστη. Παρόλα αυτά, και οι δύο άντρες οδηγήθηκαν σε δίκη.
Πρώτα έγινε το δικαστήριο του Αγκιλάρ. Μετά την κατάθεση της Μπάρμπαρα, ο μεξικανός εργάτης αναγκάστηκε να ομολογήσει την πράξη του και ο δικαστής τον καταδίκασε σε θάνατο.
Η δίκη του Τζο
Ένα χρόνο μετά, ξεκίνησε η δίκη του Τζο. Κατά το διάστημα που διαμεσολάβησε, ο 23χρονος είχε εξεταστεί από αρκετούς ψυχιάτρους, όλοι εκ των οποίων έβγαλαν το ίδιο πόρισμα: «διανοητικά καθυστερημένος». Ο δείκτης νοημοσύνης του δεν έφτανε το 46, ενώ η αντίληψη του ήταν ίδια με ενός 6χρονου παιδιού. Μάλιστα, επισημαινόταν ότι ήταν «ανήμπορος να ξεχωρίσει το σωστό από το λάθος και συνεπώς ανίκανος να διαπράξει οποιαδήποτε ενέργεια με εγκληματικό κίνητρο».
Ωστόσο, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του δικηγόρου του και τις εκθέσεις των γιατρών, ο Τζο Άριντι κάθισε στο ειδώλιο και δικάστηκε κανονικά με τις κατηγορίες της ανθρωποκτονίας και του βιασμού. Οι ένορκοι δεν πείστηκαν από τις μαρτυρίες των ειδικών και την έλλειψη απτών στοιχείων. Στήριξαν την απόφασή τους στην κατάθεση του σερίφη Κάρολ και στις πολλαπλές ομολογίες του Τζο. Μάλιστα, κάποιες από τις ομολογίες δεν ήταν καν ενυπόγραφες, ενώ από τα λόγια του 23χρονου υπήρχαν σοβαρές ενδείξεις ότι οι αστυνομικοί τον καθοδηγούσαν με τις κατάλληλες ερωτήσεις προς την κατεύθυνση που ήθελαν.
Η καταδίκη
Τελικά, το 1938 ο Τζο Άριντι κρίθηκε ένοχος από το δικαστήριο του Πουέμπλο και καταδικάστηκε σε θάνατο. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των φυλάκων και των συγκρατουμένων του, μέχρι και την τελευταία στιγμή ο 23χρονος δεν είχε καταλάβει τι επρόκειτο να του συμβεί. Πέρασε τις τελευταίες του μέρες παίζοντας στο κελί του με ένα τρενάκι και ζωγραφίζοντας σε ένα παιδικό βιβλίο. Έλεγε ότι αυτό το ίδρυμα του άρεσε περισσότερο από το προηγούμενο γιατί όλοι του φέρονταν καλά και δεν τον μάλωναν.
Απέκτησε το παρατσούκλι του «πιο χαρούμενου μελλοθάνατου», αφού έδειχνε πραγματικά να απολαμβάνει την παραμονή του στις φυλακές. Στις 6 Ιανουαρίου του 1939 έφαγε το τελευταίο του γεύμα, που ήταν παγωτό, κι έπειτα οδηγήθηκε στο θάλαμο αερίων. Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ της εποχής, καθώς έμπαινε στο δωμάτιο χαμογελούσε.
Δικαίωση 72 χρόνια μετά
Από το 1931 μέχρι και πρόσφατα, η υπόθεση του Τζο Άριντι αποτελούσε μία μαύρη σελίδα στην ιστορία του Κολοράντο. Κατά γενική ομολογία, η δίκη, η καταδίκη και η τιμωρία του Τζο ήταν άδικες. Μάλιστα, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έχει αποφανθεί ότι η επιβολή της θανατικής ποινής σε άτομο με νοητική στέρηση είναι αντισυνταγματική.
Την τελευταία δεκαετία, μία ομάδα ακτιβιστών οργανώθηκε προκειμένου να απαιτήσει τη μετά θάνατον δικαίωση του Τζο. Ο δικηγόρος Ντέιβιντ Μαρτίνεζ ετοίμασε μία 400σέλιδη αίτηση απονομής χάριτος, την οποία και απέστειλε στον κυβερνήτη της πολιτείας.
Τελικά, το 2011, δηλαδή 72 χρόνια μετά την άδικη εκτέλεσή του, το Κολοράντο για πρώτη φορά στην ιστορία του, απένειμε πλήρη και άνευ όρων χάρη στον Τζο Άριντι, καθαρίζοντας έτσι το όνομά του.
