Η ευρωπαϊκή αγορά εργασίας παραμένει αναπάντεχα ισχυρή, με το ποσοστό της ανεργίας στην Ευρωζώνη στο ιστορικό χαμηλό του 6,6% και την πτώση της απασχόλησης που πολλοί περίμεναν τον χειμώνα, λόγω της αύξησης του κόστους για τις επιχειρήσεις, να μην επιβεβαιώνεται τελικά. Ωστόσο, η DZ Bank προειδοποιεί ότι η ισχυρή αύξηση της απασχόλησης δεν μπορεί να συνεχιστεί, αφού η αγορά εργασίας έχει «εξαντληθεί». Οι εταιρείες διαμαρτύρονται ότι δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να βρουν επαρκές προσωπικό.
Όπως επισημαίνουν οι οικονομολόγοι της DZ Bank, ο αριθμός των εργαζομένων στην Ευρωζώνη άγγιξε το τέταρτο τρίμηνο του 2022 τα επίπεδα-ρεκόρ των 165,1 εκατομμυρίων. Και οι φόβοι για μείωση της απασχόλησης τον χειμώνα του 2022/2023, λόγω της ενεργειακής κρίσης, δεν επιβεβαιώθηκαν, καθώς οι πιέσεις για απολύσεις έχουν υπάρξει πολύ ασθενέστερες από ό,τι αναμενόταν.
Βέβαια, η εικόνα είναι πολύ ανομοιόμορφη μέσα στην Ευρωζώνη. Η Γερμανία, η χώρα με το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας (μόλις 2,9% σύμφωνα με τη μεθοδολογία του ILO), βρίσκεται κοντά στην πλήρη απασχόληση και η μεγάλη εισροή προσφύγων από την Ουκρανία δεν άλλαξε και πολύ αυτή την εικόνα, σύμφωνα με την DZ Bank.
Στο άλλο άκρο βρίσκονται η Ισπανία και η Ελλάδα, με ποσοστό ανεργίας στο 12,8% και στο 11,4% αντίστοιχα. Και οι δύο χώρες βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις εδώ και χρόνια, με τους αναλυτές να αποδίδουν τις επιδόσεις αυτές σε δομικά προβλήματα, όπως η υπερβολική ρύθμιση της αγοράς εργασίας, η μεγάλη μαύρη οικονομία, η ισχυρή εξάρτηση από τον τουρισμό καθώς και το μεγάλο μερίδιο των μακροπρόθεσμα ανέργων.
Καθώς το πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού είναι πλέον οξύ ακόμα και στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας, η DZ Bank επισημαίνει ότι οι κυβερνήσεις ακολουθούν διαφορετικές στρατηγικές για την αντιμετώπισή του.
Η Γερμανία εστιάζει κυρίως στην αναμόρφωση της μεταναστευτικής νομοθεσίας, καθώς σκοπεύει να εφαρμόσει μία κάρτα ευκαιρίας, που θα στηρίζεται σε ένα points system με βάση το καναδικό μοντέλο.
Η Γαλλία κάνει πολιτικά δύσκολα εγχειρήματα, όπως η επιτάχυνση τα νομιμοποίησης των μεταναστών που δεν έχουν χαρτιά ή η αναμόρφωση των γενναιόδωρων επιδομάτων για τους ανέργους, προκειμένου να ενθαρρύνει την επιστροφή τους στην αγορά εργασίας.
Ακόμα και στην Ισπανία, τη χώρα με το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας, η κυβέρνηση έχει χαλαρώσει τους μεταναστευτικούς νόμους, ώστε να διευκολύνει την πρόσληψη εργαζομένων από χώρες εκτός της Ε.Ε.
Άλλωστε, όπως τονίζει η DZ Bank, το πρόβλημα των ελλείψεων δεν περιορίζεται πλέον στους υψηλά καταρτισμένους εργαζόμενους. Η ζήτηση δεν ικανοποιείται σε μία σειρά από επαγγέλματα, ανάλογα με τη χώρα. Οι τομείς της υγείας, των κατασκευών και του τουρισμού είναι ανάμεσα σε εκείνους που επηρεάζονται περισσότερο.
Συνεπώς, η DZ Bank τονίζει πως είναι σημαντικό οι χώρες της Ευρωζώνης να μην κάνουν διακρίσεις σε βάρος των μεταναστών αλλά και να μην εξαρτώνται υπερβολικά από τους καταρτισμένους μετανάστες.
Ο γερμανικός επενδυτικός οίκος προειδοποιεί ότι η απασχόληση-ρεκόρ δεν μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω και η ανεργία που ήδη βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό δεν μπορεί να πέσει χαμηλότερα, με φόντο την «άδεια» αγορά εργασίας. Σύμφωνα με την DZ Bank, οι ελλείψεις προσωπικού θα επιδεινωθούν.
Βραχυπρόθεσμα, η επιτάχυνση της ενσωμάτωσης των Ουκρανών προσφύγων θα μπορούσε να καλύψει κάποια από τη ζήτηση για εργαζόμενους. Τα στατιστικά στοιχεία από την Ουκρανία και η σχετική ανάλυση του ΟΟΣΑ δείχνουν ότι υπάρχει ακόμα ένα μεγάλο δυνητικό εργατικό δυναμικό.
Όμως, όπως τονίζει η DZ Bank, αυτή δεν είναι μία μακροπρόθεσμη λύση. Εάν ο πόλεμος με την Ρωσία μπει σε μία περίοδο ηρεμίας, ένας σημαντικός αριθμός προσφύγων θα επιστρέψει στην Ουκρανία. Έως τότε, οι χώρες της Ευρωζώνης θα πρέπει να έχουν βρει μια αποτελεσματική λύση στα σοβαρά προβλήματα έλλειψης προσωπικού, καταλήγει ο οίκος.
