Αρκετοί καρχαρίες έχουν παρατηρηθεί κοντά σε σημεία κολύμβησης τον τελευταίο καιρό, φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί έντονα και στη χώρα μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχουν περισσότεροι καρχαρίες στα νερά. Το ίδιο συνέβη και πριν λίγες μέρες σε παραλία στη Γαλλία όπου ο καρχαρίας έφτασε 50 μέτρα από την ακτή γεγονός που οδήγησε σε εκκένωση τη παραλίας.
Από την αρχή ο Nicolas Ziani, επιστημονικός διευθυντής της ομάδας μελέτης καρχαριών της Μασσαλίας , προειδοποιεί ότι «δεν είναι επειδή παρατηρούμε περισσότερους καρχαρίες κοντά στην ακτή υπάρχουν περισσότεροι καρχαρίες στην πραγματικότητα». Αυτά τα ζώα «πλησιάζουν την ακτή εδώ και πολύ καιρό», εξηγεί, αλλά δεν τα βλέπεις πάντα. «Δεν υπάρχει τίποτα για να πανικοβληθούμε», διαβεβαιώνει επίσης ο Éric Clua, κτηνίατρος και διευθυντής έρευνας στο CRIOBE (ερευνητικό κέντρο νησιών και περιβαλλοντικό παρατηρητήριο).
“Περισσότερα ψάρια κατά μήκος της ακτής”
Η υπερθέρμανση του πλανήτη και η προσέγγιση του καρχαρία συνδέονται μερικές φορές, με την ιδέα ότι μια θερμότερη θάλασσα ή ωκεανός θα μπορούσε να αλλάξει τα μονοπάτια των καρχαριών. «Συνολικά, η θέρμανση του νερού δεν είναι καλή για τον καρχαρία γιατί θα πέσει η οξυγόνωση του νερού», κάτι που μπορεί να είναι σοβαρό για αυτόν, υποδεικνύει ο Éric Clua. «Μπορεί να παίξει στο βιότοπο του καρχαρία, αλλά είναι δευτερεύον».
Ο Nicolas Ziani θυμάται από την πλευρά του ότι αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στην περίοδο αναπαραγωγής του καρχαρία και ότι τα θηλυκά κινούνται αυτές τις στιγμές περισσότερο προς την ακτή, όπου το νερό είναι πιο ζεστό. Από την άλλη, «μπορεί να βλέπουμε περισσότερους γιατί υπάρχουν περισσότερα ψάρια κατά μήκος της ακτής».
Ερωτηθείς για το France Bleu , ο Patrick Masanet, επιστημονικός διευθυντής του Oniria, του ενυδρείου του Canet-en-Roussillon, δηλώνει ότι το ζώο που παρατηρήθηκε στη Γαλλία (συγκεκριμένα στην παραλία Barcarès Pyrénées-Orientales) είναι σίγουρα ένας μπλε καρχαρίας, τον οποίο «βλέπουμε συχνά κοντά στις παραλίες της Γαλλίας ή της Ισπανίας και συχνά τον Ιούλιο», εν μέρει επειδή «πολλά μικρά ψάρια όπως σαρδέλες ή σκουμπρί έρχονται πιο κοντά στην ακτή κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Ωστόσο, αυτά είναι ακριβώς το θήραμα που αναζητά ο μπλε καρχαρίας. »
Που εμπλέκεται η ανθρώπινη δραστηριότητα
Ο Éric Clua προσθέτει ότι ένας καρχαρίας που πλησιάζει πολύ στην ακτή και διατρέχει τον κίνδυνο να προσαράξει εκεί είναι σίγουρα άρρωστος, τραυματισμένος ή αποπροσανατολισμένος. Χωρίς απαραίτητα να τον σπρώχνουμε προς την ακτή, η ανθρώπινη δραστηριότητα σε ορισμένες περιοχές μπορεί σε κάθε περίπτωση να έχει αντίκτυπο στον βιότοπο του καρχαρία, «όπως η υπεραλίευση», υπενθυμίζει ο κτηνίατρος.
Ο Blake Chapman, θαλάσσιος βιολόγος, υπενθύμισε πρόσφατα στο BBC ότι το 1992 είχαν καταγραφεί αρκετές επιθέσεις καρχαρία στην ακτή του Recife (Βραζιλία), ένα μέρος που είχε επηρεαστεί ελάχιστα από αυτές τις επιθέσεις μέχρι τότε. Τον συνδέει με την κατασκευή μεγάλων εμπορικών λιμανιών στην περιοχή εκείνη την εποχή, που ίσως ανάγκασαν τα είδη να μετακινηθούν αλλού.
Ο υπερπληθυσμός των παράκτιων περιοχών και η επέκταση του τουρισμού στο νερό θα μπορούσαν επίσης να εξηγήσουν γιατί είναι δυνατόν να παρατηρήσουμε περισσότερους καρχαρίες από πριν. «Ο καρχαρίας δεν έχει αλλάξει στάση. Αυτό που έχει αλλάξει, ωστόσο, είναι οι άνθρωποι που στρέφονται όλο και περισσότερο προς το μέρος του», σύμφωνα με τον Éric Clua.
Πολύ σπάνιο να δεχθεί κάποιος επίθεση από καρχαρία
Οι ειδικοί που συμμετέχουν στην έρευνα εξηγούν ότι αυτό το ζώο απειλείται ιδιαίτερα με εξαφάνιση. Το 90% των μεγάλων καρχαριών, για παράδειγμα, έχουν εξαφανιστεί στη Μεσόγειο.
Επισημαίνουν επίσης ότι ο κίνδυνος επιθέσεων καρχαρία σε ανθρώπους είναι πολύ χαμηλός, περίπου μία στα τέσσερα εκατομμύρια πιθανότητες. Ο Éric Clua προσθέτει ότι ένα μεγάλο μέρος των επιθέσεων οφείλονται στην επιθυμία για ανθρώπινη αλληλεπίδραση με τον καρχαρία. «Δεν πρέπει να πλησιάζεις, να μην προσπαθείς να αλληλεπιδράσεις», λέει.
Από το 1847, μόνο πέντε επιθέσεις έχουν καταγραφεί στην ηπειρωτική Γαλλία , σύμφωνα με το ISFA (Διεθνές αρχείο επίθεσης καρχαρία). Το 2022, 108 ήταν στον κόσμο , σε σύγκριση με 137 το 2021.
