Λίγες ημέρες πριν την έλευση του νέου έτους, δύο καρδιές ενώθηκαν, σφραγίζοντας την αγάπη τους με γαμήλιους όρκους και εορτασμούς, εμπλουτισμένους, τόσο από τις ελληνικές παραδόσεις και τα έθιμα της ακριτικής Φλώρινας όσο και από παραδόσεις με ρίζες στην αρχαία χώρα της Ασσυρίας, η οποία κάποτε συμπεριλάμβανε την αρχαία ελληνική πόλη της Αλεξάνδρειας, και πλέον εντοπίζεται στο βόρειο Ιράκ καθώς και την νοτιοανατολική Τουρκία.
Ο λόγος πίσω από αυτή τη γιορτή πολυπολιτισμικών παραδόσεων, ήταν ο γάμος της Ελληνοαυστραλής Νίκης Παπαδημητρίου (Nickie Papadimitriou) και του Αυστραλού, ασσυριακής καταγωγής, Johnathan Hana, ο οποίος πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 30 Δεκεμβρίου στον Ιερό Ναό Αγίας Αικατερίνης, στο Malvern της Μελβούρνης, υπό τις ευλογίες του πατέρα Γεωργίου Αδαμάκη – μοιράζοντας σε φίλους και συγγενείς χαμόγελα και δάκρυα χαράς.
«Την χαρά που ένιωθα την έπαιρνα από την ίδια μου την κόρη που έλαμπε από ευτυχία και αυτό για εμάς ήταν μεγάλο δώρο. Ελπίζω και η ζωή της κόρης και του γαμπρού μου, να είναι τόσο όμορφη και χαρούμενη όπως ήταν στο ξεκίνημα της ζωής τους», δήλωσε στον «Νέο Κόσμο» ο πατέρας της νύφης, κ. Ιωάννης Παπαδημητρίου, πλημμυρισμένος από συγκίνηση.
ΕΝΑΣ ΓΑΜΟΣ ΠΟΥ ΤΙΜΑ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΓΑΜΟΥ ΜΑΚΡΥΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Νταούλια, βιολιά και κλαρίνα, ήταν μερικά από τα παραδοσιακά όργανα που έδωσαν τον ελληνικό μουσικό παλμό στη γιορτινή ατμόσφαιρα, ενώ πολλά ήταν και τα έθιμα, που τηρήθηκαν από την οικογένεια της νύφης, σύμφωνα με τις παραδόσεις που συναντά κανείς στη Δυτική Μακεδονία, καθιστώντας τον έναν γάμο ο οποίος δεν είχε και πολλά να ζηλέψει από έναν παραδοσιακό γάμο στην Ελλάδα.
Από την ξεχωριστή αυτή ημέρα, δεν έλειψαν και οι επισκέψεις από την Ελλάδα, καθώς ο αδελφός του πατέρα της νύφης, κ. Αιμίλιος Παπαδημητρίου, ταξίδεψε μαζί με τη σύζυγό του, Χαρούλα, από τη μακρινή Φλώρινα, για να τιμήσουν με την παρουσία τους αυτήν τη σημαντική στιγμή στη ζωή της οικογένειας Παπαδημητρίου.
Ωστόσο, οι επισκέψεις από την Ελλάδα δεν σταμάτησαν εκεί.
«Είχαμε και οργανοπαίκτες από την Ελλάδα», συμπλήρωσε ο κ. Παπαδημητρίου, αναφερόμενος στον μουσικό Νίκο Καλπατσινίδη, περιγράφοντάς τον, μάλιστα, ως «έναν από τους καλύτερους κλαρινοπαίκτες, όχι μόνο της Φλώρινας, αλλά και ολόκληρης της Μακεδονίας», ενώ στην ομάδα των κλαρινοπαιχτών συμμετείχε επίσης και ο ομογενής μουσικός, Κώστας Ξανθόπουλος.
«Έτυχε να βρεθούν τα παιδιά εδώ ως προσκεκλημένοι της Ένωσης Ποντίων Whittlesea “Παναγία Σουμελά” στο Thomastown και με την ευκαιρία τους πήραμε κοντά», εξηγεί ο κ. Παπαδημητρίου, ο οποίος διευκρινίζει ότι θεωρείται ηθική «υποχρέωση» αλλά και «χαρά» της οικογένειας που γιορτάζει ένα χαρμόσυνο γεγονός όπως είναι ο γάμος, να καλεί συγχωριανούς οι οποίοι έρχονται στην Αυστραλία από την Ελλάδα.
ΔΙΑΤΗΡΩΝΤΑΣ ΖΩΝΤΑΝΕΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ
«Πολλά από τα πατροπαράδοτα έθιμα της Μακεδονίας, τηρούνται ακόμα και σήμερα και, μάλιστα, ορισμένα από αυτά, ακόμα και εδώ στην δεύτερη, “θετή” μας πατρίδα, την Αυστραλία», σημειώνει ο κ. Παπαδημητρίου, ο οποίος -αψηφώντας τις γεωγραφικές αποστάσεις- φρόντισε να τηρηθούν αυτά τα έθιμα όσο το δυνατόν πιο πιστά.
«Οι προετοιμασίες του γάμου ξεκινούν από πολλές ημέρες νωρίτερα», επισημαίνει υπερήφανα ο πατέρας της νύφης, και στην περίπτωση του γάμου της Νίκης, οι προετοιμασίες ξεκίνησαν από την Πέμπτη, με τον κουμπάρο να κατέχει πρωταρχική θέση, σύμφωνα με τα έθιμα που τηρούνται ένεκα του γάμου.
Την ημέρα αυτή συγκεντρώθηκαν στο πατρικό της νύφης, νεαρές κοπέλες, οι Ποσεστρίμες -σύμφωνα με το τοπικό ιδίωμα της Φλώρινας- οι οποίες κοσκίνισαν το αλεύρι, τραγουδώντας ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια, ξεκινώντας στην πορεία τις διαδικασίες για το προζύμι.
Μετά το ζύμωμα του προζυμιού, ακολουθεί το έθιμο το οποίο συμπεριλαμβάνει το ζέγολ, έναν μεταλλικό ζυγό (ο οποίος παλαιότερα χρησιμοποιείτο για να κρατήσει ενωμένα ζευγάρια βοοειδών ή αλόγων) και κλαδιά βασιλικού, τα οποία πέρασαν νεαρά παιδιά γύρω από τη γρεδιά (κομμάτι ξύλου το οποίο λειτουργεί ως υποστηρικτική υποδομή για το σκέπαστρο) του σπιτιού με σκοπό «να υπάρχει ευλογία στο σπιτικό του ζευγαριού» με την ευχή ότι θα στεριώσει ο γάμος τους.
Αφού ψηθεί το ψωμί, ή αλλιώς η πογάτσα -σύμφωνα με την ντοπιολαλιά της Φλώρινας- ο γαμπρός και η νύφη καλούνται να το σπάσουν τρεις φορές, σε συμβολή της Αγίας Τριάδας, πριν το μοιράσουν στη συνέχεια στους καλεσμένους τους.
Το Σάββατο, την ημέρα δηλαδή του γάμου, ένας μεταλλικός δίσκος με την πογάτσα σε λευκό μαντήλι τοποθετήθηκε πάνω στα πόδια του πατέρα της νύφης, ο οποίος βρισκόταν καθιστός σε καρέκλα.
Έπειτα τα πιο κοντινά συγγενικά πρόσωπα έφτασαν στο σπίτι του κ. Γιάννη και της κας Σοφίας Παπαδημητρίου, για να αποχαιρετήσουν την νύφη, υπό τη μουσική υπόκρουση ενός τραγουδιού με τίτλο «Αποχαιρετισμός της νύφης», φορτίζοντας την ατμόσφαιρα με έντονα συναισθήματα χαράς αλλά και λύπης.
«Ήταν μια χαρμολύπη αυτό που νιώσαμε εκείνη την ημέρα, με δάκρυα αλλά και χαρά, γιατί μετά από πολλά χρόνια, το κορίτσι το οποίο γεννήθηκε και μεγάλωσε στο σπίτι μας, αποχαιρετά τον πατέρα, τη μητέρα, τους παππούδες, τις γιαγιάδες και τους συγγενείς της».
Μετά τον γλυκόπικρο αυτό αποχαιρετισμό, ο κουμπάρος συνόδευσε την νύφη, δίχως να την ακουμπήσει, τοποθετώντας επάνω της μία πετσέτα, και πριν βγει στην εξώπορτα, έριξε μία μικρή ποσότητα ρυζιού και ψωμιού προς όλες τις κατευθύνσεις (δεξιά, αριστερά, εμπρός και πίσω), πραγματοποιώντας σε κάθε κίνηση ρίψης, το συμβολισμού του Σταυρού τρεις φορές, «εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος».
Στη συνέχεια, αφού η νύφη άδειασε το νερό που βρισκόταν σε ένα ποτήρι, το οποίο συμβολίζει την απομάκρυνση της αρνητικής ενέργειας από το σπίτι, ο κουμπάρος έσυρε τον πρώτο χορό, και μαζί με τα συγγενικά πρόσωπα της οικογένειας, κατευθύνθηκαν προς το αμάξι, όπου και σηματοδοτήθηκε ο τελικός αποχαιρετισμός, πριν την έλευση της νύφης στην εκκλησία.
«Μέσα στην ορθόδοξη παράδοση και πιο συγκεκριμένα, στην παράδοση ημών των Μακεδόνων από τη Φλώρινα δεν μπορεί να λείπουν τα στοιχεία της πίστης, της οικογένειας, της ευλογίας – αυτά δηλαδή που συμβολίζουν λίγο ή πολύ την ταυτότητά μας».
ΕΠΕΥΦΗΜΩΝΤΑΣ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Και, πράγματι, η ταυτότητα αυτή δικαιώθηκε και με το παραπάνω, καθώς τα έθιμα δεν έλειψαν ούτε από τη δεξίωση του γάμου.
«Αυτό το ψωμί, συμβολίζει την ευλογία της Αγίας Τριάδας που ευχόμαστε να έχουν τα παιδιά μας στο σπιτικό τους», πρόσθεσε ο κ. Παπαδημητρίου, ο οποίος μαζί με τον μη ελληνικής καταγωγής πατέρα του γαμπρού, έσπασαν την πογάτσα τρεις φορές, όπως είχαν κάνει προηγουμένως οι νεόνυμφοι, μοιράζοντας τα κομμάτια στους καλεσμένους.
Όσο η νύφη συμμετείχε στα πατροπαράδοτα έθιμα της Μακεδονίας, ο γαμπρός και η οικογένειά του τηρούσαν τα δικά τους έθιμα, κατά τα οποία ο γαμπρός ονομάζεται «βασιλιάς», ενώ το άτομο που σέρνει πρώτο τον χορό κρατά εθιμοτυπικά ένα σκήπτρο προς συμβολική ένδειξη του γαμπρού ως του «βασιλιά του σπιτιού».
Αντίστοιχα η οικογένεια Παπαδημητρίου, συμμετείχε σε παραδοσιακούς χορούς της οικογένειας του ασσυριακής καταγωγής γαμπρού, επευφημώντας τις πολυπολιτισμικές παραδόσεις μέσα από τη δύναμη της αγάπης.
ΟΜΟΡΦΑ, ΓΛΥΚΑ, ΠΑΤΡΟΠΑΡΑΔΟΤΑ ΕΘΙΜΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΖΟΥΝ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΓΕΝΕΕΣ
Αναλογιζόμενος τη σημασία αυτών των εθίμων, ο κ. Παπαδημητρίου μοιράστηκε ότι αυτό που τον χαροποίησε αλλά και συγκίνησε ιδιαίτερα, ήταν το γεγονός ότι προσφέρθηκε η δυνατότητα σε παιδιά τέταρτης γενιάς, να δουν από κοντά αυτά τα έθιμα, καθώς παρακολουθούσε με δάκρυα στα μάτια τον 6χρονο ανιψιό του να χορεύει τους δικούς τους «παραδοσιακούς χορούς όλη την νύχτα».
«Για μένα αυτό ήταν μία μεγάλη χαρά και ικανοποίηση. Η συνειδητοποίηση δηλαδή, ότι άξιζε ο κόπος να αναπαράγουμε αυτά τα όμορφα, γλυκά πατροπαράδοτα έθιμα, τα οποία αυτά τα παιδιά, όταν αύριο μεθαύριο παντρευτούν, ίσως να τηρήσουν αυτά τα έθιμα αυτά που κάποτε και εμείς τηρούσαμε».
