Τα νέα εμβόλια κατά του κορωνοϊού που έρχονται και στην Ευρώπη αυτό το φθινόπωρο για να προστατεύσουν τον ευάλωτο πληθυσμό από τις σοβαρότερες συνέπειες της Covid-19 έχουν σημαντικές διαφορές από εκείνα που κυκλοφόρησαν πριν από ένα χρόνο.
Τόσο το εμβόλιο της Pfizer-BioNTech, που έχει ήδη εγκριθεί από την Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ), όσο και το αντίστοιχο της Moderna, το οποίο έλαβε έγκριση για την κυκλοφορία του στις ΗΠΑ, όπως και εκείνο της Pfizer, δεν είναι απλώς μονοδοσικά (όπως και τα περσινά) αλλά και μονοδύναμα, αντί για τα περσινά διδύναμα. Αντίστοιχο σκεύασμα έχει δημιουργήσει και η Novavax.
Η δεύτερη γενιά εμβολίων κατά του κορωνοϊού που διανεμήθηκε από το φθινόπωρο του 2022 λεγόταν «διδύναμη», διότι περιείχε πληροφορίες mRNA που στόχευαν τόσο στο αρχικό στέλεχος του κορωνοϊού, όπως η πρώτη γενιά των εμβολίων, όσο και στην παραλλαγή Ομικρον που έχει «γεννήσει» και την πλειοψηφία των μεταλλάξεων που κυκλοφορούν σήμερα ανά τον κόσμο.
Αντιθέτως η τρίτη γενιά, που σύντομα αναμένεται και στην Ελλάδα, αφορά σε μονοδύναμα εμβόλια τα οποία στοχεύουν συγκεκριμένα στην παραλλαγή ΧΒΒ 1.5 του στελέχους Ομικρον. Πρόκειται για την παραλλαγή γνωστή από πέρσι με το ανεπίσημο όνομα «Κράκεν», που κυριάρχησε τον περασμένο χειμώνα.
Η Κράκεν έχει υποχωρήσει παγκοσμίως, και την εξάπλωση του κορωνοϊού διεθνώς– με καταγεγραμμένη αύξηση των κρουσμάτων τόσο στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ όσο και αλλού– «οδηγεί» η μετάλλαξη EG.5 που φέρει το προσωνύμιο «Ερις». Η παραλλαγή αυτή, που της έχουν προσδώσει το όνομα της θεάς της αντιδικίας στην αρχαία Ελλάδα, ευθύνεται και στην Ελλάδα για την πλειονότητα των κρουσμάτων, αλλά δεν είναι τόσο επικίνδυνη όσο είναι πιο μεταδοτική, σε σύγκριση με τις προκατόχους της στην πρωτοκαθεδρία των στελεχών στην κοινότητα.
Οπως αναφέρουν οι Τάιμς της Νέας Υόρκης, πάνω από 25 παραλλαγές του κορωνοϊού κυκλοφορούν διεθνώς, προερχόμενες ως επί το πλείστον από το στέλεχος Ομικρον. Το κρίσιμο στοιχείο είναι ότι τα νέα εμβόλια φαίνεται να προστατεύουν και από τις σοβαρές συνέπειες της Εριδος, καθώς και από εκείνες ακόμη νεότερων μεταλλάξεων που προκαλούν την ανησυχία κάποιων επιστημόνων, όπως η ΒΑ.2.86, γνωστή και ως «Πιρόλα».
Αντιμετώπιση παραλλαγών
Τα δεδομένα από ορισμένα ακαδημαϊκά εργαστήρια υποδεικνύουν ότι ασθενείς που είχαν μολυνθεί με XBB.1.5 και δεν είχαν λάβει ακόμη το νέο εμβόλιο είχαν αναπτύξει αρκετά εξουδετερωτικά αντισώματα για να «χειριστούν επαρκώς» τις τρέχουσες εκδόσεις του ιού, σύμφωνα με τον δρα Ντέιβιντ Χο, ερευνητή του ιού στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια στις ΗΠΑ. «Πιστεύουμε ότι αυτό θα ισοδυναμούσε με τη λήψη του εμβολίου που βασίζεται στο XBB.1.5», είπε.
Ομοίως οι Pfizer και Moderna ανακοίνωσαν ότι η έρευνά τους δείχνει πως τα νέα σκευάσματα προσφέρουν καλή προστασία έναντι τόσο της Εριδος όσο και της Πιρόλα (που φέρεται να πήρε το προσωνύμιο αυτό από κάποιον που συνδύασε τα ελληνικά γράμματα Πι και Ρο ως συνέχεια της Ομικρον…).
Στις ΗΠΑ οι ελεγκτικές υπηρεσίες θα εξετάσουν τώρα και το σκεύασμα της Novavax, το οποίο όμως (όπως και τα προηγούμενα εμβόλια της εταιρείας αυτής κατά του κορωνοϊού) είναι πρωτεϊνικό και όχι mRNA, όπως είναι αυτά των Pfizer και Moderna.
Το ότι τα νέα εμβόλια δεν περιλαμβάνουν προστασία από τον αρχικό ιό, μπορεί να βοηθήσει στη διεύρυνση της προστασίας έναντι νέων παραλλαγών. «Το ανοσοποιητικό μας σύστημα, όταν έχουμε αντιμετωπίσει κάτι, είναι προκατειλημμένο να το αντιμετωπίσει ξανά», είπε ο δρ Χο: «Επομένως, εάν συμπερειλάμβαναν στο εμβόλιο τα αρχικά στελέχη, το ανοσοποιητικό σύστημα θα αντιδρούσε κυρίως στο αρχικό συστατικό και όχι στη νέα έκδοση του ιού».
Εμβόλιο γρίπης
Οπως και πέρυσι, οι Αρχές αναμένεται να συστήσουν μάλιστα την ταυτόχρονη λήψη των εμβολίων κατά του κορωνοϊού και της γρίπης, αφού δεν έχει κάποια σχέση το ένα με το άλλο και είναι και τα δύο πολύτιμα για άτομα υψηλού κινδύνου.
Ακόμη δεν υφίστανται επαρκή δεδομένα σχετικά με τη σύζευξη του εμβολίου κατά της γρίπης με το εμβόλιο κατά της Covid. Ωστόσο, οι ειδικοί ελπίζουν ότι ο συνδυασμός των εμβολίων θα διευκολύνει μελλοντικά περισσότερους ανθρώπους να προστατευτούν, είπε ο δρ Χο.
