«Αν ποτέ η βυζαντινή παράδοση χαθεί, η πόλη της Καστοριάς είναι αρκετή
για να γίνει η ανάκτηση της»
Henri Gregoire,
Ελβετός Βυζαντινολόγος
Η Καστοριά είναι αλήθεια ότι δε γνώρισε μεγάλες καταστροφές από πυρκαγιές ή σεισμούς με αποτέλεσμα να φθάσει ως στις μέρες μας σχεδόν ακέραιη από το μακρινό της παρελθόν διατηρώντας την ιστορική της φυσιογνωμία, όπως διαμορφώθηκε κατά τους τελευταίους αιώνες της Τουρκοκρατίας και την περίοδο του Μεσοπολέμου.
Τρία κυρίως στοιχεία είναι που έκαναν γνωστή την πόλη της Καστοριάς σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα μοναδικά μνημεία της και τα πλούσια αρχοντικά της, η ομορφιά της λίμνης και του γύρω φυσικού τοπίου και η τέχνη της γουναρικής.
Η πόλη της Καστοριάς είναι η μοναδική στην Ελλάδα που σώζει αδιάλειπτη τη βυζαντινή και τη μεταβυζαντινή μνήμη. Οι 70 περίπου βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες που διασώζονται σήμερα στην πόλη, καλύπτοντας ένα ευρύ χρονολογικό εύρος από τα τέλη 9 ου αρχές 10ου μέχρι τον 19ο αιώνα, είναι μάρτυρες οικονομικής ακμής και πολιτισμού 10 περίπου αιώνων. Η Καστοριά επομένως, ανήκει σε εκείνα τα ελάχιστα παραδείγματα των πόλεων, που αποτελούν ένα ζωντανό μουσείο.
Η Καστοριά υπήρξε σημαντικό αστικό και διοικητικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής κατά τη βυζαντινή, μεταβυζαντινή και οθωμανική περίοδο, διατηρώντας σημαντικά μνημεία των περιόδων. Ανάμεσα σε αυτά τα μνημεία συγκαταλέγεται και ένας σημαντικός αριθμός κατοικιών αρχοντικών «Μακεδονικής Αρχιτεκτονικής».
Εκτός όμως από τα μνημεία της, η Καστοριά έχει και πλούσιες παραδοσιακές εκδηλώσεις, όπως είναι τα «ραγκουτσάρια» (καρναβάλια), οι «μπουμπούνες» και οι «γιορτές του ψαριού». Για το λόγο αυτό η πόλη αποτελεί έναν ενιαίο χώρο πολιτιστικού και τουριστικού ενδιαφέροντος.
Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 η Καστοριά χαρακτηρίστηκε ως «τουριστική» και γι’ αυτό έγινε το πρώτο κρατικό ξενοδοχείο της κατηγορίας «Ξενία» και στη συνέχεια ακολούθησαν και σε άλλα τουριστικά μέρη της χώρας μας.
Η Καστοριά είναι ένας ευλογημένος τόπος. Είναι η «Βυζαντινή αρχόντισσα» και έτσι προβάλλεται στο εξωτερικό. Η αρνητική επίδραση της πανδημίας COVID-19 δημιούργησε πρόκληση, ειδικά για τον τουριστικό τομέα. Για το λόγο αυτό έχει ήδη ξεκίνησει ο σχεδιασμός για την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της περιοχής από το Υπουργείο Τουρισμού και σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση αλλά και τους ιδιώτες (επιχειρηματίες, εμπόρους, καταστηματάρχες). Σημαντικό είναι αναφερθεί πως η πόλη προωθεί εναλλακτικές μορφές τουρισμού (δηλαδή τουρισμός αναψυχής, πολιτιστικός τουρισμός, θρησκευτικός τουρισμός, αγροτουρισμός), μετά την απώλεια εισοδήματος από τον τομέα της παραδοσιακής γούνας.
Στα πλαίσια της αναβάθμισης του τουριστικού προϊόντος έχει σχεδιαστεί η οπτική ταυτότητα και το τουριστικό σήμα της περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στα τοπικά προϊόντα με στόχο την πιστοποίηση της αυθεντικότητας και την ενίσχυση της εξωστρέφειας. Στο σήμα απεικονίζεται μια φιγούρα βουνού και θάλασσας και έχει δική του γραμματοσειρά η οποία ονομάστηκε «Πρέσπες» και αποτελεί έναν συνδυασμό της βυζαντινής τυπογραφίας και τυπογραφίας του σήμερα.
Η Καστοριά γίνετε σημείο αναφοράς και σιγά- σιγά μαζί με τις άλλες οικονομικές δραστηριότητες θα υπολογίζεται ότι η κύρια πηγή ανάπτυξης, θέσεων εργασίας, ποιοτικής αναβάθμισης και εσόδων για τη Δυτική Μακεδονία θα είναι ο τουρισμός.
Είναι επομένως σημαντικό οι προορισμοί και τα ενδιαφερόμενα μέρη να αναπτύξουν ένα σχέδιο διαχείρισης προορισμού, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν αρχικά οι αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας και επιπλέον να δημιουργηθεί ένας ασφαλής και ελκυστικός προορισμός στο πλαίσιο μιας μακροπρόθεσμης ανάπτυξης. Βέβαια, δεν είναι εύκολο να διατηρηθεί η θετική εικόνα του προορισμού χωρίς σημαντική προσπάθεια για μεγάλο χρονικό διάστημα.
