Οι αγορές άγριων ζώων στην Κίνα έχουν μακρά παράδοση και ίσως να ενισχύουν τα κλισέ ότι οι Κινέζοι τρώνε τα πάντα, ακόμη και σκύλους.

Διαβάστε τι συνεχίζουν να τρώνε πέρα από νυχτερίδες, σαύρες, γάτες και σκυλιά

Μέχρις ότου ήρθε ο κοροναϊός.

Στην αρχή της πανδημίας οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο ιός μεταδόθηκε για πρώτη φορά στον άνθρωπο από νυχτερίδα, σε αγορά στην πόλη Γιουχάν.

Παρ’ όλο που οι Κινέζοι ερευνητές διεξήγαγαν την εν λόγω μελέτη πάνω από δύο χρόνια πριν, δεν είχαν δημοσιοποιήσει τα αποτελέσματά της μέχρι την περασμένη Παρασκευή. Ανέφεραν ότι τα δείγματα από την αγορά της Χουανάν συμπεριελάμβαναν δύο εξελιγμένες μορφές του ιού, γνωστές και ως γενεαλογίες Α και Β, οι οποίες κυκλοφορούσαν κατά τη διάρκεια του εντοπισμού των πρώτων κρουσμάτων στην Κίνα.

Αυτά τα ευρήματα προκάλεσαν έκπληξη. Κατά τις πρώτες ημέρες της πανδημίας στην Κίνα, τα μόνα κρούσματα Covid που συνδέονταν με τη συγκεκριμένη αγορά, φαίνεται να ήταν αυτά της «γενεαλογίας Β». Και καθώς η «Β» φαινόταν να είναι μετεξέλιξη της «Α», κάποιοι ερευνητές ανέφεραν ότι ο ιός έφτασε στην αγορά, αφότου είχε ήδη κυκλοφορήσει στην πόλη Γουχάν.

Ωστόσο, αυτή η λογική ανατρέπεται από νέα κινεζική μελέτη, σύμφωνα με την οποία εντοπίζονται τόσο η «Α» όσο και η «Β» στα δείγματα που συνελέγησαν στην αγορά. Τα ευρήματα ταιριάζουν με το σενάριο που περιγράφουν ο Δρ. Γουόρομπι και οι συνεργάτες του, σύμφωνα με το οποίο υπήρξαν τουλάχιστον δύο περιστατικά μετάδοσης από ζώα σε ανθρώπους (spillover) στην αγορά.

Στο μεταξύ, μετά από εντατικότερες έρευνες επικράτησε η άποψη ότι ο φονικός ιός υπήρχε ήδη από πριν στις νυχτερίδες. Ίσως μάλιστα να υπήρχε ενδιάμεσος ξενιστής, ο παγκολίνος, μέσω του παράνομου εμπορίου των φολιδωτών αυτών μυρμηγκοφάγων.

Τα μέτρα στις αγορές άγριων ζώων
Όλα αυτά είναι παρελθόν, τουλάχιστον στις κινεζικές μεγαλουπόλεις. Οι αρχές έχουν πάρει πολλά μέτρα που οδήγησαν στο κλείσιμο αγορών ή στην απαγόρευση πώλησης ζωντανών ζώων. Στη Γιουχάν, η αγορά Χουανάν, όπου παλαιότερα έβρισκε κανείς κροκόδειλους, φίδια και κάστορες, έχει βάλει λουκέτο από καιρό. Από τον περασμένο Φεβρουάριο, η κινεζική κυβέρνηση έχει απαγορεύσει την πώληση και κατανάλωση άγριων ζώων σε ψαραγορές. Ισχύουν όμως τα αυστηρά μέτρα και στα απομακρυσμένα χωριά, όπου οι άνθρωποι έχουν λιγότερα χρήματα κι άλλες παραδόσεις από ότι στις μεγαλουπόλεις; Πωλήτρια σε αγορά στη Σανγκάη υποστηρίζει ότι λόγω κοροναϊού πολλά έχουν αλλάξει.

«Υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια. Μετράμε τη θερμοκρασία, σε όποιον μπαίνει στην αγορά, και φοράμε όλοι μάσκα. Απολυμαίνουμε την αγορά τρεις φορές την ημέρα. Ακολουθούμε τα μέτρα με μεγάλη αυστηρότητα. Οι αρχές στέλνουν ελεγκτές. Εάν παραβιάζεις τους κανόνες, σου επιβάλλουν τεράστια πρόστιμα». Αλλά ήδη από την νόσο SARS το 2003, αλλά κυρίως τη γρίπη των πτηνών οι Κινέζοι άλλαξαν τις διατροφικές τους συνήθειες. Η επιστημονική διαπίστωση ότι το 60% όλων των λοιμώξεων μεταφέρονται από τα ζώα στον άνθρωπο, είχε συνέπειες. Η σφαγή ζώων ενώπιον πελατών στις αγορές απαγορεύτηκε. Επίσης απαγορεύτηκε η πώληση ζωντανών πουλερικών, λέει ο Σι Φενγκ, μάνατζερ αγοράς στην Σανγκάη, ένας άνδρας γύρω στα 30.

Από την άλλη ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ για τις διατροφικές συνήθειες των Κινέζων, οι οποίες δεν φαίνεται να έχουν επηρεαστεί από τα όσα έχουν αποκαλυφθεί για τον τρόπο μετάδοσης του κοροναϊού, δημοσίευσε πριν λίγο καιρό η Daily Mail. Δύο ανταποκρίσεις, από ισάριθμες αγορές σε δύο πόλεις της νότιας Κίνας, αποκαλύπτουν και πάλι τις ίδιες αποκρουστικές εικόνες: Γάτες, σκύλοι, και άλλα κατοικίδια ή άγρια ζώα βρίσκονται και πάλι στα παζάρια προς ελεύθερη αγορά.
Εκστρατεία για τον παγκολίνο
«Κάθε γενιά έχει το δικό της στιλ ζωής» λέει. «Οι γονείς μου κι εγώ τρώμε διαφορετικά. Η νεολαία σήμερα αγοράζει μέσω του διαδικτύου. Δεν έχουν ιδέα του τι παραγγέλνουν. Εμπιστεύονται την περιγραφή του προϊόντος όπως διαβάζουν διαδικτυακά. Όταν νέοι άνθρωποι έρχονται σε ψαραγορές, δεν ξέρουν τι είναι τι». Ο Ζιν Ζονγκαό, από την οργάνωση προστασίας ζώων WWF, δεν ξέρει εάν έχει απαγορευτεί και στο διαδίκτυο η πώληση άγριων ζώων. «Υπήρχαν και στο παρελθόν καμπάνιες κατά της κατανάλωσης άγριων ζώων, αλλά δεν έγιναν με την ίδια σοβαρότητα, όπως με τον κοροναϊό, υπάρχουν ορισμένοι που διαφωνούν» λέει.

Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα δεν έχει βρει ακόμη λύση. Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται τμήματα του σώματος άγριων ζώων για θεραπευτικούς σκοπούς. Για παράδειγμα, οι φολίδες των παγκολίνων, ζώων που φέρονται ως ξενιστές κοροναϊού. Στην Κίνα έγινε τεράστια συζήτηση, εάν ο παγκολίνος έπρεπε να μπει στον κατάλογο των υπό εξαφάνιση ζώων. Και επετεύχθη. Οι Κινέζοι ζωόφιλοι, όπως τονίζει ο Ζιν Ζονγκαό, συνεχίζουν τον αγώνα τους εναντίον του εμπορίου άγριων ζώων.

Πηγές dw, The New York Times