Κ. Χατζημπίρος: Αν δεν υπήρχαν εκκενώσεις θα θρηνούσαμε νεκρούς

Οι εκκενώσεις είναι απαραίτητες και πρέπει να είναι πρωταρχικής σημασίας η προστασία της ανθρώπινης ζωής στις φυσικές καταστροφές. Με μικρομεσαίες φωτιές στο Μάτι θρηνήσαμε 102 νεκρούς. Η συσσωρευμένη καύσιμη ύλη και η κλιματική κρίση οδήγησαν σε τέτοιας έκτασης πυρκαγιές, οι οποίες όμως δεν είναι κάτι το πρωτοφανές. Τι πρέπει να γίνει για να επουλωθούν οι πληγές και τι να αλλάξει στην Πολιτική Προστασία. Ο Κίμων Χατζημπίρος, Ομότιμος Καθηγητής του ΕΜΠ μιλά στο Liberal.

Συνέντευξη στον Νικόλα Ταμπακόπουλο

Κύριε καθηγητά παρατηρούμε φέτος μεγάλης έκτασης πυρκαγιές που σβήνουν δύσκολα. Ποιοι οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτό το φαινόμενο;

Κατά τη διάρκεια αυτής της καταστροφής έχουν λεχθεί διάφορες υπερβολές και θα ήθελα να τοποθετηθώ για αυτές. Το φετινό φαινόμενο δεν είναι πρωτοφανές. Τα τελευταία σαράντα χρόνια έχουμε τουλάχιστον άλλες δύο χρονιές που εκδηλώθηκαν περισσότερες πυρκαγιές. Μπορεί αυτές να είναι και τέσσερις, ωστόσο το φαινόμενο εξελίσσεται και δεν γνωρίζουμε την ακριβή του έκταση. Αν παρατηρήσει κανείς το πόσες εκτάσεις καίγονται κάθε έτος τον τελευταίο χρόνο, θα έβλεπε πως κάθε επτά και δώδεκα χρόνια έχουμε μεγαλύτερες πυρκαγιές. Αυτό συμβαίνει γιατί έχει συσσωρευθεί πολύ ξερή βιομάζα στα πευκοδάση χαμηλού υψομέτρου. Αυτού του είδους τα δάση ούτως ή άλλως κάποια στιγμή καίγονται, όπως είναι φυσικό ανά μερικές δεκαετίες.

Αυτό που θα μπορούσαμε να κάνουμε για τις αναπόφευκτες αυτές φωτιές είναι να τις διαχειριζόμαστε με τέτοιο τρόπο, ώστε να εκδηλώνονται όσο το δυνατόν πιο αραιά και να μην είναι τόσο μεγάλες. Φυσικά, οι παραπάνω συνέπειες επιταχύνονται από την κλιματική αλλαγή και τις υψηλές θερμοκρασίες που παρατηρούνται.

Πώς θα μπορούσαμε να προφυλαχθούμε από τέτοιες πυρκαγιές στο μέλλον;

Πρέπει να γίνουν εμπεριστατωμένες επιστημονικές μελέτες,αφαιρώντας καύσιμη ύλη από τα δάση που αναπόφευκτα θα καούν. Επίσης, πρέπει να μειωθεί οπωσδήποτε ο κίνδυνος για τους ανθρώπους. Αυτό πρέπει να γίνει με αντικατάσταση της βλάστησης στις κατοικημένες περιοχές.

Επίσης, πρέπει να υπάρχει μια ενιαία υπηρεσία προστασία από τις δασικές πυρκαγιές. Αυτή δεν θα έπρεπε να είχε μόνο πυροσβεστικό χαρακτήρα, αλλά να ασχολείται περισσότερο με την πρόληψη. Η πυροσβεστική να αντιμετωπίζει τις πυρκαγιές, υπό τις διαταγές έμπειρων δασολόγων. Δυστυχώς, οι πρόσφατες πυρκαγιές ανέδειξαν πως δεν επιτεύχθηκε αρμονική συνεργασία μεταξύ της πυροσβεστικής και της δασικής υπηρεσίας.

Στις περιοχές που επλήγησαν, ποιά μέτρα πρέπει να ληφθούν για την επόμενη μέρα;

Και σε αυτό το σημείο ακούγονται υπερβολές για εντυπωσιασμό. Τα αντιπλημμυρικά έργα σαφώς και είναι αναγκαία, αλλά το κυριότερο είναι η αυστηρή απαγόρευση και υλοποίηση αυτής της βόσκησης. Συνοδευτικά διάφορα αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα θα βοηθήσουν, αλλά πρέπει να γίνουν σε μικρή κλίμακα και με υλικά από το καμένο δάσος, χωρίς τσιμέντο. Η ζωή επιστρέφει στις καμένες περιοχές από το φθινόπωρο.

Με τις πρώτες βροχές θα δούμε να φυτρώνουν ξανά χόρτα και τα σπόρια από τα πεύκα να αναγεννιούνται. Σε βάθος πενταετίας θα έχει αποκατασταθεί η ζημιά. Πολλοί αναφέρονται στη μεγάλη κλίση που έχουν οι καμένες εκτάσεις και πως αυτό θα επηρεάσει την αναγέννησή τους. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο, οι ίδιες εκτάσεις στο παρελθόν έχουν καεί κυριολεκτικά χιλιάδες φορές. Εκεί που υπάρχει σήμερα καμένο δάσος, θα υπάρξει πράσινο και εκεί που υπήρξε πράσινο, ήταν καμένο δάσος.

Τέλος, υπάρχει δημόσια συζήτηση για την αξία των εκκενώσεων. Ποια η απόψή σας;

Δεν μπορώ να μιλήσω για τον τρόπο που έγιναν οι εκκενώσεις, καθώς δεν έχω γνώση. Τις θεωρώ όμως απολύτως απαραίτητες και αν δεν υπήρχαν θα θρηνούσαμε νεκρούς. Το πρωταρχικό σε τέτοιες καταστροφές είναι να μην χαθούν ανθρώπινες ζωές και η πολιτεία είναι υποχρεωμένη να τις σώσει. Είναι όμως εντυπωσιακό πως με τόσο μεγάλες πυρκαγιές δεν χάθηκαν ζωές, ενώ στο Μάτι με μικρομεσαία πυρκαγιά θρηνήσαμε 102 νεκρούς.

*Ο Κίμων Χατζημπίρος είναι Ομότιμος Καθηγητής του ΕΜΠ