Ποιοι θα πληρώσουν το “μάρμαρο” από τα μέτρα του κρατικού προϋπολογισμού του 2018

Παταγώδης η αποτυχία των φοροεισπρακτικών μέτρων που συμφωνήθηκαν τον Μάιο του 2016 μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών, στο πλαίσιο της 1ης αξιολόγησης της πορείας υλοποίησης του Μνημονίου ΙΙΙ: Ζητούσαν πρόσθετα έσοδα 1,8 δισ. ευρώ και τελικά τα έσοδα μειώθηκαν κατά 945 εκατ. ευρώ!-Τι αρνείται να παραδεχτεί και τί κρύβει το υπουργείο Οικονομικών

Την παταγώδη αποτυχία των φοροεισπρακτικών μέτρων που συμφωνήθηκαν μεταξύ της κυβέρνησης και των δανειστών στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης της υλοποίησης του Μνημονίου ΙΙΙ και εφαρμόστηκαν από την 1η-1-2017 με σκοπό την είσπραξη πρόσθετων εσόδων ύψους 1,8 δισ. ευρώ εντός του τρέχοντος έτους καταδεικνύει το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2018, το οποίο κατατέθηκε χθες στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής. Ταυτόχρονα όμως το προσχέδιο αποκαλύπτει τις προθέσεις της κυβέρνησης να εφαρμόσει και το 2018 την ίδια αποτυχημένη συνταγή υπέρμετρης αύξησης των φορολογικών επιβαρύνσεων, καθώς προβλέπει την είσπραξη φορολογικών εσόδων αυξημένων κατά 955 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το 2017!

Σύμφωνα με απολογιστικά στοιχεία-σοκ που περιλαμβάνονται στις σελίδες 23-24 του κειμένου του προσχεδίου, τα συνολικά έσοδα του τακτικού κρατικού προϋπολογισμού και του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων αναμένεται να παρουσιάσουν φέτος υστέρηση της τάξεως των 2,05 δισ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει τεθεί με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής της περιόδου 2017-2021!

Όπως ομολογεί η ίδια η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών αναλύοντας τα αίτια της εξέλιξη αυτής, η σημαντική μείωση των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού του 2017 οφείλεται κατά κύριο λόγο στην υστέρηση των εισπράξεων από τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά 945 εκατ. ευρώ! Η υστέρηση αυτή όμως ήταν το αποτέλεσμα της πολιτικής της άδικης υπερφορολόγησης που εφάρμοσαν η κυβέρνηση και οι δανειστές, πράγμα το οποίο αποφεύγει να παραδεχθεί η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Παρ’ όλα αυτά από τα αριθμητικά στοιχεία που παρατίθενται στο προσχέδιο αποκαλύπτεται ότι τα έσοδα από τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων όχι μόνο δεν αυξήθηκαν κατά 1,8 δισ. ευρώ, όπως είχε προβλέψει η κυβέρνηση τον Μάιο του 2016 όταν ψήφιζε ένα πλήθος φοροεισπρακτικών μέτρων με το ν. 4387/2016 (μείωση του αφορολογήτου ορίου εισοδήματος των μισθωτών και των συνταξιούχων από τα 9.545 στα 8.636 – 9.091 ευρώ, αύξηση των συντελεστών φορολογίας εισοδήματος από 20%-42% σε 22%-45% για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, αύξηση των συντελεστών φορολογίας εισοδήματος από 11%-33% σε 15%-45% για τα εισοδήματα από ακίνητα, αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος από 75% σε 100% κ.λπ.) αλλά, αντιθέτως, μειώθηκαν κατά 945 εκατ. ευρώ!

Γιατί έπεσαν έξω

Η υστέρηση των εισπράξεων από τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά 945 εκατ. ευρώ αποδίδεται, ειδικότερα, από αντικειμενικούς παρατηρητές, στα ακόλουθα αίτια:

* Εκατοντάδες χιλιάδες αυτοαπασχολούμενοι δήλωσαν φέτος στην Εφορία σημαντικά μειωμένα εισοδήματα για το έτος 2016 προκειμένου να αποφύγουν υπέρμετρες επιβαρύνσεις από την επιβολή ασφαλιστικών εισφορών, δεδομένου ότι με το ν. 4387/2016 ή «νόμο Κατρούγκαλου» που ψηφίστηκε τον Μάιο του 2016 ως βάση υπολογισμού των καταβλητέων εισφορών των αυτοαπασχολουμένων λαμβάνονται πλέον υπόψη τα καθαρά ποσά ετησίου εισοδήματος που δηλώνονται στην Εφορία. Η σημαντική μείωση των δηλωθέντων ποσών εισοδημάτων, συνδυάστηκε με το γεγονός ότι για τα εισοδήματα από επιχειρηματικές δραστηριότητες του έτους 2016 εφαρμόστηκε νέα κλίμακα φορολόγησης στην οποία όλα τα ποσά ετησίων εισοδημάτων μέχρι τις 20.000 ευρώ φορολογήθηκαν με συντελεστή μειωμένο από το 26% στο 22%. Το αποτέλεσμα ήταν να σημειωθεί μεγάλη μείωση των ποσών του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων που καταλογίστηκαν στους συγκεκριμένους φορολογούμενους.

* Εκατομμύρια μισθωτοί και συνταξιούχοι φορολογούμενοι δήλωσαν φέτος στην Εφορία σημαντικά μειωμένα εισοδήματα για το έτος 2016. Οι μεν μισθωτοί επειδή έμειναν απλήρωτοι από τους εργοδότες τους για πολλούς μήνες μέσα στο 2016 οι δε συνταξιούχοι λόγω των συνεχών περικοπών που επέβαλε η κυβέρνηση στις αποδοχές τους. Το αποτέλεσμα ήταν να μειωθούν σημαντικά και οι εισπράξεις φόρου εισοδήματος από τις συγκεκριμένες κατηγορίες φυσικών προσώπων.

Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών αποφεύγει να παρουσιάσει αναλυτικά τις αιτίες για τη μείωση των εισπράξεων από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, καθώς εάν το έκανε θα αναγκαζόταν να παραδεχθεί την αποτυχία της φορολογικής πολιτικής που εφάρμοσε σε συνεργασία με τους δανειστές, στο πλαίσιο του Μνημονίου ΙΙΙ.

Σύμφωνα εξάλλου με τα όσα επισημαίνονται στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2018, η υστέρηση του συνόλου των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού του 2017 κατά 2,05 δισ. ευρώ οφείλεται επιπλέον:

– στην μεταφορά της είσπραξης της τελευταίας δόσης του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) ύψους 325 εκατ. ευρώ από τον Δεκέμβριο του 2017 στο Ιανουάριο του 2018

– στη σημαντική υπέρβαση της πρόβλεψης για τις πληρωμές επιστροφών φόρου (οι καταβληθείσες επιστροφές φόρου εκτιμάται ότι θα υπερβούν τον στόχο του ΜΠΔΣ κατά 1,362 δισ. ευρώ)

– στη μείωση των εσόδων του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων (ΠΔΕ) κατά 190 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ.

Tα νέα φοροεισπρακτικά μέτρα του 2018

Παρά την αποδεδειγμένη πλέον παταγώδη αποτυχία της συμφωνηθείσας με τους δανειστές φοροεισπρακτικής πολιτικής, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών αποφάσισε να επιβάλει το 2018 κι άλλα φοροεισπρακτικά μέτρα σε συνέχεια της ανθελληνικής συμφωνίας που υπέγραψε με τους δανειστές για την εφαρμογή του Μνημονίου ΙΙΙ. Συγκεκριμένα, όπως αποκαλύπτεται από τον αναλυτικό πίνακα με τις προβλέψεις για την πορεία των φορολογικών εσόδων κατά τα έτη 2017 και 2018, ο οποίος περιλαμβάνεται στις σελίδες 26-28 του προσχεδίου του νέου κρατικού προϋπολογισμού, κατά τη διάρκεια του επομένου έτους το Δημόσιο θα επιδιώξει να εισπράξει πρόσθετα φορολογικά έσοδα συνολικού ύψους 955 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 402 εκατ. ευρώ με αυξήσεις στην άμεση φορολογία και τα 553 εκατ. ευρώ με αυξήσεις στους έμμεσους φόρους!

Κατ’ αρχήν, τα συνολικά καθαρά έσοδα του τακτικού κρατικού προϋπολογισμού αναμένεται να αυξηθούν από 49,804 δισ. ευρώ το 2017 σε 50,693 δισ. ευρώ το 2018. Ειδικά τα έσοδα από την άμεση φορολογία προβλέπεται ότι θα αυξηθούν από 20,373 δισ. ευρώ το 2017 σε 20,775 δισ. ευρώ το 2018, ενώ τα έσοδα από την έμμεση φορολογία εκτιμάται ότι θα αυξηθούν από 27,099 δισ. ευρώ το 2017 σε 27,652 δισ. ευρώ το 2018.

Όπως ήδη έχουν αποκαλύψει τα dikaiologitika news αλλά σκόπιμα αποφεύγει να αναφέρει στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2018 η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, οι στόχοι για την αύξηση των εσόδων από την άμεση και την έμμεση φορολογία θα επιδιωχθεί να επιτευχθούν με την εφαρμογή, από την 1η-1-2018, των ακόλουθων φοροεισπρακτικών μέτρων (τα οποία έχουν συμφωνηθεί μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών και περιγράφονται αναλυτικά στο αναθεωρημένο Μνημόνιο ΙΙΙ):

1) Κατάργηση της έκπτωσης ποσοστού 1,5% κατά την παρακράτηση φόρου εισοδήματος επί των μισθών και των συντάξεων. Αποτέλεσμα της εφαρμογής της διάταξης αυτής θα είναι η αύξηση των μηνιαίων κρατήσεων φόρου εισοδήματος επί των μισθών και των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου του επομένου έτους.

2) Κατάργηση της διάταξης που προβλέπει έκπτωση, από τον φόρο εισοδήματος κάθε φυσικού προσώπου, του 10% του ποσού των δαπανών του για ιατρική, φαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, εφόσον οι δαπάνες αυτές υπερβαίνουν συνολικά το 5% του ετησίου ατομικού εισοδήματός του. Συνέπεια της κατάργησης της διάταξης αυτής θα είναι η περαιτέρω φορολογική επιβάρυνση των φυσικών προσώπων το 2018 όταν θα γίνει η εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για το 2017.

3) Επιβολή φόρου υπεραξίας στις πωλήσεις ακινήτων. Η περίοδος αναστολής της εφαρμογής του φόρου υπεραξίας ακινήτων λήγει την 31η-12-2017. Το πιο πιθανό, πλέον, είναι ο φόρος υπεραξίας ακινήτων να τεθεί σε ισχύ από την 1η-1-2018. Έτσι, από την 1η-1-2018 θα επιβάλλεται φόρος υπεραξίας με συντελεστή 15% στο κέρδος που προκύπτει ανάμεσα στην τιμή κτήσης και την τιμή πώλησης κάθε ακινήτου. Ο φόρος θα επιβαρύνει τον πωλητή του ακινήτου, ενώ ο αγοραστής θα εξακολουθεί να επιβαρύνεται με φόρο μεταβίβασης 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

Εφόσον ο φορολογούμενος έχει διακρατήσει το ακίνητο που πωλεί για πέντε τουλάχιστον έτη από τη στιγμή της απόκτησής του η υπεραξία θα είναι αφορολόγητη μέχρι το ποσό των 25.000 ευρώ.

Όσοι μεταβιβάζουν ακίνητα τα οποία έχουν στην κατοχή τους πριν από το 1995 θα απαλλάσσονται από το φόρο υπεραξίας.

4) Eπιβολή φόρου επί των εισοδημάτων από περιστασιακές και βραχυπρόθεσμες μισθώσεις ακίνητης περιουσίας, οι οποίες συνήθως εξυπηρετούνται μέσω της διεθνούς διαδικτυακής πλατφόρμας Airbnb. Ειδικότερα, στο ετήσιο εισόδημα από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων που αποκτά από φέτος κάθε φυσικό πρόσωπο θα επιβληθεί το 2018 φόρος εισοδήματος με βάση την κλίμακα φορολογίας των ενοικίων, δηλαδή με συντελεστές 15% από το πρώτο ευρώ μέχρι τα 12.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος, 35% στο τμήμα του ετησίου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ και 45% στο τμήμα του ετησίου εισοδήματος πάνω από τα 35.000 ευρώ, εφόσον τα ακίνητα εκμισθώνονται επιπλωμένα χωρίς την παροχή οιασδήποτε υπηρεσίας πλην της παροχής κλινοσκεπασμάτων.

5) Επιβολή φόρου διαμονής στα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα. Ο φόρος διαμονής θα ανέρχεται σε:

-0,5 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 1-2 αστέρων,

-1,5 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 3 αστέρων,

-3 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 4 αστέρων,

-4 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 5 αστέρων,

-0,50 ευρώ ανά ημερήσια χρήση για τα ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα.

6) Αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ σε 32 νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και της Δωδεκανήσου. Από την 1η-1-2018, στα νησιά των νομών Λέσβου, Χίου, Σάμου και Δωδεκανήσου (πλην Ρόδου και Καρπάθου, όπου ήδη οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ έχουν καταργηθεί), οι συντελεστές ΦΠΑ θα αυξηθούν από τα επίπεδα του 5%, του 9% και του 17%, στο 6%, στο 13% και στο 24%.

7) Κατάργηση του μειωμένου κατά 50% συντελεστή Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.) έναντι του ισχύοντος κανονικού συντελεστή που εφαρμόζεται στην περιοχή Δωδεκανήσου για την αιθυλική αλκοόλη που περιέχεται στα αλκοολούχα ποτά ή άλλα αλκοολούχα προϊόντα, τα οποία αποκτώνται από τα άλλα Κράτη Μέλη της Κοινότητας, αποστέλλονται από φορολογική αποθήκη της λοιπής Ελλάδος ή εισάγονται στην περιοχή αυτή από τρίτες χώρες.

8) Απώλεια της ρύθμισης των 100 δόσεων από την 1η μέρα που μια νέα οφειλή προς το Δημόσιο θα γίνεται ληξιπρόθεσμη. Από την 1η-1-2018 η ρύθμιση του ν. 4321/2015 για την τμηματική εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο έως και σε 100 δόσεις» θα χάνεται εφόσον ο οφειλέτης δεν εξοφλεί τις νέες, μετά την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση, οφειλές του, εντός της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους. Αν, δηλαδή, ο οφειλέτης καθυστερήσει έστω και μία μέρα την πληρωμή ενός νέου χρέους προς το Δημόσιο, θα χάνει αυτόματα τη ρύθμιση των «100 δόσεων».

9) Περικοπή κατά 50% των επιδομάτων θέρμανσης, που δίδονται υπό μορφή επιστροφής φόρου. Από το 2018 θα επέλθει και επανασχεδιασμός του επιδόματος θέρμανσης, με τη θέσπιση πιο αυστηρών εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων και με την επιβολή μειώσεων και στο ύψος του επιδόματος ανά λίτρο αγοραζόμενου πετρελαίου θέρμανσης, ώστε την παροχή αυτή να τη λαμβάνουν πολύ λιγότερα νοικοκυριά και σε χαμηλότερο ύψος.

10) Κατάργηση της φοροαπαλλαγής των βουλευτών και των δικαστικών λειτουργών. Από το νέο έτος καταργείται η έκπτωση από το φορολογητέο ποσό της βουλευτικής αποζημίωσης και των συνολικών αποδοχών των δικαστικών λειτουργών ποσού ίσου με το 25% του ακαθάριστου ποσού αυτών ως τεκμαρτού ποσού για την κάλυψη των δαπανών άσκησης του βουλευτικού και του δικαστικού λειτουργήματος.

11) Περαιτέρω αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες μέσω του υπολογισμού των εισφορών επί του αθροίσματος φορολογητέου εισοδήματος και καταβληθέντος εντός του 2017 εισφορών! Από 1/1/2018 οι εισφορές θα υπολογίζονται επί του συνολικού καθαρού φορολογητέου εισοδήματος προηγούμενου έτους κάθε επιχείρησης-επαγγελματία, προσαυξημένου με τις ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί κατά τη διάρκεια του 2017. Το 2018 θα είναι μεταβατικό καθεστώς, καθώς αντί για το 100% των ασφαλιστικών εισφορών του 2017, θα προστεθεί στα καθαρά φορολογητέα εισοδήματα το 80%.

Σημειώνεται, τέλος, ότι τα έσοδα του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων (ΠΔΕ) προβλέπεται να αυξηθούν κατά 308 εκατ. ευρώ, από 3,427 δισ. ευρώ το 2017 σε 3,735 δις. ευρώ το 2018.

Tα μέτρα μείωσης των δημοσίων δαπανών

Οι συνολικές δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού (σε ταμειακή βάση) προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 48,857 δισ. ευρώ το 2018, έναντι 49,251 δισ. ευρώ το 2017, δηλαδή να παρουσιάσουν μείωση κατά 394 εκατ. ευρώ.

Στη μείωση των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού θα συμβάλουν μεταξύ άλλων οι περικοπές συνολικού ύψους 1,348 δισ. ευρώ που προβλέπονται για τις δαπάνες ασφάλισης, περίθαλψης, κοινωνικής προστασίας, επιχορηγήσεων και λειτουργικών αναγκών του Δημοσίου. Στον αντίποδα, το 2018 οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις αναμένεται να είναι αυξημένες κατά 233 εκατ. ευρώ. Αυξημένες προβλέπονται επίσης οι αποδόσεις προς τρίτους φορείς κατά 148 εκατ. ευρώ, οι δαπάνες του αποθεματικού κατά 612 εκατ. ευρώ, οι δαπάνες για εγγυήσεις σε φορείς εντός γενικής κυβέρνησης κατά 72 εκατ. ευρώ, οι δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα κατά 35 εκατ. ευρώ και οι πληρωμές για τόκους δημοσίου χρέους κατά 50 εκατ. ευρώ (από 5,65 δισ. ευρώ το 2017 σε 5,7 δισ. ευρώ το 2018).

Στη μείωση των δαπανών για ασφάλιση περίθαλψη, κοινωνική προστασία, επιχορηγήσεις και λειτουργικές ανάγκες του Δημοσίου αναμένεται να συμβάλει η εφαρμογή των παρακάτω μέτρων που έχουν ήδη συμφωνηθεί μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών:

1) Καταργήσεις κοινωνικών επιδομάτων και αναδιανομή των κονδυλίων για την περαιτέρω ενίσχυση των δικαιούχων του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης. Πιο συγκεκριμένα, θα καταργηθούν το επίδομα απροστάτευτων τέκνων και τα επιδόματα φτώχειας και φυσικών καταστροφών.

2) Κατάργηση του ΕΚΑΣ για χιλιάδες χαμηλοσυνταξιούχους. Θα τεθούν σε ισχύ περαιτέρω αλλαγέςστα κριτήρια χορήγησης του ΕΚΑΣ μέσω της οποίας δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι θα στερηθούν ακόμη και 1.400 ευρώ τον χρόνο.

3) Περικοπές στα επιδόματα τριτέκνων και πολυτέκνων οικογενειών για ανακατανομή πόρων υπέρ των οικογενειών με 1-2 παιδιά. Προβλέπεται μείωση των εισοδηματικών ορίων για τη χορήγηση των συγκεκριμένων επιδομάτων ώστε να εξοικονομηθούν πόροι για τη χορήγηση μεγαλύτερων επιδομάτων σε οικογένειες με 1-2 παιδιά)

4) Αυστηρή εφαρμογή των θεσμών του rebate για την δαπάνη φαρμάκου και του claw back για τα ιδιωτικά θεραπευτήρια και διαγωνιστικά κέντρα.

Πρωτοφανής συρρίκνωση των δαπανών για τον ΕΟΠΥΥ και τα νοσοκομεία

Επιπλέον, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στη σελίδα 45 του προσχεδίου, του κρατικού προϋπολογισμού:

– Η χρηματοδότηση του ΕΟΠΥΥ από τον τακτικό προϋπολογισμό προβλέπεται μειωμένη κατά 226 εκατ. ευρώ λόγω της αύξησης των εσόδων του από ασφαλιστικές εισφορές. Το ύψος της κρατικής επιχορήγησης προβλέπεται να ανέλθει μόλις στα 100 εκατ. ευρώ και προορίζεται κυρίως για την κάλυψη της δαπάνης υγειονομικής περίθαλψης των ανασφάλιστων πολιτών!

– Το ύψος των μεταβιβάσεων από τον τακτικό προϋπολογισμό προς τα δημόσια νοσοκομεία και τα ΥΠΕ-ΠΕΔΥ θα είναι μειωμένο κατά 350 εκατ. ευρώ σε σχέση με τα αντίστοιχα μεγέθη του 2017.

Η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών υπόσχεται πάντως ότι ένα ποσό συνολικού ύψους 320 εκατ. ευρώ από όλες τις περικοπές που περιγράψαμε παραπάνω θα διατεθεί για την “υλοποίηση δράσεων κοινωνικής προστασίας.”

dikaiologitika.gr