Η κινητική αξιολόγηση και η αποκατάσταση
Γράφει ο Νικόλαος Παγούνης, M.Sc Sport Science & Physical Education*
Η κινητική αξιολόγηση χρησιμοποιείται συνήθως στο τέλος της αποκατάστασης ενός αθλητή για να καθορίσει την «ετοιμότητά» του να επιστρέψει στην αγωνιστική δράση. Αν και τα κινητικά μοτίβα της κινητικής αξιολόγησης δεν έχουν άμεση συσχέτιση με το άθλημα το οποίο κάνει ο αθλητής, παρόλα αυτά παρέχουν μια πλήρη εικόνα για την κίνηση του, εντοπίζοντας τις κινήσεις που χρειάζονται διόρθωση.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αποκατάστασης, μπορούμε να αποκρυπτογραφήσουμε τα λειτουργικά και δυσλειτουργικά μοτίβα των κινήσεων που μπορεί να επηρεάσουν την απόδοση του αθλητή. Ο σχεδιασμός των διορθωτικών ασκήσεων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει τον αθλητή στο να κινείται σωστά, αλλά και να κατανοήσει καλύτερα το προφίλ της κίνησης του. Η επιστροφή ενός αθλητή στην αγωνιστική δράση είναι μια πολύπλευρη διαδικασία, διότι πρέπει να εξετάσουμε το επίπεδο της ισορροπίας, του κινητικού ελέγχου και της κινητικότητας του, πριν επιστρέψει στους αγωνιστικούς χώρους.
Ένα απλό παράδειγμα ανεπαρκούς αποκατάστασης, που μπορεί να αυξήσει τους παράγοντες κινδύνου για μελλοντικούς τραυματισμούς είναι το διάστρεμμα στον αστράγαλο. Περίπου το 30-40% των διαστρεμμάτων του αστραγάλου γίνεται επαναλαμβανόμενο κάτι το οποίο οδηγεί σε απώλεια της κίνησης, η οποία με τη σειρά της μπορεί να γίνει αιτία τραυματισμού στο γόνατο, άρα μία ανεπαρκής αποκατάσταση αυξάνει τις πιθανότητες μελλοντικού τραυματισμού στην άρθρωση του γονάτου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση πρέπει να αποφύγουμε μια γρήγορη επιστροφή του αθλητή στην αγωνιστική δράση και θα πρέπει να εξετάσουμε, τη κινητικότητα του αστραγάλου, τη σταθερότητα του γόνατος, την κινητικότητα & σταθερότητα του ισχίου, τη σταθερότητα της οσφυϊκής μοίρας, την κινητικότητα της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, τη σταθερότητα και την κινητικότητα της ωμικής ζώνης, διότι πρέπει να σιγουρευτούμε ότι κάθε άρθρωση μπορεί να κινηθεί σωστά, ώστε να υπάρχει σωστή και συνεχής κίνηση από άρθρωση σε άρθρωση χωρίς να αλλοιώνεται η συνολική κίνηση του αθλητή.
Άρα η ακατάλληλη κινητικότητα στον αστράγαλο μπορεί να έχει τεράστιες επιπτώσεις στο γόνατο, και προοδευτικά μικρότερες επιπτώσεις στο ισχίο και σε όλο το υπόλοιπο σώμα. Όπως καταλαβαίνετε ένα πρόβλημα σε μια περιοχή του σώματος, μπορεί να επηρεάσει άμεσα ένα άλλο σημείο – περιοχή του σώματος, γι’ αυτό είναι επιτακτική ανάγκη να αναζητήσετε έναν γυμναστή που πρόκειται να δώσει ιδιαίτερη προσοχή σε αυτές τις λεπτομέρειες που πρέπει να εφαρμοστούν κατά τη φάση της αποκατάστασης και πριν την επιστροφή του αθλητή στην αγωνιστική δράση.
Επίσης σημαντικό ρόλο στην αποφυγή τραυματισμών και στην ετοιμότητα ενός αθλητή, παίζει η προθέρμανση του. Μελέτες δείχνουν ότι ένα απλό πρόγραμμα προθέρμανσης 15-20 λεπτών, πριν από το παιχνίδι ή πριν την προπόνηση μπορεί να μειώσει τη συχνότητα των τραυματισμών και να αυξήσει την ετοιμότητα και την ανθεκτικότητα των αθλητών, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνει τις κινητικές & νευρομυϊκές επιδόσεις τους.
Συνολικά το σύστημα της κινητικής αξιολόγησης περιλαμβάνει μία πλήρη ανάλυση της κίνησης του ανθρώπινου σώματος, όσον αφορά την εκτίμηση πιθανών μελλοντικών τραυματισμών και τη λειτουργική εκπαίδευση – εκμάθηση του αθλητή, να κινείται σωστά, κάτι το οποίο θα τον προστατέψει από τραυματισμούς, αλλά ταυτόχρονα θα τον βοηθήσει να βελτιστοποιήσει την απόδοση του.
*O κ. Νικόλαος Παγούνης ζει και εργάζεται στην Καστοριά, είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Σπουδών στην Αθλητική Ψυχολογία & Κινησιολογία με εξειδίκευση στην Αναπτυξιακή Κινησιολογία, Πιστοποιημένος Αξιολογητής της Κίνησης & της Αναπνοής του Ανθρώπινου σώματος και δημιουργός της ιστοσελίδας functionalmovement.gr
