Η ταινία του διάσημου Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ και δεκάδες άλλες παραγωγές
Ενα περιπαθές φιλί στην Πατησίων. Ενα ανθρωποκυνηγητό στην Πανεπιστημίου. Μια έκρηξη στην Πειραιώς. Την επόμενη φορά που θα έρθετε αντιμέτωποι με μία από τις παραπάνω σκηνές, μη θορυβηθείτε καθώς δεν θα είναι αληθινή. Τα τελευταία περίπου δύο χρόνια, σε πείσμα των δυσκολιών που έχει προκαλέσει η πανδημία, όλο και περισσότερες ξένες κινηματογραφικές παραγωγές επιλέγουν την Αθήνα ως τόπο γυρισμάτων. «Πάνω από 40 παραγωγές, μεσαίου και μεγάλου μήκους, τηλεοπτικά και διαφημίσεις, έχουν πραγματοποιηθεί στην πόλη μας», λέει στην «Κ» ο Στάθης Καλογερόπουλος, διευθυντής του Athens Film Office, που δημιούργησε ο Δήμος Αθηναίων μέσω της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής (ΕΑΤΑ) τον Μάρτιο του 2020 και έκτοτε λειτουργεί ως κανάλι υποδοχής και διαχείρισης κάθε αιτήματος κινηματογράφησης από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η ένταξη της χώρας μας στον διεθνή κινηματογραφικό χάρτη οφείλεται κυρίως στην αλλαγή της νομοθεσίας και στην παροχή οικονομικών προνομίων στις εταιρείες παραγωγής, στην καθιέρωση δηλαδή του Cash Rebate μέσω του νόμου 4487 του 2017 και της ακόλουθης αύξησης του ποσοστού με τους νόμους 4563/2018 και 4704/2020. «Στόχος μας δεν είναι η τουριστική προβολή της πόλης ούτε της χώρας», διευκρινίζει ο ίδιος, «άλλωστε η επιτυχία της Αθήνας είναι ότι μπορεί να αποτελέσει σκηνικό σε υποθέσεις που δεν σχετίζονται με την Ελλάδα».
Το βλέμμα των απανταχού σινεφίλ έχει στραφεί τις τελευταίες μέρες στο κλεινόν άστυ, καθώς ξεκίνησαν τα γυρίσματα της νέας ταινίας του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ, «Crimes of the Future», μιας ταινίας επιστημονικής φαντασίας. «Η Αθήνα ήταν μια κοινή επιλογή του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ αλλά και του παραγωγού του Ρόμπερτ Λάντος. Aφενός τους άρεσαν οι τοποθεσίες, που ταίριαζαν στην αισθητική της αφήγησης του Ντέιβιντ, αφετέρου τους προσείλκυσε και το γενναιόδωρο πρόγραμμα Cash Rebate», λέει στην «Κ» ο Πάνος Παπαχατζής, διευθυντής της εταιρείας παραγωγής «Αργοναύτες» και συμπαραγωγός στην ταινία του Κρόνενμπεργκ, ο οποίος είχε συνεργαστεί με επιτυχία το 2007 με τον Λάντος, κάτι που επίσης συνετέλεσε στην τελική απόφαση των Καναδών.
«Η Αθήνα δεν παρουσιάζεται αυτή καθαυτήν και αυτό δεν είναι αυτοσκοπός», τονίζει ο ίδιος, «είναι όμως σημαντικό ότι μια ιδιαίτερη ιστορία θα αναδείξει τα αρχιτεκτονικά κτίσματα και θα απεικονίσει την ποικιλομορφία που μπορεί να προσφέρει οπτικά μια πόλη σαν την Αθήνα, διατηρώντας ταυτόχρονα τα πολιτισμικά της στοιχεία καθώς μεταμορφώνεται σε ένα παγκόσμιο μέρος που φιλοξενεί το ιδιαίτερο σύμπαν του Κρόνενμπεργκ». Αραγε οι «αυτόχθονες» Αθηναίοι θα αναγνωρίσουν την πόλη τους, παρακολουθώντας την ταινία; «Τα γυρίσματα της ταινίας πραγματοποιούνται στο κέντρο της Αθήνας, ενδέχεται λοιπόν ένας Αθηναίος να αναγνωρίσει κάποια σημεία, αν και γίνονται παντού σκηνογραφικές επεμβάσεις», σημειώνει ο κ. Παπαχατζής. «Σκοπός μας είναι πάντοτε να παρασύρουμε τον θεατή στον αφηγηματικό κόσμο της ταινίας, οι τοποθεσίες έρχονται να επιβεβαιώσουν τη ρεαλιστική απεικόνιση του κόσμου αυτού». Για τους συντελεστές της παραγωγής, που θα ολοκληρωθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου, το στοίχημα είναι, «να μην μπορείτε να αναγνωρίσετε τις περιοχές που έγινε το γύρισμα, απόδειξη ότι ενσωματώνονται αρμονικά στην ιστορία».
Μπορεί η ταινία του Καναδού σκηνοθέτη να εκτυλίσσεται σε ουδέτερο… χωρόχρονο, η σειρά όμως «Τεχεράνη», όπως υποδηλώνει και ο τίτλος της, λαμβάνει χώρα στην ιρανική πρωτεύουσα, που εν προκειμένω είναι… η ελληνική. «Οι συντελεστές αντιλήφθηκαν ότι η ατμόσφαιρα της Αθήνας, με ορισμένες μετατροπές, μπορεί να θυμίσει Τεχεράνη», σημειώνει στην «Κ» η Φένια Κοσοβίτσα, Ελληνίδα παραγωγός της σειράς και διευθύντρια της εταιρείας παραγωγής Blond. Η πρώτη «σεζόν» της κατασκοπικής σειράς σημείωσε μεγάλη επιτυχία, με αποτέλεσμα αυτές τις μέρες έως και τα τέλη Νοεμβρίου να γυρίζεται στην πόλη μας και η… δεύτερη δόση. «Τo Cash Rebate έπαιξε ρόλο, ωστόσο από μόνο του δεν θα αρκούσε», διευκρινίζει η ίδια, «οι επικεφαλής είχαν διερευνήσει και την επιλογή της Σόφιας, η οποία όμως δεν μπορούσε τελικά να εξυπηρετήσει τις ανάγκες τους». Οι Ισραηλινοί γνώριζαν ήδη την Αθήνα, που είχαν όλοι τους επισκεφθεί ως τουρίστες.
Ιδανικό σκηνικό
«Κάνοντας μια πιο προσεκτική βόλτα στην πόλη, κατάλαβαν ότι θα μπορούσε να μετατραπεί στο ιδανικό σκηνικό». Πλέον, ηθοποιοί και σκηνοθέτες γνωρίζουν κάθε γωνιά της Αθήνας – «έχουν ξετρυπώσει τα καλύτερα ταβερνάκια», λέει γελώντας η κ. Κοσοβίτσα, που αναλαμβάνει τον ρόλο του μεσολαβητή μεταξύ Ισραηλινών και Ελλήνων καλλιτεχνών και τεχνικών, όπως και της Πολιτείας. «Προσπαθούμε να είμαστε ευέλικτοι και προσαρμόσιμοι», αναφέρει, «αν πρέπει να τραβήξουμε ένα ανθρωποκυνηγητό στο Σύνταγμα, για παράδειγμα, θα το κάνουμε μια Κυριακή και όχι μια καθημερινή σε ώρες αιχμής». Οι περισσότεροι, πάντως, κάτοικοι της πόλης φαίνονται ιδιαίτερα συνεργάσιμοι και δεν κρύβουν τον ενθουσιασμό τους, όταν «πέφτουν» πάνω σε γυρίσματα. Εξαίρεση, ίσως, αποτέλεσαν κάποιοι Ελληνες ταξιδιώτες που ένιωσαν… απειλή πέρυσι βλέποντας παντού αναρτημένες ταμπέλες στα αραβικά εντός του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος». «Είδαμε έκπληκτοι σχόλια στο Twitter από εξαγριωμένους χρήστες, που ισχυρίζονταν ότι οι Αραβες έχουν διεισδύσει ακόμα και στον εθνικό μας αερολιμένα», λέει γελώντας η κ. Κοσοβίτσα, που έσπευσε από κοινού με τους υπευθύνους του αεροδρομίου να διασκεδάσουν τις (λανθασμένες) εντυπώσεις.
Οι ξένες παραγωγές αποτελούν μια εξαιρετική ευκαιρία για Ελληνες τεχνικούς πολλών ειδικοτήτων, οι οποίοι μπορούν να αποκτήσουν επιπλέον τεχνογνωσία και να εμπλουτίσουν το βιογραφικό τους. Οσο περισσότερο η Αθήνα κερδίζει, βέβαια, έδαφος, τόσο ακριβότερη γίνεται. «Αυτό ακούγεται μεν θετικό, ωστόσο κρύβει έναν κίνδυνο τόσο για τις ελληνικές κινηματογραφικές παραγωγές όσο και για μικρές ανεξάρτητες παραγωγές με χαμηλό budget», υπενθυμίζει ο κ. Καλογερόπουλος. «Είναι σημαντικό να δοθεί μεγαλύτερη οικονομική υποστήριξη στους Ελληνες κινηματογραφιστές μέσω του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου». Οπως αναφέρει, «μπορεί να λάβουν μια επιχορήγηση 70.000 ευρώ, που είναι εξαιρετικά χαμηλό ποσό, είναι το κόστος ενός ακριβού γάμου αλλά όχι μιας ταινίας». Ενδεικτικά, η ταινία για τη ζωή του Γιάννη Αντετοκούνμπο, που μόλις ολοκληρώθηκε, είχε συνολικό προϋπολογισμό 23 εκατομμύρια, εκ των οποίων τα δύο αφορούσαν αποκλειστικά την τήρηση των πρωτοκόλλων πρόληψης από την πανδημία. «Είμαστε η χώρα της αφήγησης, δεν επιτρέπεται να μην έχουμε εγχώρια κινηματογραφική παραγωγή», καταλήγει ο ίδιος, αντιπαραβάλλοντας το παράδειγμα της Ισπανίας που προσελκύει ξένες παραγωγές αλλά μεριμνά και για τις δικές της.
