Συνέντευξη με τη Συγγραφέα των Best Sellers Λένα Μαντά: «Η σχέση μου με το χαρτί είναι ερωτική»
Η Λένα Μαντά γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, αλλά ήρθε στην Ελλάδα σε μικρή ηλικία. Σπούδασε νηπιαγωγός χωρίς ποτέ να θελήσει να ασκήσει το συγκεκριμένο επάγγελμα. Επί τρία χρόνια είχε δικό της θίασο κουκλοθέατρου, με έργα δικής της συγγραφής. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε τοπικές εφημερίδες και για δύο χρόνια διετέλεσε διευθύντρια προγράμματος σε ραδιοφωνικό σταθμό των βορείων προαστίων. Είναι παντρεμένη, έχει δύο παιδιά και μένει μόνιμα στο Καπανδρίτι.
Βραβεύτηκε «Συγγραφέας της Χρονιάς» το 2009 και το 2011 από το περιοδικό Life & Style.
To 2016 της απονεμήθηκε το Βραβείο Κοινού των βιβλιοπωλείων PUBLIC, στην κατηγορία «Ηρωίδα-Έμπνευση», για το μυθιστόρημά της «Μια συγγνώμη για το τέλος».
Βιβλία της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, στα ιταλικά, στα ισπανικά, στα τουρκικά, στα κινεζικά, στα αλβανικά, στα σερβικά και στα βουλγαρικά, ενώ συνολικά έχουν πουλήσει περισσότερο από 2 εκατομμύρια αντίτυπα στην Ελλάδα.
Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου της βιβλίου «Ταξίδι στη Βενετία», η διάσημη συγγραφέας βρέθηκε στην Καστοριά για την παρουσίασή του.
Συνέντευξη στη Χρύσα Κοσμίδου
Εδώ και δεκαοχτώ χρόνια, μας κρατάτε συντροφιά μέσω των βιβλίων σας. Θυμάστε πώς ξεκινήσατε το γράψιμο και πώς τελικά αποφασίσετε να ασχοληθείτε επαγγελματικά με τη συγγραφή βιβλίων;
Δεν θυμάμαι ποτέ τον εαυτό μου να μην γράφει… Όταν ήμουνα παιδί έγραφα παραμυθάκια, τα οποία έχουν μείνει στο συρτάρι. Συνέχισα με διηγήματα και νουβέλες. Πάντα έγραφα… κρατούσα και ημερολόγιο. Η σχέση μου με το χαρτί ήταν ερωτική, εκεί ξεφόρτωνα.
Η επαγγελματική συγγραφή των βιβλίων ξεκίνησε πολύ αργότερα στη ζωή μου και μάλιστα δεν ήταν πρωτοβουλία δική μου. Ειλικρινά, ποτέ δεν θα ξεκινούσα να πάω τα χειρόγραφά μου σε εκδότες. Η λέξη “συγγραφέας” δεν υπήρχε στο λεξιλόγιό μου. Ο σύζυγός μου Γιώργος, διάβαζε τα όσα έγραφα και του άρεζαν πάρα πολύ. Έτσι λοιπόν αποφάσισε εκείνος να πάει τα κείμενά μου σε εκδότες.
Στη συνέχεια δέχθηκα επιστολές απόρριψης, αλλά και τηλεφωνήματα για συνεργασία από δυο εκδοτικούς οίκους. Έτσι λοιπόν, επέλεξα να συνεργαστώ με έναν μεγάλο εκδοτικό οίκο της εποχής και το 2001 κυκλοφόρησε το πρώτο μου βιβλίο με τον τίτλο «Τη μέρα που σε γνώρισα». Οφείλω να ομολογήσω πως δεν τα είχαμε πάει ιδιαίτερα καλά σε πωλήσεις, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα να απορρίψουν όλα τα βιβλία που τους έδωσα μετέπειτα.
Πώς νιώσατε όταν πιάσατε στα χέρια σας το πρώτο σας βιβλίο;
Ήταν λίγο περίεργες οι συνθήκες ακόμα και σε αυτό, καθώς δεν είχα την ενημέρωση για το πότε θα κυκλοφορήσει το βιβλίο. Το έμαθα τυχαία.
Όταν το γράφω είναι δικό μου. Όταν το δω σε βιβλίο έχει φύγει από εμένα πια. Αισθάνομαι αποξενωμένη.
Οι κριτικές που έχετε δεχθεί όλα αυτά τα χρόνια είναι πάρα πολύ θετικές. Βιβλία σας έχουν μεταφραστεί σε διάφορες ξένες γλώσσες και έχουν κυκλοφορήσει σε όλον τον κόσμο. Ένα από τα βιβλία σας έγινε και τηλεοπτική σειρά. Εσείς που είστε η πιο σκληρή κριτής του εαυτού σας, μπορείτε να ξεχωρίσετε κάποιο από τα βιβλία σας, είτε με θετικό, είτε με αρνητικό πρόσημο;
Κάθε βιβλίο μου το αγαπώ για διαφορετικό λόγο. Σε άλλο αγαπάς την ηρωίδα, σε άλλο σου αρέσει η πλοκή. Το αγαπημένο μου είναι το «Βαλς με 12 θεούς», γιατί είναι το γούρι μου. Με αυτό το βιβλίο πέρασα το 2004 το κατώφλι των εκδόσεων «Ψυχογιός» και εκδόθηκε το 2005. Από εκείνη τη στιγμή και ύστερα η σχέση μου με τον εκδοτικό οίκο εξελίχθηκε σε σχέση ζωής.
Από την άλλη πλευρά βιβλίο που έγραψα και δεν μου άρεσε, έχει μείνει στο συρτάρι μου.
Ποια είναι η ιστορία του τελευταίου σας βιβλίου «Ταξίδι στη Βενετία»;
Πρόκειται για ένα βιβλίο το οποίο το είχα σχεδιάσει εδώ και τρία χρόνια. Μετά τον θάνατο της μητέρας μου και την έκδοση του βιβλίου «Ζωή σε πόλεμο», που κατά κάποιο τρόπο μου επέβαλε το μυαλό μου να το γράψω, η «Βενετία», ξαναήρθε και μάλιστα εμπλουτισμένη. Ενσωματώθηκαν περισσότερες ιστορίες από όσες είχα αρχικά σχεδιάσει να μπούνε.
Η «Βενετία» είναι μια γυναίκα η οποία έχει στις αποσκευές της πολύ πόνο. Έχει αποφασίσει να απομονωθεί και να ζήσει μόνη, άγνωστη μεταξύ αγνώστων. Ώσπου έρχεται η ανατροπή καθώς θα μπουν στη ζωή της τρία κοριτσάκια τα οποία τα βλέπουμε να μεγαλώνουν δίπλα της και να γίνονται γυναίκες. Είναι ένα πολυπρόσωπο βιβλίο και πολύ μεγάλο. Οι αναγνώστες θα διαπιστώσουν ότι υπάρχουν πολλές περισσότερες αράδες ανά σελίδα.
Πόσο δύσκολη η συγγραφή ενός βιβλίου; Η έμπνευση έρχεται δύσκολα;
Πρώτα από όλα, τα πάντα είναι θέμα ταλέντου. Από εκεί και μετά θέλει πάρα πολλή δουλειά. Πολλοί είναι εκείνοι που θέλουν να γράψουν, ωστόσο αυτά τα οποία έχουν στο μυαλό τους δεν κατορθώνουν να τα αποτυπώσουν με ελκυστικό τρόπο στο χαρτί, με αποτέλεσμα να απογοητεύονται και οι ίδιοι. Εκεί συνειδητοποιούν το πόσο δύσκολο είναι.
Για να γίνει κάποιος συγγραφέας, θα πρέπει να χειρίζεται πάρα πολύ καλά την ελληνική γλώσσα. Δυστυχώς στη σημερινή εποχή έχουμε πρόβλημα, έχουμε ξεχάσει να μιλάμε και να γράφουμε ελληνικά.
Βλέπουμε πως στην Ελλάδα του 2019, αρκετοί είναι εκείνοι που έχουν αντικαταστήσει το πατροπαράδοτο βιβλίο με το ηλεκτρονικό βιβλίο, το λεγόμενο e-book. Τίθεται θέμα σύγκρισης μεταξύ αυτών των δύο;
Σίγουρα οι πωλήσεις των e-books δεν μπορούν να συναγωνιστούν με τίποτα τα βιβλία. Όλες οι συσκευές ανάγνωσης έχουν κάνει φιλότιμες προσπάθειες προσομοίωσης της ανάγνωσης. Η διαφορά είναι πως ένα κλασσικό βιβλίο ικανοποίει εκτός από την αίσθηση της όρασης, την αφή, την ακοή, την όσφρηση. Είναι πιο γλυκό.
Βέβαια, οφείλουμε να παραδεχτούμε πως αρκετός κόσμος, αναγκαστικά αγοράζει τα e-books. Όπως όσοι διαμένουν στο εξωτερικό και δεν έχουν τρόπο να προμηθευτούν βιβλία. Όσοι έχουν γεμάτες βιβλιοθήκες και δεν έχουν άλλο χώρο. Βολεύουν και στα ταξίδια.
Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν και τα αρνητικά και τα θετικά. Προσωπικά λέω πως «επειδή βγήκαν τα ασανσέρ δεν σημαίνει ότι θα καταργηθούν οι σκάλες».
Λόγω της οικονομικής κρίσης, έχουν μειωθεί οι πωλήσεις των βιβλίων;
Η οικονομική κρίση, έπληξε πολύ σοβαρά την αγορά του βιβλίου. Βέβαια στην περιφέρεια έχει γίνει πολύ καλή δουλειά με τις δανειστικές βιβλιοθήκες και έτσι δεν χάνει ο κόσμος την επαφή του με τα βιβλία. Το πλήγμα ήρθε στους πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς και επειδή μπορώ και θυμάμαι ακόμα πώς είναι να αγωνιάς, στεναχωριέμαι πάρα πολύ για αυτά τα νέα παιδιά. Οι αναγνώστες κατά το παρελθόν αγόραζαν πολλά βιβλία. Και παλιών- αγαπημένων τους συγγραφέων, αλλά και των νέων, προκειμένου να δοκιμάσουν τη γραφή τους.
Πώς διαχειρίζεστε την αγάπη του κόσμου; Βλέπουμε πως είστε κυρίως η αγαπημένη συγγραφέας του γυναικείου φύλου.
Οι γυναίκες είναι ένα πολύ δυναμικό αναγνωστικό κοινό, καθώς διαβάζουν πολύ περισσότερο μυθιστόρημα. Την αγάπη δεν μπορείς να την διαχειριστείς. Είναι ένα ρούχο που το φοράς και το αισθάνεσαι πάρα πολύ όμορφα.
Συνήθως στη ζωή μας όταν μας συμβαίνει κάτι άσχημο, κατεβάζουμε το κεφάλι και λέμε «γιατί να μου συμβεί αυτό». Όταν μας συμβαίνει κάτι καλό ποτέ δεν αναρωτιόμαστε «γιατί περνάω τόσο καλά». Άρα την αγάπη την απολαμβάνεις και νιώθεις ευλογημένος για αυτή.
Έχω διαβάσει τα περισσότερα βιβλία σας και έχω εκπλαγεί από την εσωτερική δύναμη των ηρωίδων σας. Ωστόσο για εμένα προσωπικά, η μεγαλύτερη ηρωίδα είστε εσείς, καθώς βγήκατε νικήτρια στη δύσκολη μάχη με τον καρκίνο.
Εντελώς τυχαία ανακάλυψα ότι είχα λέμφωμα στο στομάχι μου, το οποίο εάν το αφήσεις εξελίσσεται πολύ άσχημα. Στη συνέχεια υποβλήθηκα σε χημειοθεραπείες, οι οποίες κράτησαν τέσσερις μήνες και πλέον τις έχω ξεχάσει. Η επιλογή μου είναι να αφήνω πίσω το παρελθόν, για να μην μου χαρακώνει το μέλλον.
Φυσικά ήταν μια δύσκολη περίοδο της ζωής μου, η αλλαγή της εμφάνισης για μια γυναίκα γνωρίζουμε πώς επιδρά στην ψυχολογία της. Για να είμαι ειλικρινής, αντιμετώπισα την όλη κατάσταση ήπια. Όταν μου ανακοίνωσαν οι γιατροί ότι είναι πλήρως ιάσιμο το θέμα υγείας με το οποίο ήρθα αντιμέτωπη, δεν έκατσα να κλάψω. Υπάρχουν άνθρωποι που παλεύουν για χρόνια με τον Ca και με αμφίβολο το αποτέλεσμα. Όλους αυτούς τους ανθρώπους που είναι δυνατοί και μάχιμοι τους καμαρώνω.
Το μυστικό είναι να μην αλλάξεις την καθημερινότητά σου.
