Επιστροφή στα χρόνια της αθωότητας
Γράφει η Τάνια Ώττα
Μας έχουν λείψει αυτά τα χρόνια που ήμασταν πιο αθώοι τεχνολογικά, πιο ελεύθεροι κοινωνικά, πιο ανθρώπινοι στην καθημερινότητά μας, μη ελεγχόμενοι από άψυχα αντικείμενα, που στις μέρες μας αποκτούν ολοένα και περισσότερη δύναμη και επιρροή πάνω μας. Έτσι τα ονομάζω, χρόνια της αθωότητας, γιατί ήταν αν το καλοσκεφτείς. Οι άνθρωποι ήταν αληθινοί, χωρίς ψεύτικα προφίλ και δίψα για αυτοπροβολή και έλεγχο. Οι άνθρωποι δεν φοβόντουσαν να μιλήσουν και να εκφραστούν κοιτώντας τον άλλο στα μάτια. Οι άνθρωποι ζούσαν τις δικές τους στιγμές χωρίς να τις μοιράζονται με το σύμπαν.
Ήταν όμορφα τα χρόνια εκείνα, που βρισκόσουν με τους φίλους σου από κοντά κι όχι διαδικτυακά, που μοιραζόσουν στιγμές με τους ανθρώπους που αγαπάς σε απόσταση αναπνοής κι όχι μέσω μηνυμάτων, που δεν σε έλεγχε κανείς που πας και τι κάνεις. Υπήρχε μία ελευθερία κινήσεων που σήμερα έχει χαθεί. Δεμένοι από την τεχνολογία, βιώνουμε μία κατάσταση εθελούσιου ελέγχου. Αναζητούμε τη δημοσιότητα, χάνουμε τις ιδιωτικές στιγμές, γιατί θέλουμε να τις μοιραζόμαστε με άλλους, ξένους, στην άλλη άκρη του πλανήτη, διαδικτυακούς φίλους τους λένε. Βολευόμαστε στο να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας με γραπτά μηνύματα, σκίτσα και καρδούλες και ξεχάσαμε να μιλάμε, να ακούμε, να διαβάζουμε τα μάτια, τα χείλη, το σώμα.
Το είχε προβλέψει ο Τζορτζ Όργουελ στο βιβλίο του 1984. Ένα προφητικό μυθιστόρημα που αποτύπωσε τη σημερινή εικόνα της κοινωνίας μας χρόνια πριν. Ο Μεγάλος Αδερφός μας παρακολουθεί, ο άνθρωπος υπακούει στο σύστημα, οι σκέψεις ελέγχονται. Κάθε βήμα, κάθε κίνηση, κάθε σκέψη, διασκορπίζεται μέσω του διαδικτύου σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Ο άνθρωπος χάνει την ιδιωτικότητά του με τη θέλησή του και γίνεται μέρος της ελεγχόμενης κοινωνίας που υπνωτίζει τα μέλη της να υπακούουν σε κανόνες υποταγής.
Ήταν πιο αθώα τα χρόνια πριν οι κινητές μικροσυσκευές γίνουν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, πριν η τεχνολογία κυριεύσει κάθε μας κίνηση. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι ξεπεράστηκαν τα όρια πολύ γρήγορα και εύκολα. Η τεχνολογία προσφέρει μεγάλα οφέλη σε όλους τους τομείς της ζωής μας, όμως όταν ξεφεύγεις από τα όρια της χρήσης και περνάς στην κατάχρηση τότε το παιχνίδι χάνεται. Οι δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες γοήτευσαν τον άνθρωπο, του έδωσαν δύναμη να ελέγχει, να επιβάλλεται, να ξεχωρίζει. Τον παρέσυραν σε έναν κόσμο εικονικό, πλασμένο στις προτιμήσεις του και τον έκαναν κυρίαρχο του παιχνιδιού. Η ικανοποίηση της αυτοπροβολής, η δυνατότητα της επιρροής, ο έλεγχος των ατόμων εξυπηρετούνται άριστα μέσα από το διαδίκτυο και τις έξυπνες συσκευές. Το ζήτημα είναι ότι παραγίναμε έξυπνοι και χάσαμε την ουσία της ζωής. Γίναμε θύματα της δικής μας ανακάλυψης. Είμαστε τόσο κοντά κι όμως νιώθουμε μακριά. Κοιμόμαστε και ξυπνάμε με το κινητό στο χέρι. Κοινοποιούμε κάθε στιγμή για να εισπράξουμε την ικανοποίηση μέσα από Like, εικονίδια και σκίτσα.
Χάνουμε την μαγεία της προσωπικής επαφής, κρυβόμαστε πίσω από άψυχα μηνύματα και αναρτήσεις, αγνοούμε την μοναδικότητα των προσωπικών στιγμών, παραμελούμε ανθρώπους, βλάπτουμε τον ίδιο μας τον εαυτό.
Άραγε το έχουμε αντιληφθεί αυτό; Ίσως. Όμως όσο κι αν μας ενοχλεί μας αρέσει ταυτόχρονα. Μένουμε μόνο στη διαπίστωση του προβλήματος και δεν προχωράμε στην πράξη γιατί φοβόμαστε ότι θα χάσουμε τα πάντα.
Θα κλείσω λέγοντας ότι μία εξάρτηση που μετατρέπεται σε επικίνδυνο εθισμό, έχει σίγουρα ανεξέλεγκτες συνέπειες στο μέλλον. Φοβάμαι ότι η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη. Παρασυρθήκαμε.
