Πήγες τις διακοπές σου, κάθισες στον ήλιο, αν δεν μαύρισες βαθιά πάντως ένα χρωματάκι σίγουρα το πήρες και τώρα ήρθε η ώρα να μάθεις πόσο κακό είναι στα αλήθεια το μαύρισμα. Οι New York Times ζήτησαν τη βοήθεια της Δρ Maral Skelsey, δερματολόγου στο Georgetown University, για να εξηγήσει τι προκαλεί η παρατεταμένη έκθεση του δέρματος μας στις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου.
Όχι ότι δεν έχουμε ξανακούσει κάτι ανάλογο. Παρ’ όλ’αυτά, από ό,τι φαίνεται δεν κατανοούμε πλήρως τον κίνδυνο. Οπότε είναι χρήσιμο να επαναλαμβάνονται τα δεδομένα, μήπως και κάποια στιγμή τα εμπεδώσουμε.
Το μαυρισμένο δέρμα, λοιπόν, μπορεί να μην πονάει και να μην ξεφλουδίζει όπως το ηλιακό έγκαυμα, ωστόσο εξακολουθεί να μην είναι ασφαλές. Όπως λέει χαρακτηριστικά η Δρ Skelsey, «αν το δέρμα σας μπορούσε να μιλήσει, θα το ακούγατε να λέει ένα “Άουτς!” κάθε φορά που προσπαθείτε να μαυρίσετε».
«Το δέρμα γίνεται χάλκινο ακριβώς επειδή έχει τραυματιστεί», επισημαίνει η ειδικός. «Η επιπλέον μελάγχρωση είναι η προσπάθεια του δέρματος να προστατευτεί από περαιτέρω ζημιές».
Πάμε στο επόμενο θέμα. Τα ηλιακά εγκαύματα έχουν από καιρό συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του δέρματος. Ο κίνδυνος αυξάνεται και μέσω του μαυρίσματος. Όπως λέει η Δρ Patricia Farris, δερματολόγος, «το μαύρισμα και τα ηλιακά εγκαύματα προκαλούνται από την έκθεση σε δύο τύπους υπεριωδών ακτίνων που εκπέμπονται από τον ήλιο. Οι υπεριώδεις ακτίνες Β προκαλούν ηλιακά εγκαύματα και οι υπεριώδεις ακτίνες Α διεισδύουν βαθύτερα και προκαλούν μαύρισμα. Και οι δύο τύποι υπεριωδών ακτίνων μπορούν να προκαλέσουν μεταλλάξεις στο DNA που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου».
Σε ό,τι αφορά τη χρήση solarium, που αρχικά είχε διαφημιστεί ως «ασφαλής τρόπος μαυρίσματος», η Δρ. Farris λέει ότι «σχεδόν αμέσως μετά το λανσάρισμά τους, οι δερματολόγοι άρχισαν να βλέπουν όλο και νεότερους ασθενείς με καρκίνο του δέρματος. Ιδιαίτερα μελάνωμα».
Πώς αλλιώς τραυματίζει το δέρμα η ακτινοβολία UVA
Η ακτινοβολία UVA τραυματίζει το δέρμα και με άλλους τρόπους, διευκρινίζει στους NYT η Δρ Min Deng, επίσης δερματολόγος. «Υπάρχει μια γκάμα συνεπειών σε κυτταρικό επίπεδο. Πέραν της άμεσης καταστροφής του DNA, η ακτινοβολία UVA καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα με τρόπους που αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο για καρκίνο».
Επιπροσθέτως, γερνάει το δέρμα. «Οι ακτίνες UVA εμπλέκονται στη διάσπαση των μορίων κολλαγόνου και ελαστίνης, και προκαλούν ρυτίδες, καφέ κηλίδες και φθαρμένο δέρμα».
Ναι, αλλά δεν χρειαζόμαστε τη βιταμίνη D;
Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για την υγεία του οργανισμού μας. Ωστόσο, φαίνεται πως είμαστε πολλοί εκείνοι που δεν έχουμε καταλάβει ακριβώς ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να τη λάβουμε.
Η συγκεκριμένη βιταμίνη συντίθεται στο δέρμα μετά την έκθεση στις ακτίνες UVB του ήλιου. Οι περισσότεροι ενήλικες με πιο ανοιχτόχρωμο δέρμα μπορούν συνήθως να λάβουν αρκετή αφού περάσουν έως και 10 λεπτά υπό τον ήλιο, το μεσημέρι κατά τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες. Τουλάχιστον αυτό έχει αποκαλύψει έρευνα.
Άλλες μελέτες προτείνουν πως το αντηλιακό δεν επηρεάζει σημαντικά την ικανότητα του σώματος να παράγει βιταμίνη D από την έκθεση στο ηλιακό φως.
Εάν λοιπόν έχουμε πιο σκούρο δέρμα, το σώμα μας ενδέχεται να μην μπορεί να συνθέσει αρκετή βιταμίνη D από το φως του ήλιου. Επομένως, είναι ασφαλέστερο να τη λαμβάνουμε από τροφές όπως ο σολομός, οι κρόκοι αβγών, το εμπλουτισμένο γάλα και οι χυμοί, καθώς και από συμπληρώματα, εφόσον έχουμε σχετική γνωμοδότηση ειδικού.
Οι ηλικιωμένοι έχουν επίσης, μεγαλύτερο πρόβλημα στη σύνθεση βιταμίνης D σε σύγκριση με τους νεότερους. Κατά συνέπεια, πρέπει να τρώνε περισσότερες τροφές πλούσιες σε αυτήν τη βιταμίνη και να παίρνουν συμπληρώματα.
Μπορεί να μας προφυλάξει το αντηλιακό;
Οι ειδικοί εξήγησαν στους New York Times ότι για να προστατέψουμε καλύτερα το δέρμα μας από τις ακτίνες UVA και UVB είναι καλό να χρησιμοποιούμε αντηλιακό που φέρει την ένδειξη «ευρέως φάσματος», με SFP 30.
Το πρόβλημα με τη χρήση αντηλιακού είναι πως οι περισσότεροι δεν το εφαρμόζουμε σωστά: Βάζουμε μόνο το ¼ της ποσότητας που είναι ικανή να μας προφυλάξει. Το εκτεθειμένο δέρμα χρειάζεται ποσότητα όσο ένα σφηνάκι, για να υπάρχει η κατάλληλη κάλυψη.
Επίσης, χρειάζεται επανάληψη εφαρμογής κάθε μία ώρα, αν ιδρώνουμε ή κολυμπάμε. Αν δεν υπάρχει υγρό στοιχείο στη μέση, η επανάληψη πρέπει να γίνεται κάθε δίωρο.
Χρήσιμα μπορούν να φανούν και τα αντηλιακά ρούχα, τα καπέλα, οι ομπρέλες θαλάσσης, τα γυαλιά ηλίου, μαζί με τα φιμέ τζάμια στο αυτοκίνητο.
