Τάσος Μαντικίδης
Κοινός τόπος είναι ότι χρηματιστηριακά σκάνδαλα υπήρξαν και μάλλον θα συνεχίσουν να υπάρχουν στις κεφαλαιαγορές, καθώς φαίνεται πως αποτελούν ίδιον της ανθρώπινης φύσης. Από τα σκάνδαλα της ιταλικής Parmalat, των αμερικανικών Εnron και WorldCom, ή της Globo Pl, μιας ελληνικών συμφερόντων εισηγμένης στην αγορά AIM του Λονδίνου, ως το κορυφαίο για την Ελλάδα σκάνδαλο της Folli Follie, που ανέδειξε τη σκοτεινή πλευρά του ελληνικού επιχειρείν με τραγικές συνέπειες σε μετόχους, ομολογιούχους και την ίδια την ελληνική αγορά, οι λογιστικές αλχημείες και ατασθαλίες δείχνουν να παραμένουν ανοιχτές πληγές στις χρηματιστηριακές αγορές.
Στις τσέπες
Εξάλλου δεν έχει περάσει πολύς καιρός, όπως αναφέρεται στην αγορά, που οι ορκωτοί ελεγκτές μπορούσαν να «πιστοποιούν» ισολογισμούς με μόνο κίνδυνο να χάσουν την άδειά τους, αυξήσεις κεφαλαίων που κατευθύνθηκαν «κάπου αλλού», την ώρα που οι τσέπες αρκετών επιχειρηματιών ήταν «συνδεδεμένες με το ταμείο» των εταιρειών τους, ενώ άλλοι, αφού πρώτα πούλησαν τις μετοχές τους τις καλές χρηματιστηριακές ημέρες, μετά τις επαναγόρασαν με προτάσεις εξαγοράς, έναντι χαμηλού τιμήματος σε βάρος των μικρομετόχων κ.ά.
Αδυναμίες
Παρά τις κινήσεις μάλιστα ενίσχυσης της αξιοπιστίας και της αποτελεσματικότητας της κεφαλαιαγοράς τα τελευταία χρόνια, κοινός τόπος είναι ότι η ελληνική Δικαιοσύνη που χωλαίνει, δεν βοηθάει στα δρώμενα της ελληνικής κεφαλαιαγοράς αλλά και της ίδιας της οικονομίας. Το δικαστικό σύστημα παρουσιάζει σημαντικές αδυναμίες που σχετίζονται με την ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης, παρωχημένων και αναποτελεσματικών διαδικασιών και διαρθρωτικών αδυναμιών. Το ποσοστό επίλυσης υποθέσεων (clearance rate) κινείται κάτω από τον αντίστοιχο μέσο όρο της ΕΕ (82,4%, έναντι 100%), ενώ ο χρόνος απονομής της δικαιοσύνης (728 ημέρες) είναι ο υψηλότερος μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
Ουτοπία
Χωρίς όμως αποτελεσματικό δικαστικό σύστημα, η δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος που θα μπορούσε να συμβάλει στην προσέλκυση Ξένων Αμεσων Επενδύσεων και συνολικά των επενδύσεων, αλλά και στην προσέλκυση σημαντικών μακροπρόθεσμων κεφαλαίων που θα ενίσχυαν τη δυναμική ανάπτυξης της οικονομίας, αποτελεί μάλλον ουτοπία.
Π.χ. αγορά, διεθνείς επενδυτές, αλλά και μικροεπενδυτές, παρατηρούν με δέος τις εξελίξεις στην υπόθεση του «σκανδάλου Folli Follie», καθώς πέρα από το ουσιαστικό πλήγμα που επέφερε στην ελληνική κεφαλαιαγορά, ενίσχυσε την καχυποψία και ανασφάλεια σε όλο το σύστημα, δεικνύοντας πως οι «όροι του παιχνιδιού» δεν είναι ξεκάθαροι στην Ελλάδα.
Η «υπόθεση Madoff»
Σε αυτό το πλαίσιο, ποιος θα βάλει τα λεφτά του π.χ. για τη δημιουργία παραγωγικών επιχειρήσεων ή νέων εγκαταστάσεων των αποκαλούμενων «greenfield investments», που αυξάνουν περισσότερο τις παραγωγικές και εξαγωγικές δυνατότητες της οικονομίας, αναρωτιούνταν ξένοι θεσμικοί επενδυτές. Οπως σημείωναν, στη Μέκκα των κεφαλαιαγορών και του καπιταλισμού, στην πολύκροτη «υπόθεση Madoff» στις ΗΠΑ, το σκάνδαλο έγινε γνωστό στις 30 Νοεμβρίου 2008, στις 11 Δεκεμβρίου 2008 ο Bernie Madoff συνελήφθη ως «εγκέφαλος» της απάτης και η οριστική απόφαση για 150 χρόνια φυλάκιση έλαβε χώρα τον Ιούνιο του 2009.
Αντίθετα, το «σκάνδαλο Folli Follie» αποκαλύφθηκε από το fund Quintessential Capital Management (QCM) στις 4 Μαΐου 2018 μέσω των σοβαρότατων ισχυρισμών πως η «ελληνική πολυεθνική», όπως αποκαλούνταν τότε η ελληνική εταιρεία, ήταν σύμφωνα με τον ιδρυτή του fund, Γκάμπριελ Γκρέγκο, ένα «σάπιο μήλο», με την προφυλάκιση του ιδρυτή της εταιρείας και του γιου του να λαμβάνουν χώρα στις 9 Σεπτεμβρίου 2020, οι οποίοι τον Φεβρουάριο του 2022 αφέθηκαν ελεύθεροι λόγω παρέλευσης του 18μήνου.
Στις 27 Σεπτεμβρίου
Συνέχισαν μάλιστα να απολαμβάνουν το ελληνικό καλοκαίρι, αφού το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Αθήνας, μετά το κώλυμα της εισαγγελέως της έδρας που είχε ως αποτέλεσμα να μην προχωρήσει η προγραμματισμένη για τις 19 Ιουνίου έναρξη της δίκης, είχε δώσει νέο «ραντεβού» για την προηγούμενη Πέμπτη 14 Σεπτεμβρίου, η οποία άρχισε από μηδενική βάση, με το δικαστήριο να διακόπτει τη συνεδρίαση για τις 27 Σεπτεμβρίου. Ενώ δηλαδή στις ΗΠΑ από την ανακάλυψη του σκανδάλου Madoff ως την οριστική απόφαση, σε μία σύνθετη μάλιστα υπόθεση, μεσολάβησαν 7 μήνες, στην περίπτωση της Ελλάδας από την ανακάλυψη του σκανδάλου Folli Follie έχουν περάσει ήδη σχεδόν 5,5 χρόνια και ακόμη κανείς δεν μπορεί να αποφανθεί αν και πότε θα υπάρξει η τελική ετυμηγορία.
Πώς σκορπούσαν το χρήμα – €60.000 για κρασιά και €27.000 για πάρτι γενεθλίων
Παρόντες στο εδώλιο την περασμένη Πέμπτη ήταν ο ιδρυτής της Folli Follie Δημήτρης Κουτσολιούτσος, η σύζυγός του Καίτη και ο γιος τους Τζώρτζης. Πατέρας και γιος καλούνται να λογοδοτήσουν ως αρχηγοί εγκληματικής οργάνωσης, οι οποίοι, κατά το κατηγορητήριο, σχεδίασαν μεταξύ άλλων την «κομπίνα» με τους παραποιημένους ισολογισμούς της εταιρείας τους χειραγωγώντας τη μετοχή της, εξαπατώντας τους επενδυτές, ενώ ο Δημήτρης Κουτσολιούτσος δικάζεται και για το κακούργημα της κατάχρησης προνομιακής πληροφόρησης κατ’ εξακολούθηση και κατ’ επάγγελμα.
Μαζί τους δικάζονται άλλα έξι πρόσωπα από τους συνολικά δώδεκα που περιλαμβάνονται στο κατηγορητήριο, στα οποία αποδίδονται, ανά περίπτωση, πέντε κακουργήματα. Στο δικαστήριο την Πέμπτη, ζητήθηκε να εισαχθεί στον κατάλογο των κατηγορουμένων ακόμα ένα πρόσωπο, κάτοικος Χονγκ Κονγκ. Το αίτημα ωστόσο, με εισήγηση της εισαγγελέως της έδρας που εξέφρασε αντιρρήσεις, δεν έγινε δεκτό.
Και όταν συνήγοροι υπεράσπισης αναφέρθηκαν σε μία άλλη, εξ αναβολής, δίκη του Τζώρτζη Κουτσολιούτσου (με συγκατηγορούμενο για παράβαση καθήκοντος τον πρώην πρόεδρο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Χαράλαμπο Γκότση αλλά και τον πρώην διευθυντή ασφαλείας της Folli Follie), η οποία αναμένεται να αρχίσει στις 22 του μήνα, η πρόεδρος τους είπε: «Ο,τι κι αν ακολουθεί, θα προτάσσεται αυτή η υπόθεση και μετά θα γίνεται η διαχείριση των άλλων υποχρεώσεών σας».
Η συνολική ζημία φέρεται να ανέρχεται στα 413.078.346,17 ευρώ. Στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, φτάνει στα 3.988.701,39 ευρώ ενώ στα φυσικά πρόσωπα και στα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου στις 409.089,644 ευρώ. Σύμφωνα με το βούλευμα, ο άλλοτε πρόεδρος και ο άλλοτε διευθύνων σύμβουλος της FFG έδιναν εντολές και κατηύθυναν το σχέδιο για τις απάτες και τις πλαστογραφήσεις τραπεζικών εγγράφων, την πλασματική αύξηση των κερδών της εταιρείας και τη διόγκωση της μετοχής της, με τελικό αποτέλεσμα το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Ετσι όταν ο Δημήτρης Κουτσολιούτσος εθεάθη πρόσφατα να απολαμβάνει τις διακοπές του στις Σπέτσες, ορισμένοι θυμήθηκαν πως «κάποτε στην Ασία», κάποιες εταιρείες του FF Group Asia είχαν καταχωρίσει σημαντικό όγκο και αξία εικονικών αγορών και πωλήσεων εμπορευμάτων και πλαστά τραπεζικά υπόλοιπα πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, με την πρακτική που αναφερόταν από τους υπαλλήλους του FF Group Asia ως «Merry-Go-Round» («MGR»), ή «Γύρω-γύρω όλοι», με σκοπό την προσαύξηση των εσόδων και των κερδών, να κερδίζει τις εντυπώσεις. Η Folli Follie εξάλλου κάλυπτε ακόμα και τις ανάγκες των κατοικιών της οικογενείας σε Κηφισιά, Εκάλη και Σπέτσες, τη συντήρηση σκάφους, ελικοπτέρου, στόλου αυτοκινήτων κ.ά. Μία μόνο δεξίωση για τα γενέθλια της Καίτης Κουτσολιούτσου κόστισε σε θυγατρική του ομίλου 27.139 ευρώ, ενώ οι αγορές κρασιών μόνο για μία χρονιά που καταμετρήθηκε (2011) ξεπέρασαν τις 60.000 ευρώ…
