Πολλοί γονείς στις μέρες μας αναζητούν το μυστικό, που θα τους βοηθήσει να μεγαλώσουν ευτυχισμένα παιδιά. Ίσως να έχετε ακουστά την έννοια του Hygge (Χούγκα). Μιας δανέζικης λέξης που δεν έχει ακριβή μετάφραση στη γλώσσα μας, αλλά σημαίνει κατά μία έννοια «περνάμε όμορφα όλοι μαζί». Το Hygge, τρόπος ζωής για ένα λαό που ζει σε μια σκοτεινή χώρα, με υψηλή φορολογία, έχει οδηγήσει τους Δανούς να είναι, βάσει ερευνών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, ήδη από το 1973, ο πιο ευτυχισμένος λαός του κόσμου. Οι Δανοί μεγαλώνουν ευτυχισμένα παιδιά, που μεγαλώνουν και γίνονται ευτυχισμένοι ενήλικες που μεγαλώνουν ευτυχισμένα παιδιά και πάει λέγοντας.
Αρχικά, οι βάσεις της φημισμένης αυτής ευτυχίας χτίζονται πάνω στο στέρεο έδαφος που προσφέρει ένα κράτος πρόνοιας, σαν της Δανίας. Παρ’ όλα αυτά, θα έλεγα πως αξίζει να προσπαθήσουμε να μεγαλώσουμε κι εμείς σαν λαός ευτυχισμένα παιδιά, ειδικά εν μέσω κρίσης, που μας έχει βγάλει όλους εντελώς εκτός των πλάνων ζωής που κάποτε είχαμε. Αλλά για να προσπαθήσουμε να μεγαλώσουμε κι εμείς ευτυχισμένα παιδιά, πρέπει να εμπεδώσουμε τι είναι αυτό ή αυτά που κάνουν διαφορετικά από εμάς οι Δανοί.
Στο βιβλίο “Γιατί οι Δανοί μεγαλώνουν τα πιο ευτυχισμένα παιδιά στον κόσμο” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, μπορεί κανείς να γνωρίσει τα μυστικά της δανέζικης ανατροφής από τους πιο ευτυχισμένους γονείς στον κόσμο. Συγκεκριμένα, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί εστιάζουν σε πράγματα όπως η κοινωνικοποίηση, η αυτονομία, η συντροφικότητα, η δημοκρατική στάση και η αυτοεκτίμηση. Θέλουν τα παιδιά τους να αποκτήσουν ψυχική ανθεκτικότητα και να αναπτύξουν μια ισχυρή εσωτερική πυξίδα που θα τα καθοδηγεί στη ζωή τους.
Σ’ αυτό το βιβλίο παρουσιάζονται οι θεμελιώδεις αρχές που συνδέονται με τον δανέζικο τρόπο ανατροφής των παιδιών:
-
Το παιχνίδι είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη και την ευτυχία
Για πολλούς Έλληνες γονείς το παιχνίδι μοιάζει με σπατάλη χρόνου, που θα μπορούσε να αφιερωθεί στο διάβασμα για το σχολείο και στις προγραμματισμένες εξωσχολικές δραστηριότητες. Έρευνες έχουν δείξει ότι το ελεύθερο παιχνίδι διδάσκει στο παιδί πώς να μειώνει το άγχος του, πώς να είναι περισσότερο προσαρμοστικό και ταυτόχρονα, βελτιώνει τις κοινωνικές του δεξιότητες. Κάνει επίσης τα παιδιά να νιώθουν ότι έχουν τον έλεγχο, αίσθηση που τα βοηθά να αναπτύξουν ικανότητες αυτονομίας και αυτοελέγχου μεγαλώνοντας. Οι Δανοί θεωρούν τόσο σημαντικό το παιχνίδι, που το εντάσσουν σημαντικά ακόμη και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Βρείτε χρόνο για παιχνίδι που δεν περιλαμβάνει οθόνες και ενθαρρύνετε το παιδί να χρησιμοποιήσει τις αισθήσεις του. Να παίξει έξω, να ζωγραφίσει, να λερωθεί, να χοροπηδήσει κλπ.
-
Η αυθεντικότητα ενισχύει την εμπιστοσύνη, την αυτοπεποίθηση και την εσωτερική ισορροπία
Για τους Δανούς, η αυθεντικότητα αρχίζει με την κατανόηση των συναισθημάτων τους, καλών ή κακών. Τα παιδιά τους μεγαλώνουν με παραμύθια του Andersen, όπως το «Κοριτσάκι με τα σπίρτα». Όπου ένα γλυκό, ευγενικό και πάμφτωχο, ορφανό κοριτσάκι πεθαίνει μόνο στον δρόμο από υποθερμία. Γιατί διαβάζουν στα παιδιά τέτοιες ιστορίες; Είναι σαδιστές; Μάλλον όχι. Απλώς, πιστεύουν ότι το να εξερευνάς και να μιλάς για κάθε είδους συναίσθημα, ακόμη κι αν είναι πολύ δυσάρεστο, βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν ικανότητες ενσυναίσθησης αλλά και να έρθουν σε επαφή με τον εσωτερικό τους κόσμο, που δεν είναι πάντα φωτεινός. Διδάσκουν, λοιπόν, στα παιδιά τους με ειλικρίνεια ότι η ζωή δεν έχει πάντα happy end. Ενώ τους μαθαίνουν να αναγνωρίζουν και να αποδέχονται τα αληθινά συναισθήματά τους και να φέρονται με τρόπο συνεπή για τις αξίες τους. Με τον τρόπο αυτό οι δυσκολίες στη ζωή μακροπρόθεσμα δεν τα πτοούν.
-
Η αναπλαισίωση βοηθάει τα παιδιά να αντιμετωπίζουν τις άσχημες στιγμές και να βλέπουν την καλή πλευρά της ζωής
Οι Δανοί είναι ειδήμονες στο να βλέπουν τη θετική πλευρά των πραγμάτων. Αντί να γκρινιάξουν που ο καιρός είναι κακός, νιώθουν ευγνώμονες που η βροχή δεν τους «πέτυχε» στις διακοπές. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η σκόπιμη επανεξέταση των γεγονότων υπό φωτεινότερο πρίσμα κάνει τους ανθρώπους πιο προσαρμοστικούς και σκεπτόμενους. Προσπαθήστε να αποφύγετε φράσεις και λέξεις υπερβολικές όπως «λατρεύω», «μισώ», «ποτέ», καθώς τα παιδιά θα ενστερνιστούν την απολυτότητά σας ακόμα κι αν για εσάς δεν ήταν παρά ένα σχήμα λόγου κι αυτό θα τα κάνει πιο δύσκαμπτα κοινωνικά. Οι Δανοί, όπως υποστηρίζεται στο βιβλίο, δεν αρνούνται ότι ένα γεγονός είναι δυσάρεστο. Απλώς δίνουν το παράδειγμα «ρεαλιστικής αισιοδοξίας» στα παιδιά τους διδάσκοντάς τα να αντιμετωπίζουν με χαμόγελο τις δυσκολίες.
-
Η ενσυναίσθηση επιτρέπει να φέρονται στους άλλους με καλοσύνη
Σε μια εποχή που ο ναρκισσισμός είναι στα πάνω του, στη Δανία υπάρχουν εθνικά προγράμματα που διδάσκουν στα παιδιά ενσυναίσθηση και πολιτιστικές και γλωσσικές πρακτικές που καλλιεργούν την συναισθηματική νοημοσύνη. Βοηθήστε τα παιδιά να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους χωρίς να τα κατακρίνετε.
-
Όχι τελεσίγραφα σημαίνει όχι καβγάδες για την επικράτηση, όχι κόκκινες γραμμές, όχι θυμός
Το εξουσιαστικό μοντέλο διαπαιδαγώγησης απορρίπτεται από τους Δανούς γονείς, αφού θεωρούν ότι οδηγεί σ’ έναν κύκλο γονεϊκής αυστηρότητας και ακραίας αντίδρασης από την πλευρά των παιδιών. Προτιμούν η σχέση με τα παιδιά τους να χαρακτηρίζεται από σεβασμό και επικοινωνία κι όχι από αυστηρότητα και μάχες για το ποιος θα νικήσει. Είναι απόλυτα λογικό να βάζουμε όρια στα παιδιά και να θεσπίζουμε κανόνες, αλλά είναι εξίσου λογικό τα παιδιά να τεστάρουν και να αμφισβητούν την «εξουσία» μας. Αντιμετωπίστε την «κακή» συμπεριφορά των παιδιών ως ευκαιρία να τους διδάξετε κάτι σημαντικό. Προσπαθήστε να βρείτε λύσεις που ικανοποιούν και τις δύο πλευρές και που δεν καθιστούν μόνο εσάς νικητή.
-
Η συντροφικότητα είναι ένας τρόπος να απολαμβάνει η οικογένεια τον ελεύθερο χρόνο της
Όταν έχει κρύο, τα κουκουλώνουν καλά και τα παίρνουν μαζί τους. Όταν πηγαίνουν για καφέ με φίλους, δεν τ’ αφήνουν στη γιαγιά. Όταν πηγαίνουν ταξίδι, προτιμούν να πηγαίνουν οικογενειακώς. Κάνουν μαζί δραστηριότητες, βόλτες και παίζουν πολύ.
Μαθαίνοντας πώς να δημιουργούμε μια ζεστή, χαλαρωτική ατμόσφαιρα, μπορούμε να βελτιώσουμε τις οικογενειακές σχέσεις. Αν αφήσουμε το «εγώ» στην άκρη και εστιάσουμε στο «εμείς», θα αποφύγουμε πολλά περιττά «δράματα» και τον αρνητισμό που συχνά εμφανίζεται στο σπίτι. Με πρακτικές συμβουλές και παραδείγματα που εμπνέουν, αυτό το πολύτιμο βιβλίο θα βοηθήσει όλους τους γονείς να αναθρέψουν τα πιο ευτυχισμένα παιδιά στον κόσμο.
Μπορείτε να διαβάσετε ένα απόσπασμα του βιβλίου εδώ.
