Αγγελική Κουρουτζή

Kαθώς πλησιάζει η Κυριακή των εκλογών, πυκνώνουν οι προεκλογικές συζητήσεις και οι εμφανίσεις των πολιτικών προσώπων – του παρελθόντος και του παρόντος -γίνονται ολοένα και συχνότερες. Πολιτικοί αρχηγοί κι επιτελεία διεκδικούν την προσοχή και την ψήφο μας μέσα από τηλεοράσεις, ραδιόφωνα, podcasts, εφημερίδες, έντυπα και διαδικτυακό Τύπο. Αυτή τη φορά, δεν γλίτωσαν από τον προεκλογικό πυρετό ούτε τα social media.

Το εκλογικό σώμα όμως, σύμφωνα και με πρόσφατη δημοσκόπηση, αδυνατεί να χορέψει στο ρυθμό που υπαγορεύουν οι εκλογές. Στην ερώτηση «ποιες λέξεις εκφράζουν περισσότερο τον Έλληνα για το παρόν και το μέλλον της χώρας;», οι περισσότεροι απαντούν «παραίτηση», «απογοήτευση», «οργή».

Στον ίδιο προεκλογικό ρυθμό χορεύει κι η Δανία στο πρώτο επεισόδιο του πολιτικού δράματος «Borgen», μια σειρά που σκιαγραφεί επιδέξια την πολιτική ζωή της Δανίας. Τόσο επιδέξια που δεν χρειάζεται να γνωρίζει κανείς τίποτα γύρω από αυτήν προτού δει έστω κι ένα επεισόδιο. Τα θέματά της όμως είναι τόσο οικουμενικά όσο και τα θολά, ηθικά γκρίζα δεοντολογικά ύδατα στα οποία κολυμπούν συνεχώς οι πρωταγωνιστές της.

Η πρώτη σεζόν, που προβλήθηκε για πρώτη φορά στη Δανία του 2010, παρακολουθεί τη μεταμόρφωση της Birgitte Nyborg από επικεφαλής ενός μικρού κεντρώου κόμματος σε πρωθυπουργό της Δανίας. Η άνοδος της Birgitte είναι εντελώς απροσδόκητη κι έρχεται έπειτα από την παθιασμένη, εκτός σεναρίου αλλά απολύτως ειλικρινή ομιλία της στο debate μεταξύ των πολιτικών αρχηγών τη νύχτα πριν από τις εκλογές.

Η αναζωογονητική της ειλικρίνεια αλλάζει το παιχνίδι, εμπνέει έναν λαό ως τότε βαθιά απογοητευμένο από τους πολιτικούς να την ψηφίσει. Οι παλίρροιες της εξουσίας αλλάζουν και η Brigitte Nyborg εν μια νυκτί γίνεται η πιο δημοφιλής πολιτικός μια χώρας όπου θεωρητικά – και με μια δόση μετριοπαθούς υπερβολής – θα μπορούσαν όλοι να γνωρίζονται μεταξύ τους (η χώρα συνολικά έχει πληθυσμό μόλις 5,9 εκατομμύρια κατοίκους).

Το πιλοτικό επεισόδιο του Borgen υφαίνει με όμορφο τρόπο μια σειρά από υποπλοκές και αφηγηματικά νήματα που μας πάνε μέχρι το τέλος της σεζόν. Είναι ένα καταιγιστικό επεισόδιο και λειτουργεί σχεδόν ως prequel για το τι θα ακολουθήσει. Ενώ σε οποιαδήποτε άλλη σειρά μια εκλογική αναμέτρηση θα μπορούσε να εκτείνεται σε όλη τη διάρκεια της σεζόν, μέρος της ευφυΐας του Borgen είναι ότι δεν αναλώνεται σε κάτι τέτοιο.

Η Birgitte Nyborg γίνεται η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Δανίας, όμως είναι στην πραγματικότητα επικεφαλής μιας ισχνής πλειοψηφίας που στηρίζεται σε μια εύθραυστη κυβέρνηση συνασπισμού που φτάνει να αμφισβητείται σχεδόν κάθε εβδομάδα, έτσι που η μάχη για την παραμονή στην εξουσία μπορεί να γίνει τόσο συνωμοτική και αδίστακτη όσο κάθε μάχη εξουσίας εντός του οίκου των Βοργίων.

Είναι αξιοσημείωτο πόσο σασπένς και ψυχολογικό δράμα καταφέρνει η σειρά να απομυζήσει από τις ανακατατάξεις των υπουργικών συμβουλίων, μεταρρυθμιστικά νομοσχέδια αμφιλεγόμενες αγορές στρατιωτικών εξοπλισμών ή τη μεταφορά υπόπτων για τρομοκρατία. Κι αυτό γιατί η σειρά θέτει ως άξονα αυτών των ζητημάτων τον πρωταγωνιστικό χαρακτήρα της, την Birgitte Nyborg, η οποία είναι μια γοητευτική ιδεαλίστρια, μια σπάνια πολιτικός με αρχές αλλά και μια κρυφή φλέβα πραγματισμού.

Κάθε επεισόδιο ξεκινά με ένα απόφθεγμα, αρκετά από τα οποία ανήκουν στον Μακιαβέλλι, αλλά και άλλους «μεγάλους» άντρες της παγκόσμιας πολιτικής και ιστορίας. Αυτά τα αποφθέγματα είναι δηλαδή κάτι σαν άγραφοι νόμοι, σαν φύλλο οδηγιών που συνοδεύει κάθε πρωθυπουργική καρέκλα και υποδεικνύει σε κάθε νέο φιλόδοξο πολιτικό πώς γίνονται τα πράγματα.

Η Birgitte Nyborg όμως σε κάθε επεισόδιο μοιάζει να επαναδιαπραγματεύεται κάθε ένα από αυτά. Πρόκειται για μια γυναίκα που μάχεται με νύχια και με δόντια να διατηρήσει τις βασικές της αξίες σε ένα σύστημα που, σκόπιμα ή όχι, έχει σχεδιαστεί για να τις αφαιρέσει. Και αυτή της η αντίσταση να μην γίνει άλλη μια εκπρόσωπος του πολιτικού κατεστημένου το οποίο εκθρόνισε, της κοστίζει ακριβά.

Η θητεία της σταδιακά γίνεται αβάσταχτα μοναχική. Τόσο που μόνο οι θεατές τη μοιράζονται μαζί της στην πραγματικότητα. Ο χαρακτήρας της Brigitte δεν παίζει με τα εύκολα στερεότυπα, εξελίσσεται με τρόπους που μπορεί να εκπλήσσουν, αλλά παραμένει πάντα εσωτερικά συνεπής.

Το Borgen διερευνά πώς ακόμη και οι πιο φωτεινοί πολιτικοί στο υψηλότερο αξίωμα της χώρας μπορούν να βρεθούν εκτεθειμένοι προσπαθώντας να κρατηθούν στην εξουσία, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν να ισορροπήσουν μεταξύ των συμφερόντων των αντίπαλων κομμάτων και των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Κι έχει να κάνει λιγότερο με την αναρρίχηση στην κλίμακα της εξουσίας και περισσότερο με το τι συμβαίνει όταν φτάσει κανείς στην κορυφή, πώς διαχειρίζεται το βάρος της πολιτικής, της οικογένειας και των προσωπικών πεποιθήσεων.

Το Borgen είναι μια σειρά που δεν υποβαθμίζει τους χαρακτήρες της, αλλά αντίθετα ανταποκρίνεται στον λεπτομερή σχεδιασμό και τις φιλόδοξες ιστορίες που θέλει να αφηγηθεί. Πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Brigitte Nyborg στη Δανία έχουν μια αίσθηση κάτι παραπάνω από οικεία, το ίδιο και οι πολιτικές κονταρομαχίες, οι ελιγμοί και οι αναλαμπές ανθρωπισμού. Η σειρά τελικά καταφέρνει να παρέχει μια μοναδική εικόνα όχι μόνο της δανέζικης πολιτικής αλλά και της παγκόσμιας, και όλα αυτά από μια προοπτική που είναι αναζωογονητικά μη αμερικανική.