Σταύρος Παπαντωνίου
Ένα νέο σύστημα αυστηρής αξιολόγησης της τοπικής αυτοδιοίκησης πάνω σε 12 πυλώνες θα εφαρμόσει το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση, ώστε να μετριούνται οι επιδόσεις δήμων και περιφερειών πάνω σε τομείς που αφορούν τη ζωή των πολιτών – ξεκινούν από το οικονομικό νοικοκύρεμα των δήμων έως την πολιτική προστασία, την εκπαίδευση και το περιβάλλον.
Για να γίνει αντιληπτό το πρόβλημα που υπάρχει σήμερα και το πόσο σημαντική είναι η εξυγίανση της τοπικής αυτοδιοίκησης, αρκούν δύο στοιχεία: μεσοσταθμικά την τελευταία πενταετία ούτε ένας δήμος δεν κατάφερε να εκπληρώσει όσα έργα είχε προαναγγείλει σε ποσοστό άνω του 80%, ενώ μόνο το 27% κατάφερε να υλοποιήσει τα έργα σε ποσοστό άνω του 50%. Σε ό,τι αφορά τους προϋπολογισμούς επενδύσεων, μόνο το 1% των δήμων τους τήρησαν σε ποσοστό άνω του 50%.
Παρά το γεγονός πως η κυβέρνηση είχε εντοπίσει το πρόβλημα εδώ και καιρό, σήμερα με τις αυτοδιοικητικές εκλογές να έχουν περάσει, θεωρείται ο καταλληλότερος χρόνος να ξεκινήσει αυτό το νέο σύστημα αξιολόγησης, που θα θυμίζει point system με την πρόοδο ή τις παραλείψεις ανά κατηγορία. Την προαναγγελία είχε κάνει ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης όταν στις 31 Αυγούστου από το βήμα της Βουλής, με φόντο τις μεγάλες πυρκαγιές στη χώρα, άνοιγε θέμα αξιολόγησης των δήμων, θέτοντας το ερώτημα κατά πόσο τα χρήματα τα οποία λαμβάνουν πιάνουν τόπο. «Δεν κρίνω τους αυτοδιοικητικούς από το χρώμα, αλλά από τη δουλειά. Θα αξιολογηθούν όλοι και οι πόροι θα εξαρτηθούν από την αξιολόγηση με βάση συγκεκριμένους δείκτες που θα καθορίζουν πόσο συνεπείς είναι στο περιβάλλον και τους δημότες τους», είχε πει.
Η αφορμή μπορεί να ήταν οι πυρκαγιές και ειδικότερα το θέμα της πολιτικής προστασίας, το ζήτημα ωστόσο της αξιολόγησης των δήμων και των περιφερειών είναι ευρύτερο σε μια σειρά βασικών θεμάτων για την καθημερινότητα του πολίτη. Ο πρωθυπουργός επανήλθε στο θέμα στο υπουργικό της 16ης Σεπτεμβρίου, επαναλαμβάνοντας ότι η κυβέρνηση σκοπεύει να καθιερώσει δείκτες απόδοσης για την τοπική αυτοδιοίκηση και ανακοίνωσε πως «τα στοιχεία αυτά θα είναι προσβάσιμα στους πολίτες, ώστε να γνωρίζουν τη λειτουργία τους».
Η «Κ» παρουσιάζει σήμερα αποκλειστικά το σχέδιο που προχωράει υπό την επίβλεψη του αν. υπουργού Θοδωρή Λιβάνιου αναλύοντας ποιοι θα είναι οι δείκτες αυτοί για δήμους και περιφέρειες, τους οποίους όχι μόνο θα «ελέγχει» η κυβέρνηση, ώστε να κατανέμονται ανάλογα οι πόροι, αλλά θα είναι δημόσια αναρτημένοι, ώστε να μπορούν να τους βλέπουν οι πολίτες.
Δημοσιοποίηση οικονομικών στοιχείων
Η πρώτη κατηγορία αφορά τα οικονομικά στοιχεία, που μεταξύ άλλων οι δήμοι θα πρέπει να δημοσιοποιούν, όπως τα τέλη καθαριότητας και φωτισμού, τα τέλη ακίνητης περιουσίας, τα βεβαιωμένα έσοδα από ΤΑΠ, τα τέλη επί καθαριστών εσόδων, τον προϋπολογισμό των δαπανών τους, αλλά και τη χρηματοοικονομική θέση τους, η οποία περιλαμβάνει τα χρηματικά διαθέσιμα των ταμείων, τις υποχρεώσεις προς τρίτους, υποχρεώσεις από δάνεια, υποχρεώσεις προς φορείς γενικής κυβέρνησης, ληξιπρόθεσμες οφειλές, αλλά και τις αναθέσεις συμβάσεων.
Επενδύσεις και ακίνητη περιουσία
Η δεύτερη κατηγορία αφορά τις επενδύσεις και την αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας. Ο πυλώνας αυτός περιλαμβάνει τα εκτελεστέα έργα, τόσο εκείνα που γίνονται με κρατικό προϋπολογισμό όσο και εκείνα που γίνονται με πόρους του δήμου. Στην ίδια κατηγορία ο δήμος υποχρεούται να αναρτά όλη την ακίνητη περιουσία του, τόσο αυτή που χρησιμοποιείται για τη στέγαση υπηρεσιών του όσο και εκείνη που εκμισθώνεται.
Πολιτική προστασία και σχέδια εκτάκτου ανάγκης
Τρίτος πυλώνας είναι η πολιτική προστασία, µια πολύ σηµαντική κατηγορία, για την οποία, όπως προειπώθηκε, έγινε μεγάλη συζήτηση το καλοκαίρι με τις πυρκαγιές. Το πλήθος καθαρισμών ιδιωτικών και δημοσίων οικοπέδων, η βεβαίωση προστίμων και η ύπαρξη τοπικού επιχειρησιακού συντονιστικού οργάνου πολιτικής προστασίας, αλλά και η ύπαρξη σχεδίου διαχείρισης εκτάκτων αναγκών, είναι μέσα στις υποχρεώσεις που θα οφείλουν να παρουσιάζουν οι δήμοι στην κατηγορία αυτή.
Περιβάλλον, διαχείριση των απορριμμάτων
Τέταρτος πυλώνας είναι το περιβάλλον και η διαχείριση των απορριµµάτων. Στα στοιχεία που πρέπει να αναρτώνται στη σχετική πλατφόρμα είναι το συνολικό βάρος των παραγόμενων απορριμμάτων, το βάρος που μεταφέρεται σε ΧΥΤΑ και το βάρος των απορριμμάτων που ανακυκλώνονται. Επίσης, στα στοιχεία που πρέπει να δίνονται στη δημοσιότητα είναι το πόσους πράσινους, μπλε και καφέ κάδους έχει κάθε δήμος. Στην ίδια κατηγορία εντάσσεται η έκταση των πάρκων που διαθέτει κάθε δήμος, το μήκος των ποδηλατοδρόμων και το μήκος των δρόμων ήπιας κυκλοφορίας.
Εκπαίδευση και προσχολική αγωγή
Πέμπτος πυλώνας είναι η εκπαίδευση και η προσχολική αγωγή, ιδιαίτερα κρίσιµος για την ποιότητα ζωής μιας οικογένειας. Σ’ αυτή την κατηγορία εντάσσονται το πλήθος βρεφικών σταθμών, νηπιαγωγείων, δημοτικών, γυμνασίων και λυκείων, αλλά και το πλήθος των μαθητών που φοιτούν σε αυτά.
Συνθήκες για ΑμεΑ και πρόνοια
Εκτος πυλώνας είναι οι συνθήκες για τα ΑµεΑ και η πρόνοια, που θα περιλαµβάνει το πλήθος των δηµοτικών ΚΔΑΠ, ραμπών ΑμεΑ και δημοτικών γηροκομείων, αλλά και κοινωνικά παντοπωλεία.
Παιδικές χαρές και αθλητισμός
Εβδομος πυλώνας είναι ευρύτερα η ποιότητα ζωής, ο αθλητισμός και ο πολιτισμός. Οι δημότες θα πρέπει να γνωρίζουν πόσες παιδικές χαρές, δημοτικά θέατρα, γήπεδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ, γυμναστήρια, ΚΑΠΗ, αλλά και δημοτικές βιβλιοθήκες λειτουργούν στον δήμο τους.
Πάρκα για αδέσποτα ζώα και κτηνιατρεία
Ογδοος πυλώνας είναι η διαχείριση αδέσποτων ζώων, που θα περιλαμβάνει πάρκα για ζώα αλλά και συμβεβλημένα κτηνιατρεία.
Υποδομές και ενεργειακή κατανάλωση
Ενατος πυλώνας είναι οι υποδοµές και η ενεργειακή κατανάλωση, που περιλαµβάνει μεταξύ άλλων το μήκος του οδικού δικτύου αρμοδιότητας του δήμου με τα έργα συντήρησης που πραγματοποιούνται.
Ανθρώπινο δυναμικό και δράσεις
Οι άλλοι τρεις πυλώνες που συμπληρώνουν τη δωδεκάδα των δεικτών που θα αναρτώνται είναι το ανθρώπινο δυναμικό του κάθε δήμου, οι δράσεις για τη δημιουργία έξυπνης πόλης, όπως είναι οι υπηρεσίες του δήμου που προσφέρονται ψηφιακά και τέλος τα δημογραφικά στοιχεία, όπως ο πληθυσμός ανδρών – γυναικών ανά ηλικία, η έκταση του δήμου, αλλά και ο διαχωρισμός των δημοτικών κοινοτήτων σε πεδινές, ημιορεινές και ορεινές.
Εξι δείκτες στις περιφέρειες
Πηγαίνοντας στους δείκτες που αφορούν τις περιφέρειες συναντάμε λιγότερες κατηγορίες και συγκεκριμένα έξι. Πρόκειται για τα οικονομικά στοιχεία της περιφέρειας και τα ταμειακά διαθέσημα, τις επενδύσεις και την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας, την πολιτική προστασία, τις υποδομές και την ενεργειακή θωράκιση, το ανθρώπινο δυναμικό και τα δημογραφικά στοιχεία, όπου είναι πανομοιότυπα με τους δήμους, αλλά και την εκπαίδευση που διαφέρει από τους δήμους, καθώς περιλαμβάνει άλλες υποχρεώσεις. Συγκεκριμένα στην κατηγορία αυτή βλέπουμε πώς θα μετριούνται τα δρομολόγια μεταφοράς μαθητών, το πλήθος μαθητών που μεταφέρονται και τελικά το κόστος.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η πλατφόρμα που θα δημοσιοποιούνται όλα τα παραπάνω στοιχεία θα αναρτηθεί τον Μάρτιο, με τα στοιχεία να ανανεώνονται είτε ανά μήνα, όπως για παράδειγμα τα χρηματικά διαθέσιμα του δήμου και οι αναθέσεις συμβάσεων, είτε ανά έτος, όπως το πλήθος των μαθητών ανά κατηγορία, είτε όποτε μεταβάλλονται, όπως για παράδειγμα ένα οργανωμένο σχέδιο εκτάκτου ανάγκης της πολιτικής προστασίας.
