Του Κώστα Ράπτη

Τα παιχνίδια της μοίρας θέλησαν να ανέλθει στον θρόνο του Ηνωμένου Βασιλείου η Ελισάβετ των Ουίνδσορ σε ηλικία μόλις 26 ετών, διαδεχόμενη τον πρόωρα θανόντα πατέρα της, ο οποίος με τη σειρά του είχε γίνει απροσδόκητα βασιλιάς λόγω του “ατυχήματος” της παραίτησης του ισχυρογνώμονα (και φιλικού προς τον Άξονα) αδελφού του Εδουάρδου Η΄.

Τα παιχνίδια της μοίρας (και το ισχυρό γονίδιο της Σκωτσέζας μητέρας της) εξασφάλισαν επίσης στην Ελισάβετ Β’ μακρό βίο, ώστε η εβδομηκονταετής βασιλεία της να αποτελεί ρεκόρ. Προσωποποίησε έτσι η εκλιπούσα όλη την μεταπολεμική (και μετα-αυτοκρατορική) διαδρομή της χώρας της. Μια διαδρομή που ταυτίζεται αφενός με την υποχώρηση της βρετανικής ισχύος και αφετέρου, σε ό,τι αφορά ιδίως τη μοναρχία, την υπαγωγή της στη λογική της μαζικής ενημέρωσης.

Η στέψη της Ελισάβετ Β’ το 1953 υπήρξε η πρώτη που μεταδόθηκε τηλεοπτικά. Έκτοτε, η λάμψη και η ευτέλεια της μιντιακής εικόνας συνόδευσαν τη βρετανική βασιλική οικογένεια σε όλες τις περιπέτειές της. Η μοναρχία έγινε ένα brand με μετρήσιμες αποδόσεις για το βρετανικό κράτος, ιδίως κατά τη διοργάνωση μεγάλων βασιλικών γεγονότων. Ένα παράδοξο υβρίδιο, καθώς ο προνεωτερικός αυτός θεσμός συμφιλιώθηκε με τον σύγχρονο κόσμο του θεάματος και της αγοράς. Και ταυτόχρονα, ένα επικοινωνιακό όπλο απέναντι στο διεθνές ακροατήριο, στο οποίο παρουσίαζε μια Βρετανία πολύ περισσότερο σταθερή, ισχυρή και relevant για τις παγκόσμιες υποθέσεις από αυτήν που διαμορφώθηκε την τελευταία εβδομηκονταετία.

Η πραγματική μεταπολεμική πορεία της Βρετανίας υπήρξε σταθερά καθοδική, σε όλα τα επίπεδα. Αρκεί και μόνο να αναλογισθεί κανείς ότι ο πρώτος πρωθυπουργός της βασιλείας της Ελισάβετ Β’ υπήρξε ο Ουίνστον Τσόρτσιλ και τελευταίος η Λιζ Τρας. Ή ότι η τελευταία δεκαετία σημαδεύτηκε από δύο δημοψηφίσματα: για την ανεξαρτητοποίηση της Σκωτίας και για την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο ρόλος της Βρετανίας στον κόσμο και η ίδια η ενότητά της αποτελούν και θα αποτελούν και στο μέλλον ένα ανοιχτό ερώτημα. Και το αυτό μπορεί να υποστηρίξει κανείς και για τον θεσμό της μοναρχίας, αν κρίνουμε από την ένταση της αμφισβήτησής του, ιδίως στις πρώην κτήσεις που εξακολουθούν να μοιράζονται συμβολικά τον ίδιο αρχηγό κράτους με τη Βρετανία.

Οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι που προηγήθηκαν της στέψης της Ελισάβετ Β’ διευθέτησαν το ζήτημα της παγκόσμιας πρωτοκαθεδρίας κατά τρόπο που έβαζε ταφόπλακα στην “αυτοκρατορία που δεν έδυε ποτέ”. Το τελειωτικό πλήγμα ήρθε με την Κρίση του Σουέζ το 1956, όταν η κυβέρνηση Αϊζενχάουερ κατέστησε σαφές στις άλλοτε αποικιακές υπερδυνάμεις, Βρετανία και Γαλλία, όταν μπορούν αυτόνομα να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες. Έκτοτε η Γηραιά Αλβιών αφοσιώθηκε σε ρόλο “δεύτερου βιολιού” των Αμερικανών “εξαδέλφων” και αναζήτησε στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ένα αντίβαρο στην εκλιπούσα αυτοκρατορία της.

Η πίσω όψη της βασιλικής αίγλης της “εβδομηκονταετίας Ελισάβετ” δεν είναι παρά η σημαντικότερη εξέλιξη του μεταπολεμικού κόσμου, δηλαδή η αποαποικιοποίηση. Η μάχη οπισθοφυλακής που έδωσε με ωμό τρόπο η Βρετανία (το παράδειγμα της Κύπρου είναι χαρακτηριστικό αλλά όχι το μόνο, ούτε το πιο βίαιο) δεν απέτρεψε την ιστορική αυτή εξέλιξη. Η πρόσφατη επάνοδος στους υπερπόντιους τυχοδιωκτισμούς (βλ. λ.χ. την επέμβαση στη Σιέρα Λεόνε επί Μπλαιρ ή τη συμμετοχή στην εισβολή στο Ιράκ) και η τωρινή πλειοδοσία του Λονδίνου σε νεοψυχροπολεμικό ζήλο δεν φανερώνουν ανάκαμψη, αλλά μιαν όλο και πιο αποσταθεροποιητική και αμήχανη αναζήτηση ρόλου. Διόλου τυχαία, η Μόσχα ανακάλυψε, μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, την αντιαποικιακή ρητορική, ως μέσο συσπείρωσης του πλανητικού Νότου.

Κορυφή ενός οικοδομήματος κληρονομημένου προνομίου που παραμένει ισχυρότατο στην όλο και πιο άνιση βρετανική κοινωνία, η μοναρχία θαμπώνει στις μέρες μας τους καταναλωτές του θεάματος με το κατεξοχήν βρετανικό παράδοξο, που ανάγεται στην Ένδοξη Επανάσταση του 17ου αιώνα. Η ιστορική ανάδυση της αστικής τάξης δεν συνοδεύτηκε στη νήσο από ρήξη με την προγενέστερη αριστοκρατία, αλλά από μία σύμφυσή τους, χωρίς τα αιματηρά ξεκαθαρίσματα λογιαριασμών του τύπου της Γαλλικής Επανάστασης. Θα καταφέρει και στην εποχή που ανοίγεται να πορεύεται από κοινού ο κόσμος της αγοράς με κατάλοιπα της φεουδαρχίας, όπως το Στέμμα; Μένει να φανεί.

ΠΗΓΗ:https://www.capital.gr

You May Also Like

Γαλλία: Σοκαριστικές εικόνες με 100.000 νεκρά ψάρια στη θάλασσα

Γαλλία: Σοκαριστικές εικόνες με 100.000 νεκρά ψάρια στη θάλασσα

Πόλεμος στην Ουκρανία: Η Ρωσία έχασε το 40% των δυνάμεων εισβολής υποστηρίζουν οι Ουκρανοί

Σύμφωνα με τους Ουκρανούς αξιωματούχους ο ρωσικός στρατός που επιχειρεί στην Ουκρανία…

Κίνα: Το φεστιβάλ της ντροπής με κρέας σκύλων συμβαίνει ξανά παρά τον κορονοϊό

Κίνα: Το φεστιβάλ της ντροπής με κρέας σκύλων συμβαίνει ξανά παρά τον…

Εταιρεία Πετρελαίου Λιβύης: Εξετάζουμε πιθανό αγωγό φυσικού αερίου με Ελλάδα

Ο επικεφαλής της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης (NOC), Φαρχάτ Μπενγκντάρα δήλωσε…

Politico: Πώς και γιατί η Τουρκία εγκατέλειψε τη διπλωματία χάριν των πολέμων

Politico: Πώς και γιατί η Τουρκία εγκατέλειψε τη διπλωματία χάριν των πολέμων

Τουρκία: Βρέθηκε ανάγλυφο που απεικονίζει τους ελληνοπερσικούς πολέμους

Τουρκία: Βρέθηκε ανάγλυφο που απεικονίζει τους ελληνοπερσικούς πολέμους

Οργή στην Ιταλία για τη θανάτωση αρκούδας που πλησίαζε σε κατοικημένες περιοχές

Ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ζώων καταδίκασαν τη βάναυση θανάτωση

Χαλκ Χόγκαν: «Δεν μπορεί να νιώσει από τα πόδια και κάτω μετά από επέμβαση στην πλάτη»

Ο εκπρόσωπος του θρυλικού παλαιστή απέρριψε τον ισχυρισμό

Άλεκ Μπάλντουιν: Το τραγικό περιστατικό που θύμισε τον θάνατο του Μπράντον Λι στα γυρίσματα του «Crow»

Η περίπτωση καρμπόν με τον γιο του Μπρους Λι να σκοτώνεται από…

Πόλεμος στην Ουκρανία: Συγκλονίζει τον πλανήτη το βίντεο με το παιδί που κλαίει στα καταφύγια – “Δεν θέλω να πεθάνω”

Πόλεμος στην Ουκρανία: Συγκλονίζει τον πλανήτη το βίντεο με το παιδί που…